Kathryn Stockett
Een keukenmeidenroman
Skeeter heeft net als alle blanken een zwarte Nanny gehad. En ook bij haar thuis was de band met deze vrouw beter dan met haar eigen moeder. Ze was dan ook geschokt toen ze bij thuiskomst van den universiteit moest ontdekken dat Constantine weg was, en hoe en waarom dat wilde haar moeder niet vertellen. Die moeder is er op uit om haar dochter uit te huwelijken, het uiterlijk en de mode is voor haar belangrijker dan een gelukkig leven. Als Skeeter dus stukjes gaat schrijven voor de krant en aangeeft dat ze wil gaan schrijven, is haar moeder ontsteld. Maar Skeeter laat zich er niet van af brengen. Ze vervreemdt daardoor ook van haar vriendinnen, die haar een vreemde eend in de bijt vinden. En een lastige ook nog, als ze ontdekken dat ze niet zo denkt over de rassenscheiding als iedereen doet.
Als er een boek verschijnt met verhalen over zwarte huishulpen, anoniem, hebben ze geen idee dat Skeeter de schrijfster is, of dat hun eigen levens erin beschreven worden. Want Skeeter heeft diverse hulpen hun verhaal laten vertellen en die zijn nu eenmaal verweven met die van hun werkgevers en de kinderen waar ze voor zorgen.
Bijna 500 pagina's lang leef je mee met Skeeter en haar zwarte hulpen. Het is een overtuigend boek, maar, misschien toch wel belangrijk, geschreven door een blanke. De huidige lezer kan niet weten of ze de schrijfster de kern van de zaak raakt. De feiten kloppen vast wel, maar of de zwarte vrouwen het zo ervaren hebben als hier beschreven, dat kunnen we niet weten. Al wil ik het best aannemen, omdat de schrijfster zelf de blanke kant ervan beleefd heeft.
Het is een boek waarin de romance niet ontbreekt, en behalve de rassenproblematiek ook de vrouwenemancipatie een rol speelt. Dat wordt evenwel niet echt uitgewerkt in politieke zin. We blijven een roman lezen, een roman vol drama, dat je raakt.
ISBN 9789049951221 | Paperback | 493 pagina's | Uitgeverij Mistral | januari 2010
© Marjo, 10 juni 2010
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Een keukenmeidenroman
Het boek vertelt de verhalen van Aibileen en Minny, twee zwarte hulpen en Miss Eugenia Phelan, bijgenaamd Skeeter, een blanke jonge vrouw die met verbijstering aanziet hoe haar vriendinnen omgaan met hun hulpen. Zelf is ze een beetje een buitenbeentje, mede heb ik het idee omdat ze buiten alle schoonheidsidealen valt. Ze wil niet buigen voor de dwang van wat hoort en stelt vragen bij wat ze ziet. Met name haar vriendin Hilly is het prototype van de slechte blanke bazin die er alles aan doet om de scheiding tussen blank en zwart zo groot mogelijk te houden.
Skeeter wil schrijfster worden en bedenkt een plan om zwarte hulpen te interviewen over hun leven als huishoudster in een blank gezin. Wanneer een uitgeefster in New York wel oren naar het boek heeft, moet ze het alleen nog zien uit te voeren. Als eerste vraagt ze Aibileen die na lang aarzelen ja zegt. Het kost Aibileen heel veel moeite om andere hulpen bereid te vinden hun verhaal te vertellen. Doodsbang zijn ze; wat zullen de gevolgen zijn wanneer uitkomt dat ze over hun bazen hebben verteld? Maar na een laatste geval van onterecht ontslag stromen de vertelsters toe en schrijft Skeeter haar boek. De verhalen zijn ontroerend en schrijnend maar ook vol humor en warmte.
Het boek wordt verteld vanuit het gezichtspunt van de drie hoofdpersonen: Aibileen, Minny en Miss Skeeter. Daardoor krijg je iedere keer een nieuwe kijk op de gebeurtenissen. Aibileen is de gehoorzame onderdanige hulp die voor het huishouden en de kinderen van miss Leefote zorgt. Zij uit zich in geheime verhaaltjes aan de dochter van Miss Leefote. Minny is veel uitgesprokener en raakt juist daardoor steeds weer in de problemen. En Skeeter is een jonge vrouw op de drempel van een nieuw tijdperk: de tijd van de hippies en de korte rokken. Ze weigert te doen wat van meisjes van haar stand verwacht wordt en kiest uiteindelijk voor zichzelf.
Ik vond het een erg mooi boek met mooie karakters. Ondanks zijn bijna 500 bladzijden leest het boek als een trein en is het uit voor je er erg in hebt. Maar het gekke is dat ik op de een of andere manier wat spectaculairders had verwacht: een grote apotheose of zoiets. Die is er niet, maar er is wel de voldoening te weten dat alle drie de vrouwen op hun eigen manier voor de rest van hun leven het heft in eigen hand nemen.
Ik vind de titel en de cover van het boek trouwens geen recht doen aan het boek. Het klinkt een beetje als een slechte boeketreeks en dat is het absoluut niet. Het is een prachtige roman die een betere titel waardig is. Waarom niet gewoon de originele titel The Help vertaald? En qua cover wordt de plank naar mijn mening helemaal mis geslagen; het geeft een frivole indruk die hier niet aan de orde is.
ISBN 9789049951221 | Paperback | 493 pagina's | Uitgeverij Mistral | januari 2010
© Joanazinha, 09 februari 2010
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Een keukenmeidenroman
Op de flaptekst staat:
In het Mississippi van de jaren 60 wordt aan zwarte vrouwen wel de opvoeding van blanke kinderen toevertrouwd, maar niet het poetsen van het tafelzilver. Drie vrouwen zijn het allesbepalende rascisme meer dan zat en besluiten dat de vesrchillen tussen hen minder belangrijk zijn dan de overeenkomsten.
Deze drie vrouwen zijn Skeeter, Aibileen en Minny. De eerste is blank de andere twee zijn zwart.
Miss Phelan bijgenaamd Skeeter is 23 en lang en lelijk, ze woont nog bij haar ouders en is grootgebracht door de zwarte hulp Constantine die spoorloos verdwenen is tijdens haar studie aan Ole Miss, de universiteit van Mississippi. Skeeter en Constantine hadden een zeer hechte band en Skeeter begrijpt niets van de verdwijning maar niemand wil haar daarover iets vertellen.
De droom van Skeeter is schrijfster worden en ze solliciteert als redactrice bij de uitgeverij Harpers & Row. Chef redactie, Elaine Stein, adviseert haar eerst maar eens te laten zien wat ze kan.
Als u werkelijk serieus bent, zou ik bereid zijn uw beste ideeën te bekijken en mijn mening te geven. De reden dat ik dit aanbied, miss Phelan, is dat iemand dit ooit voor mij heeft gedaan.
Deze brief maakt dat Skeeter solliciteert bij de plaatselijke krant, de Jackson Journal. Ze wordt aangenomen en wordt de nieuwe Miss Myrna, die columns met huishoudelijke tips schreef, alleen weet Skeeter niets over het huishouden. Ze vraagt raad bij Aibileen, de zwarte hulp van haar vriendin Elizabeth Leefolt.
- Daar is net een aparte wc geplaatst in de garage voor Aibileen, dan kan ze geen ziektes meer overbrengen. -
Aibileen helpt haar met de vragen van de lezers van de krant en langzamerhand ontstaat er een band tussen beide vrouwen en wisselen ze wat meer informatie uit. Aibileen vertelt over haar overleden zoon die een boek wilde schrijven over hoe 't was om in Mississippi als zwarte voor een baas te werken. Dit brengt Skeeter op idee. Als zij nu eens... Ze oppert het idee aan Elaine Stein, deze stelt echter dat ze dan meerdere zwarte mensen moet interviewen. Maar de zwarte mensen piekeren er niet over. Als uit zou komen dat zij over hun blanke bazen gepraat hebben dan zou dat minstens hun baan kosten en misschien wel erger, bijvoorbeeld in elkaar geslagen worden of gedood. Aibileen is de enige die ja zegt ook al is ze doodsbang. In het geheim ontmoeten de twee vrouwen elkaar en langzamerhand hoort Skeeler hoe vernederend het is voor blanke mensen te werken. Maar ook hoort ze de waarheid over de verdwijning van Constantine en de rol die haar eigen moeder er in gespeeld heeft.
Aibileen vraagt veel mensen of zij mee willen werken aan het boek zo ook aan Minny, de beste vriendin van Aibileen. Maar Minny is anders dan de zachtaardige Aibileen. Zij heeft een gezin en een grote bek. Ze is veel baantjes krijtgeraakt vanwege dat laatste en heeft het geld veel te hard nodig. Haar grootste vijand is Hilly, de vriendin van Skeeter.
Hilly heeft Minny ontslagen en rondgebazuind dat Minny haar zilver gestolen heeft, wat niet waar is. Niemand wilde Minny daarna nog hebben, hoewel ze bekend staat om haar voortreffelijke kookkunst. Met veel pijn en moeite heeft ze nu een andere baan gevonden, een eind buiten de stad, bij miss Celia. Deze ziet er uit als een seksbom, wordt (daardoor) geweerd door de societydames én is degene die de voormalige verloofde van Hilly 'ingepikt' heeft.
Minny durft niet opnieuw haar baan te riskeren maar toch knaagt de vraag van Aibileen aan haar, de waarheid zou eindelijk eens naar buiten gebracht moeten worden. Na lang aarzelen zegt Minny ook ja.
En, na een zeer onterecht ontslag met akelige gevolgen van een andere zwart hulp, komen steeds meer zwarte vrouwen zich aanmelden om hun verhaal aan Skeeter te vertellen.
Skeeter beseft wat voor risico de vrouwen nemen. Ze krijgt steeds meer een hekel aan de georganiseerde kliek waar ze vroeger mee omging. Haar vroeger beste vriendin Hilly is de overheersende, gebediende factor in het societyleven van Jackson. Wat zij wil moet gebeuren en iedereen is zo bang voor haar dat ook alles inderdaad zo gebeurt. Hilly is groot voorstander van de rassensegregatie en ze vermoedt dat Skeeter iets in haar schild voert tegen haar acties. Langzamerhand zorgt Hilly er voor dat Skeeter nergens meer welkom is. Dat kan Skeeter niet eens zoveel schelen maar wel dat de deadline nadert en dat ze nog niet klaar is met het boek, de drie vrouwen zetten alles op alles om het toch voor elkaar te krijgen en nemen alle risico's voor lief.
De drie vrouwen zijn zo neergezet dat je wil weten hoe het verder met ze gaat. De verhalen van Aibileen en Minny zijn schrijnend en triest. Beiden zijn ze zo gewend aan onderdanig zijn dat het hen veel moeite kost de waarheid te vertellen en dat nog wel aan een blanke vrouw. Skeeter vraagt zich zelfs af of ze de hele waarheid vertellen, ze vermoed van niet. Op de achtergrond speelt de moord op John F. Kennedy, de 'droomtoespraak' van Martin Luther King maar in Jackson zijn de blanken niet erg geïnteresseerd in deze laatste. het is de tijd van de Vietnamoorlog en de hippies. Alles verandert en de vrouwen krijgen hoop door het vertellen van hun verhalen. Voor de zwarte vrouwen voelt het als een opluchting eindelijk te kunnen vertellen wat als een steen op hun maag rustte. Sommige vrouwen spreken goed over hun baas, anderen slecht. Maar Minny, Aibileen en Skeeter zijn nog steeds bang, wat als ontdekt wordt dat zij en al die andere vrouwen de verhalen geschreven en verteld hebben, wat staat hun nog te wachten...
De drie vrouwen zijn dus mooie ronde karakters maar Hilly, toch ook een belangrijk persoon in het verhaal, komt niet goed uit de verf. Ze moet een loeder voorstellen maar ze overtuigt niet als personage, ze had feller, valser moeten zijn. Nu is het een vrouw waarvan je weet dat ze niet aardig is maar je siddert niet als ze in de buurt is. Je voelt wel hoe zulke personen geweest moeten zijn, blind voor hun zwarte personeel, die een soort voorwerpen waren waar je alles mee kon doen. Verstand of een eigen persoonlijkheid hadden ze niet laat staan gevoel.
Natuurlijk is het schokkend, dat is het altijd, maar de schrijfster heeft het niet schokkend beschreven, van mij had het wel wat harder gemogen. Nu worden toch veel schrijnende zaken vriendelijk verteld.
Toch leest het boek als een trein, ik kon haast niet stoppen, dat kan ook haast niet anders met zo'n onderwerp. Je leeft mee met de vrouwen, je voelt de angst voor ontdekking tijdens de gesprekken alsof je zelf ook in die kamer bent en hoopt met ze mee op de goede afloop.
Een erg sterk verhaal, een mooi boek, kortweg, een aanrader!
De schrijfster zegt zelf over haar boek:
'Ik pretendeer niet te weten hoe het werkelijk voelde om een zwarte vrouw in Mississippi te zijn, vooral in de jaren zestig van de vorige eeuw. Volgens mij kan geen enkele witte vrouw dat weten, zelfs niet, of misschien wel juist niet, als ze een zwarte hulp had. Toch is het voor ons allemaal van cruciaal belang om in ieder geval te proberen het te begrijpen.'
ISBN 9789049951221 | Paperback | 493 pagina's | Uitgeverij Mistral | januari 2010
© Dettie, 29 januari 2010
Lees de reacties op het forum en/of reageer: