Julian Barnes
Wijsneus in de keuken
Gelukkig omdat het een erg grappig boek is geworden waarbij ik soms zat te grinniken vanwege de herkenbaarheid. Barnes heeft geen kookboek geschreven ondanks dat hij een zeer verdienstelijke kok is maar beschrijft zijn verbazing of ergernis over kookboeken en de recepten daarin.
Barnes is een kookboekkoker. "Ik heb een heel precies boodschappenlijstje nodig en een kookboek met een vaderlijke toon. [...] In de keuken ben ik een angstige wijsneus. Ik houd me vast aan gasstanden en kooktijden. Ik vertrouw meer op instrumenten dan op mezelf. Ik betwijfel of ik ooit zal kunnen bepalen of een stuk vlees gaar is door er met mijn wijsvinger op te drukken. De enige vrijheid die ik me in een recept veroorloof, is wat kwistiger te zijn met een ingrediënt dat ik bijzonder lekker vind."
Met andere woorden, Barnes kookt graag maar volgens strikte regels. Hij vindt kookboeken waarin staat 'doe een scheutje, snufje, klontje, lepeltje of een wolkje' etc. een verschrikking. Wat is een scheutje? Een stuk of tien-twintig druppels zodat net iets bevochtigd is of een plens zodat de ingrediënten erin drijven? Wat is een snufje? Een paar korrels zout tussen de vingers over de ingrediënten strooien of een theelepeltje vol? Bij het lezen van deze gramschap, zoals hij het zelf noemt, begon het al te giechelkriebelen bij me. Zo herkenbaar! Hij schrijft precies wat ik zelf dan ook altijd denk. Moet een lepel afgestreken zijn of niet? Hoeveel is een klontje?
Een chirurg schrijft toch ook niet "Doe een scheut verdovingsmiddel in de slang en snijd een homp vlees af." roept Barnes verontwaardigd. Waarom in kookboeken dan wel?
Of... neem twee middelgrote uien en snijd ze fijn/snipper ze. Voor Barnes zijn er al gelijk twee problemen. Hoe groot is een middelgrote ui? en wat is het verschil tussen snijden en snipperen? Het zweet kan hem dan uitbreken, wat als er teveel ui in het gerecht zit en de uien te grof gesneden zijn? Gelukkig heeft hij wel de nuchterheid om te beseffen dat nog nooit iemand gedacht heeft, goh jammer die ui had wel fijner gesneden mogen worden... Een opmerking die me we weer breed deed grijnzen.
En dan hebben we het nog niet over de ingrediënten gehad. Hilarisch is het hoofdstuk waarin Barnes o.a. vertelt over een recept waarin staat 'neem 2,5 kg kerstomaatjes, snijd deze doormidden en lepel het vruchtvlees eruit'. Barnes rekent uit dat het 350 kerstomaatjes zijn, die doormidden maakt dat hij 700 kerstomaatjes moet uitlepelen. Nee, dat gaan we niet doen! roept hij dan. Hij lepelt ze niet uit...
Of kip ontbenen, ook zoiets, als dat in een recept staat hoeft hij al niet meer. Schrijf dan, ontdoe de kip van zijn botjes...
Bij het lezen van de sommige recepten die gewoon niet kunnen zat ik opnieuw te grinniken en te knikken, ja, ja zo is het! Bijvoorbeeld uit een kookboek met eenpansgerechten wilde Barnes de 'Karbonades met lof' bereiden, dat moest in een grote open pan. Natuurlijk heeft Barnes een grote open pan, zoals zoveel mensen. Maar een pan met twee karbonades erin is al aardig vol, als daar ook nog eens vier gehalveerde stronken lof bij moeten... dat past niet. En in de pan van de kok ook niet, gezien de foto met twee karbonades, zonder lof. Die pan is ook te klein! En die jus is bij hem niet zo mooi goudbruin als op het plaatje, dat kan ook helemaal niet met de middelen die gebruikt moeten worden, bromt Barnes
Ook het recept voor friet... die moet je voorbakken, uren af laten koelen en dan weer bakken... dat doet toch niemand!
Nog één voorbeeld: In een oud kookboek staat 17 pagina's lang hoe je servetten kunt vouwen. De servetten moeten wel frisgewassen, licht gesteven, gestreken, linnen servetten zijn, helaas... de schrijver heeft ongesteven, katoenen servetten... dat feest gaat mooi niet door.
En zo staat het boek vol, met zelfspot geschreven, grappige verhalen, over o.a. ontploffende suiker, idiote kookattributen en oventemperaturen die zo laag zijn dat Barnes' oven die ovenstand niet eens heeft.
Kortom, een heerlijk gramschapboek, in mooie hardcover uitvoering, waar de kook(boek)liefhebber van zal genieten.
ISBN 9789045025322 | Hardcover | 144 pagina's | Uitgeverij Atlas Contact | oktober 2013
Prima vertaald door Ronald Vlek
© Dettie, 16 november 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Engeland, Engeland
Maar het huwelijk van haar ouders liep stuk, vader verdween, met waarschijnlijk een stukje Nottinghamshire in zijn zak. Als ze hem jaren later weer ziet, zal ze het hem kwalijk nemen dat hij haar herinnering aan de puzzel niet (meer) delen kan.
In deel twee gaat het verhaal ineens heel ergens anders over.
Sir Jack Pitman, die alles al gedaan heeft in zijn leven, bedenkt een nieuw groots project: een enorm pretpark: alles waar toeristen in Engeland op af komen zal hij bijeenbrengen op het eiland Wight.
Hij wil er onder meer replica’s van historische gebouwen neerzetten, acteurs laten spelen dat ze de koning en koningin zijn, ‘echte’ Beefeaters rond laten lopen, en in het bos een clan met Robin Hood de rijken laten bestelen.
Een van zijn personeelsleden is Martha, nu een harde zakenvrouw, die handig gebruik weet te maken van een zwakke kant van haar werkgeefster.
Mijn probleem met dit boek is dat ik geen Engelse ben. Ik denk dat ik een heleboel verwijzingen naar bekende gebeurtenissen en personen mis. Het moet een satire zijn, maar ik pik het niet echt op.
Dat Julian Barnes kan schrijven kan ik vaststellen, maar de waarde van dit speciale boek niet.
Bovendien is er in het eerste deel een bepaalde filosofische toon, die ik verder ik het boek niet terugvind. In dat eerste deel gaat het over Martha’s jeugd: hoe zuiver zijn je herinneringen? Is wat je ziet als je vroegste herinnering niet iets heel anders dan dat?
Zelfs de scènes over het leren op school zijn interessanter dan alles wat daarna volgt.
ISBN 9789045003450 | Paperback | 302 pagina's | Uitgeverij Atlas | oktober 1999
Vertaald uit het Engels door Marijke Versluys
© Marjo, 25 januari 2012
Lees de reacties op het forum en/of reageer: