Joris Tulkens

Toon alleen recensies op Leestafel van Joris Tulkens in de categorie:
Joris Tulkens op internet:
 

Vesalius Vesalius


Het eerste complete boek over de menselijke anatomie is van de hand van Andreas Vesalius. Het werd in 1534 gedrukt : 'De humani corporis fabrica libri septem – kort ‘Fabrica’ genoemd. Daarna wilde Vesalius gewoon weer praktijk gaan uitoefenen in Brussel, en daar rustig wonen met vrouw en dochter. Maar Keizer Karel V wilde hem als lijfarts, en die funktie beoefende Vesalius vijftien jaar.

Ook toen de keizer stierf werd hem geen rust gegund. Philips II wilde dat hij meeging naar Spanje. Dat gebeurde in 1559. Daar kreeg hij het een stuk moeilijker dan in het vrij liberale Vlaanderen: Spanje was streng katholiek, en er was veel kritiek op zijn werk. Had hij immers geen sectie verricht voor zijn naspeuringen, zelfs vivisectie op dieren, en misschien ook wel mensen?

De ogen van de inquisitie zijn op hem gericht, zoals op veel anderen trouwens. Een verdacht persoon is hij dus al, maar als  grootinquisiteur Fernando de Valdés er achter komt dat Vesalius bezig is met een onderzoek naar de menselijke ziel, is hij zijn leven niet meer zeker.
De Valdés doet zich voor als een vriend, en is biechtvader van de vrouw van Vesalius. Maar is hij wel oprecht? Vesalius moet zich als alle anderen schikken naar de regels van de Inquisitie: het bijwonen van de gruwelijke ketterverbrandingen is verplicht. Verschijnen voor de raad is niet meer te vermijden. Of is de koning in staat hem te helpen? Philips II is evenwel ook ondergeschikt aan Gods wijze regels...

De feiten over het leven van Vesalius zijn bekend tot het vertrek naar Spanje. Ook is bekend dat de geneesheer daar vijf jaar verbleef en toen naar Italië vertrok, onderweg naar Palestina. Hij zou een pelgrimstocht naar Jeruzalem hebben moeten maken. Het hoe, wat en waarom rond deze reis is niet bekend. Wel is bekend dat hij onderweg naar het Griekse eiland Zacynthus vermoedelijk door schipbreuk gestorven is en daar ook begraven werd.

Deze leemte heeft Joris Tulkens nu opgevuld. Door dit te doen krijgt de lezer een beeld van het leven aan het hof van Philips II, alsmede de vreselijke tijd van onderdrukking waar behalve het volk ook de edelen en geestelijken onder leden. Veel historische feiten dus, veel weetjes, Vesalius leest bijvoorbeeld de oude wijsgeren. Maar het is absoluut geen droog stuk tekst. Het is spannend en onderhoudend geschreven.

Joris Tulkens (Diest 1944) studeerde te Leuven filosofie en klassieke filologie. Naast andere historische romans over o.a. Erasmus en Johanna de waanzinnige, verschenen van zijn hand ook thrillers.


ISBN 9789063066628 | Paperback | 276 pagina's | Davidsfonds Uitgeverij | oktober 2013
Leeftijd: 15+

© Marjo, 23 mei 2014


Lees de reacties op het forum en/of reageer:

 

Johanna de waanzinnige Johanna de waanzinnige


Wij kennen haar als Johanna de waanzinnige, maar haar naam is Juana van Castilië (1479-1555). Zij is de dochter van Isabella van Castilië en Ferdinand van Aragon.
Isabella en Ferdinand regeren over die gebieden: Castilië en Aragon. Zoals alle vorsten zijn ook zij uit op vergroting van hun rijk. Ze veroveren Granada, en proberen door huwelijken nog meer aan hun rijk toe te voegen. Zo wordt Juana uitgehuwelijkt aan de zoon van Maximiliaan van Oostenrijk: Philips I van Bourgondië, later Philips de Schone genoemd.
Als de broer van Juana overlijdt, zijn Philips en Juana heersers over heel Spanje, Oostenrijk, en de Nederlanden. Met Frankrijk (Lodewijk XII) daar tussenin, viel het niet mee de vrede te bewaren. Ook Engeland wilde een rol spelen. Je kunt je voorstellen dat de belangen van de Spaanse edelen en die van de Nederlanden wel eens van elkaar verschilden. Philips bewaarde het liefst de vrede, Spanje wilde veroveren. Dan was er ook een groot verschil in normen en waarden: de sobere godsdienstige Spanjaard versus de Nederlander uit die tijd: Bourgondisch is een kwalificatie, die we nu nog kennen, en het lossere leven stond de Spanjaarden ook erg tegen.
Qua politiek was de situatie behoorlijk ingewikkeld in die tijd, voeg daarbij alle intriges, alle onderlinge twisten en religieuze belangen: het was een woelige tijd. Of het daar aan gelegen heeft? Wij kennen Juana nu als Johanna de waanzinnige. Het gangbare verhaal is dat het lag aan de liefde die ze koesterde voor Philips. Hij hield nogal van de vrouwen (de Schone!) en zijn prioriteit lag anders dan die van Johanna. Zij zou waanzinnig jaloers geweest zijn.

Joris Tulkens laat het aan de lezer over waar die de oorzaak van haar gekte neerlegt. De genen? Haar grootmoeder was ook gek. De omstandigheden? Ze raakte verstrikt in de intriges, die zij niet het hoofd kon bieden. En zeker was er de liefde voor haar man, die vaak  bezigheden elders had. Tulkens geeft heel aannemelijke redenen voor de reis die zij maakte met de lijkkist waarin haar man lag, hetgeen natuurlijk als behoorlijk gestoord op ons overkomt.
Redenen genoeg: je zou gek worden van minder!

‘wanneer is koppig verzet een teken van aftakeling en wanneer is het een bewijs van moed?’


Het verhaal met heel veel historische details wordt door wisselende personages verteld. Juana zelf, haar moeder, raadgevers en andere edelen, als ook Philips zelf komen allemaal aan het woord.
Er moet wel een gedegen onderzoek verricht zijn om dit boek zo te kunnen schrijven.
Leuk detail: toen Johanna met haar gevolg naar de Nederlanden voer, legde het konvooi aan in de haven van Arnemuiden. Omdat Philips daar niet was, moesten zij en haar Spaanse dienaars, deels soldaten, wachten.

‘We reizen naar het nabijgelegen plaatsje Middelburg, waar we onderdak vinden in wat de lokale bewoners ‘een simpele patriciërswoning noemen. Het is rijker versierd dan een Castiliaans paleis.’


ISBN 9789063066253 | Paperback | 288 pagina's | Davidsfonds Uitgeverij | oktober 2011
Leeftijd: vanaf 15 jaar.

© Marjo, 01 augustus 2012


Lees de reacties op het forum en/of reageer: