Inge Schilperoord
Muidhond
Inge Schilperoord
‘Hij keek naar het landschap zoals hij er nog nooit naar gekeken had. Geen enkel detail ontsnapte hem. De toppen van de dennen en het licht van de zon dat de achterste zandheuvels precies uitlichtte, het gras lang de kant van de weg, het water van de vennetjes in de verte. Het licht gleed met de bus mee over de weg en verhitte het asfalt. Het was zo heet dat het hem niet had verbaasd als het teer voor zijn ogen zou openbarsten, begon te kraken en van binnenuit zou gaan smelten.’
Jonathan wordt bij gebrek aan bewijs vrijgelaten uit de gevangenis waar hij in voorarrest zat. Er was al een therapeutische behandeling opgestart, en Jonathan neem zijn ‘huiswerk’ mee. Indien nodig kan hij een beroep doen op instellingen in de buurt van zijn huis, maar daar heeft hij weinig zin in. Hij kan het wel alleen met de oefeningen denkt hij. En hij weet het zeker: hij wil echt niet nog eens in de fout gaan. Het is gevaarlijk in de gevangenis.
Thuis treft hij een nerveuze moeder, die erg tegen een noodzakelijke verhuizing opziet – hun wijkje wordt gesloopt - en reuze blij is dat haar jochie weer thuis is, want ‘ze kan het niet alleen’. De moeder heeft last van haar luchtwegen, en een van de eerste dingen die Jonathan zal doen is stoffen, vegen, zuigen, vanwege zijn moeders gezondheid. Maar eerst moet hij naar de duinen, de plek waar hij alleen kan zijn. Waar hij zichzelf kan zijn, en niemand op zijn kop zit. ‘De natuur nam hem zoals hij was’. De oude hond mag mee.
De hond is de boodschapper van iets verontrustends, hij is namelijk tijdens de afwezigheid van Jonathan uitgelaten door een buurmeisje. Een buurmeisje? In deze buurt woont toch niemand meer? Maar de tienjarige Elke is met haar moeder tijdelijk in een vissershuisje neergestreken, op de vlucht voor de vader. De moeder is er nooit, het meisje zwerft rond, aan haar lot overgelaten. Ze is gewaarschuwd voor Jonathan, vertelt ze argeloos. Maar later zal ze zeggen hoe ze dat niet begrijpt: hij is hartstikke lief! Tegen die tijd weet de lezer wat het probleem van Jonathan is, en dat hij gezwijnd heeft met de voorlopige vrijspraak.
Inge Schilperoord duikt op meesterlijke wijze in het hoofd van haar hoofdfiguur en laat de lezer meebeleven hoe hij vecht tegen zijn neigingen, hoe hij probeert door middel van zijn oefeningen, het verzorgen van zijn moeder, de hond en de vis een strak regime in te stellen. Lijstjes en schema’s moeten hem redden. We lezen over zijn gevecht tegen zijn gevoelens, de behoefte zijn zorg uit te strekken naar het meisje dat net zo goed zijn hulp nodig heeft. Het drama is onvermijdelijk, en toch verrassend.
Als je eenmaal aan dit verhaal begint, bevind je je - of je wilt of niet - in het hoofd van een man met zieke neigingen. Je keurt af, maar je begrijpt. Je hoopt en je twijfelt. In een stijl die past bij een man met ‘een IQ onder het gemiddelde’ leef je mee in de strijd tussen verstand en gevoel.
Natuurlijk heerst er een hittegolf, dat verhoogt de dreigende - verhitte - sfeer.
Mooi is de analogie met de vis die Jonathan gevangen heeft en die de titel aan dit boek geeft. Aan zijn haak hing een zeelt, oftewel muidhond, een dier dat volgens de legende kan genezen. Het dier is evenwel zelf ziek, en al kruipt het diep weg in de modder, het wordt er niet beter van. Het meisje dat met haar gevoelens ook nergens heen kan en zich dus op dieren richt, helpt hem met de verzorging. Dat ze daardoor Jonathan in de vernieling helpt, daar heeft ze geen weet van.
Om van zo’n akelige en naargeestige geschiedenis een aangrijpend en indringend verhaal als dit te maken moet je van goede huize komen. Inge Schilperoord (1973) werkt als forensisch psycholoog in onder meer het Pieter Baan Centrum en is journalist en recensent voor NRC Handelsblad en Psychologie Magazine.
De filmrechten zijn al verkocht.
ISBN 9789057597152 | Paperback | 220 pagina's | Uitgeverij Podium | april 2015
© Marjo, 06 maart 2016
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
