Spaar de spotvogels
Harper Lee

Het verhaal speelt zich af in de jaren dertig van de vorige eeuw, in een klein stadje in Alabama en wordt verteld vanuit Scout. Zij is een meisje dat daarvoor niet wil worden aangezien, een kleine complicatie in een omgeving waarin de voornaamste opdracht van een vrouw zich gedragen als dame is.

Sinds haar moeder is overleden - ze was pas twee jaar oud toen het gebeurde - woont zij samen met haar broer Jem en haar vader Atticus. Atticus is advocaat en krijgt op zekere dag een zwarte man als cliënt toegewezen. Deze wordt beschuldigd van verkrachting van een blank meisje. Beschuldiging houdt voor zwarte mensen al een veroordeling in in die dagen, maar Atticus probeert die te voorkomen.

Omdat alles wordt gezien vanuit Scout, krijgt de lezer een beeld van het alledaagse leven in het stadje. Het is er loom, alles blijft altijd hetzelfde, en iedereen kent iedereen. Benauwend is het er ook: Atticus en zijn kinderen worden bedreigd door hun stadsgenoten omdat Atticus een zwarte man verdedigd, een 'nigger-lover' is hij en dat is één van de ergste dingen die je kunt zijn. Racisme is gewoon in deze jaren, en grotendeels onverdacht. Er sijpelt wel wat door van wat er in Duitsland gebeurt en men is niet gecharmeerd van de Jodenvervolging, maar die mening wordt niet doorgetrokken naar de mensen dichtbij huis.

Atticus is over de hele linie een toonbeeld van tolerantie. Wat een aardige, begripvolle vader is hij: hij legt zijn kinderen rustig uit waarom ze niet bij de buren kunnen klieren, heeft oog voor hun dagelijkse twijfels en angsten en brengt ze bij dat ze hun principes moeten naleven. Dat hij te goed is voor een echt mens, doet vermoeden dat het verhaal nogal wat autobiografische elementen bevat, juist omdat er zoveel bewondering voor de vader in doorklinkt.

Het verhaal wordt langzaam verteld. De rode draad is de verkrachtingszaak, maar er spelen van allerlei grotere en kleinere zaken in het stadje. Je voelt bijna de smorende hitte en de priemende ogen van de buren. Het is zo'n boek waarvan ik het jammer vind dat het uit is, omdat je er een paar dagen echt in leeft.

Harper Lee werd in 1926 geboren in Monroeville, Alabama. Ze studeerde rechten aan de Universiteit van Alabama. Ze heeft naast de Pulitzer Prize diverse literaire onderscheidingen ontvangen voor Spaar de spotvogel. In 1999 werd het boek door de Library Journal verkozen tot de beste roman van de twintigste eeuw. Harper Lee woont afwisselend in New York en Monroeville. Harper Lee was een vriendin van Truman Capote. Ze heeft hem geholpen met de research voor 'In Cold Blood'.

ISBN 9027468524 | Paperback | 331 pagina's | Spectrum | oktober 1999

© PetraO, juli 2007

Lees de reacties op het forum en/of reageer: