Gary Shteyngart
Kleine Mislukkeling
De titel van het boek verwijst naar de koosnaam die zijn moeder aan hem geeft als hij jong is. Het lijkt erop dat die koosnaam de bron is geweest van de in het boek beschreven zoektocht naar wie de schrijver is, een zoektocht naar zijn identiteit. Wat wordt er precies van hem verwacht, wie moet en wil hij zijn en welke identiteit hoort daar voor hem bij? Hoe kan hij aan de onuitgesproken verwachtingen voldoen zonder daarbij zichzelf te verloochenen. Het wordt een moeizame tocht.
In een lawine van woorden, die hier en daar herhaald worden, en volzinnen die op mij als lezer soms chaotisch overkwamen, beschrijft Shteyngart de zoektocht naar zijn identiteit. Is hij de Russische immigrant Igor, is hij de Joods Amerikaanse Gary? Is hij de lieveling van zijn vader of de kleine mislukkeling van zijn moeder? Kan hij alleen bij zijn oma van vaders kant zichzelf zijn? Is hij op weg de droom van zijn ouders te volgen en advocaat te worden of gaat hij zijn eigen gevoel en innerlijke drang achterna en wordt hij schrijver? De lezer weet wat het geworden is en Shteyngart zelf beschrijft dit in zijn boek als een natuurlijke uitkomst van een niet te ontkennen behoefte om te schrijven. Dat laatste gaat altijd vanzelf, terwijl al het andere in het leven heel veel moeite kost.
'I am a stranger in my own skin', zingt Dotan in het nummer 7 Layers op de recent verschenen CD met dezelfde titel en dat gevoel bekruipt je ook over Shteyngart in dit boek. Er is een kloof tussen de verwachtingen die met name zijn ouders en anderen van hem hebben en die hij van zichzelf heeft. Een manier om deze kloof te overbruggen is door overmatig drank- en druggebruik en een aantal foto's uit de jeugd van de schrijver die aan ieder hoofdstuk voorafgaan spreken wat dat betreft boekdelen. Zijn relaties met diverse vrouwen verlopen moeizaam en ook hier lopen de verwachtingen van de vrouwen en die van de schrijver ver uiteen.
De voortdurende en krampachtige strijd te voldoen aan de verwachtingen van anderen wordt door Shteyngart op beklemmende wijze beschreven in het boek. Hij slaagt er uiteindelijk niet in aan al die verwachtingen te voldoen en als hij deze strijd ten slotte opgeeft en hij samen met zijn ouders teruggaat naar waar hij vandaan is gekomen, Sint Petersburg, valt alles op zijn plaats. Hij realiseert zich dat hij alles kan en mag zijn, een Russische immigrant, een Joods-Amerikaanse schrijver, een volwassen man met een moeizame relatie met zijn ouders en daarmee is zijn zoektocht naar wie hij is, maar vooral wie hij mag zijn, min of meer ten einde...
Gary Shteyngart (Leningrad, 1972) verhuisde toen hij zeven was met zijn ouders van Rusland naar Amerika. Zijn romans zijn bejubeld door de pers, bekroond met verschillende prijzen en vertaald in 28 talen.
ISBN 9789029589598 | Paperback | 296 pagina's | De Arbeiderspers | oktober 2014
© Ria, 08 december 2014
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
