Clyde Roël Lo A Njoe
Parelmoerpoeder
Als Dird (kort voor Diederick) op straat een jonge manklopende vrouw ziet stuntelen met twee volle boodschappentassen, biedt hij aan haar te helpen. Het wordt een vaste gewoonte: iedere vrijdag doet hij de boodschappen voor Esther Anders, die drie hoog woont, zonder lift. Door een ongeluk heeft zij een ongelukkig been, en al is ze doende te regelen dat ze daaraan geopereerd gaat worden, voorlopig kan ze erg slecht uit de voeten. Er ontwikkelt zich een romance tussen de twee jonge mensen.
Het zijn de jaren zeventig van de vorige eeuw. Dat doet er alleen maar toe omdat al snel duidelijk wordt dat Esther een tweede generatieslachtoffer is. Haar vader, Gerard Anders is al jaren voor de oorlog uitbrak met zijn vrouw uit Duitsland gevlucht naar Amsterdam. Het was de bedoeling om door te reizen naar Amerika, maar daar werd een stokje voor gestoken.
Door het verhaal te vertellen voor zover ze dat kent, wordt voor Esther een verwerkingsproces in gang gezet. Haar vaders leven werd getekend door de oorlog, door wat hij meegemaakt heeft. En dat laat zijn sporen na in Esthers leven.
De wereld blijkt klein: Dird kent mensen die haar vader gekend hebben, of relaties van haar vader. Langzaam wordt het verhaal uit de doeken gedaan hoe Gerard Anders zich in de oorlogsjaren staande wist te houden, ondanks zijn joodse afkomst. Het is het verhaal over onderduikers, over collaboratie en verzet, smokkelarij en zwarte handel. Een verhaal over mensen die goed of fout zijn wat hun nationaliteit ook is, een verhaal over gevaar, over vertrouwen dat niet altijd op zijn plaats is. Een verhaal over overleven.
Esther wordt in het laatste oorlogsjaar geboren, en net als bij haar vader zit bij haar de handel in het bloed. Zij richt zich op parelmoerpoeder, een nieuw product, waarmee ze lucratieve handel weet te drijven. Ze heeft relaties in Spanje, en in Amerika. Ze is ook in bezit van enkele panden, waaronder twee aan de Wallen. Ene Siem onderhoudt de huizen en regelt de huur. Maar Siem is veeleisend, en fel gekant tegen het voornemen van Esther om de panden te verkopen.
Dird komt vanzelf vaak bij Esther, maar probeert Siem uit de weg te blijven, de twee mannen mogen elkaar niet. Dird is kunstenaar, maar heeft (nog) geen echt succes. Hij is bereid het verhaal van Gerard en Esther Anders op te schrijven, niet wetend hoezeer hij betrokken zal raken bij het verhaal.
Het is een zeer lijvige roman geworden, en de eerste vraag die je je als lezer stelt is: had het minder gekund? Misschien had er hier en daar wel een zijweggetje minder in geslagen kunnen worden, maar het verhaal van Gerard moet verteld worden. Het verhaal hoe Amsterdammers zich moesten zien te redden tijdens de bezetting is niet een verhaal dat vaak verteld is. Meestal gaat het over helden, of juist zeer foute mensen, niet over burgers, die gewoon lijken maar eigenlijk heel bijzonder zijn.
Had het verhaal over Esther weg kunnen blijven? Misschien, maar de schrijver heeft juist haar eigen verhaal gebruikt om meer spanning aan te brengen, en eerlijk gezegd had ik geen idee wat parelmoerpoeder is! De twee verhalen verlopen enigszins parallel, en zelfs al zie je de ontknopingen in beide delen aankomen, je vervelen is er niet bij tijdens het lezen van deze bijna 700 pagina’s!
Clyde Roël Lo A Njoe ( 1948, Aruba) heeft sinds 1982 al enkele dichtbundels uitgegeven, waarmee hij al enige faam heeft verworden. Ook is hij beeldend kunstenaar, o.a. als medeontwerper en schilder van het Orakelkunstuurwerk van Holland-Nagasaki Village in Nagasaki, Japan én van het monument van de nieuwe basiliek van de Virgen de Guadalupe (met het contemporaine Aztekencalendarium) in Mexico City.
Parelmoerpoeder (2016) is zijn eerste roman.
ISBN 9789062659098 | Paperback | 678 pagina's | Uitgeverij In de Knipscheer | april 2016
© Marjo, 02 mei 2016
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
