Clem Schouwenaars
Het Loofhuttenfeest
Dit boek is fantastisch! Het smaakt naar meer, maar helaas: ondanks de indrukwekkende lijst uitgaven is er geen enkel ander boek verkrijgbaar in de bibliotheek alhier. Dat wordt ogen open houden op de boekenmarkten!
Waar gaat dit boek over. Het is het verhaal van Zia Goldberg, een joodse vrouw die veertig jaar na haar belevenissen in de Tweede Wereldoorlog terugkijkt op dat leven. Wat heeft ze er nu eigenlijk van gebakken?
Ze verdeelt het verhaal in stukken en begint met de onderduikperiode: als het besef daagt, dat zij als joden niet veilig zijn, besluit het gezin Goldberg onder te duiken. Er zijn nog niet-joodse vrienden die hen helpen. Een van hen biedt zijn landhuis in de Westhoek aan, als de situatie in Antwerpen nijpender wordt. Op weg daarheen wordt Zia’s moeder opgepakt.
Eenmaal op het platteland ontmoeten zij ‘vrienden’, maar ook vijanden. Na een dramatische gebeurtenis, vlucht Zia terug naar Antwerpen waar haar vader zou moeten zijn. Hij was op zoek gegaan naar geld. Maar ze vindt hem niet. Wel vindt ze de vriend, Jules Winter, terug, en ze wordt in zijn huishouden opgenomen als dochter. Wel een verborgen dochter nog, maar als de oorlog voorbij is, profiteert ze van de luxueuze omgeving: de man is een rijk fabrikant en een diamantair. Mevrouw Winter komt te overlijden, en Zia’s familie keert niet terug.
Ze groeit op tot een jonge vrouw, die tot haar verbazing tot een huwelijk genood wordt door meneer Winter. Wat moet ze: ze is alleen, heeft niets (denkt ze) en ze accepteert.
Als in de loop van de jaren erna, terwijl ze haar zoon vrijwel alleen opvoedt, ontdekt dat haar leven gebaseerd is op een leugen, meer dan een zelfs, moet ze een beslissing nemen.
Tegen het einde van het verhaal heeft het verleden het heden ingehaald, en begrijpen we ook wat de betekenis is van de schrijver die ze in het begin van het verhaal ontmoet.
Een meeslepend soms ontroerend verhaal over een vrouw die sterker is dan ze denkt, vormt de basis voor diverse thema’s: het gaat vooral over slachtoffers onder de gewone mensen, die hetgeen hen overkomen is, hun even lang moeten verduren. En over de egoïstische daders, die ongestraft (denken te) blijven. Over klassen en standen, over de vrijheidstrijd van de vrouw.
Schouwenaars schetst een zeer overtuigend beeld van de samenleving, gezien door de ogen van een vrouw, die zich in haar eentje staande moet zien te houden in een veranderende wereld.
Met af en toe echt Vlaamse woorden en gezegdes, waarvan ik deze toch even wil noemen: ‘ik blijf bij hem in de bovenste schuif liggen’.
Een prachtige naturalistische roman, van een voor mij tot nog toe onbekende schrijver.
"...... Maar opeens voel ik mij zo zielig, zo ridicuul met die witte kartonnen doos op mijn hand. Hij is bijna bij mij. Ik wil trager lopen en zo doe ik een verkeerde stap. Ik blijf haperen met een hak in een kuiltje van het pad. Ik kantel voorover. Maar hij grijpt mij bij de voorarm. Met de andere hand kan hij nog net dat karton opvangen.
Ik hoor hem vragen: "U heeft uw voet toch niet verzwikt?"
Ik schud met het hoofd van neen en staar naar het grint. Neen, mijn voet niet verzwikt als die van mama, toen zij die keer vóór de oorlog van de drempel van de Leifrincks stapte.
"Mevrouw Winter?"
Ik blijf het hoofd schudden, kijk hem niet aan, gefascineerd door die blanke, lichtjes geaderde hand op mijn arm.
"Zia Goldberg dan?"
Ik knik nu, richt het hoofd op, zie zijn glimlach. En ik begin te huilen."
ISBN 9022312712 | Paperback | 463 pagina's | Uitgeverij Manteau | 1993
© Marjo, 30 juli 2012
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
