Bruce Springsteen
Born to run
Bruce Springsteen
Er waren al enkele goede biografieën over hem op de markt, met name die van Dave Marsh en Peter Ames Carlin, maar desalniettemin keken fans al tijden uit naar het verhaal van The Boss zélf en dat verscheen deze nazomer. Na een optreden voor The Superbowl maakte hij wat aantekeningen, in eerste instantie alleen voor zijn kinderen, maar al schrijvend kreeg hij de smaak te pakken en gelukkig maar. Zeven jaar werkte hij met tussenpozen aan dit vuistdikke boek en het is de moeite méér dan waard geworden.
Bruce Springsteen wordt op 23 september 1949 geboren in Freehold, New Jersey, een plek waar hij vervolgens zijn leven lang zijn best voor doet om van los te komen, Born to run is niet voor niets een van de sleutelwerken van zijn oeuvre én de titel van het boek. Tegelijkertijd is het een plek die blijvend van invloed zal blijken te zijn op wie hij is en op alles wat hij doet, een plek ook waar hij als hij al lang en breed volwassen is, nog vaak diep in de nacht naar terug zal keren, achtervolgd door de demonen uit zijn verleden.
Zijn jeugd is dan ook niet bepaald idyllisch te noemen, zoon van een Ierse vader en een Italiaanse moeder, met een stormachtig huwelijk. Zijn moeder heeft echter een onnavolgbare liefde voor haar man, ze kiest onvoorwaardelijk voor hem, zelfs als dat ten koste van haar eigen kinderen gaat. In zijn vroege jeugd woonde het gezin bij zijn grootmoeder. Deze had een dochter verloren op jonge leeftijd en projecteerde al haar verdriet en aandacht op dit eerste kleinkind na de dood van haar dochtertje. Als grootmoeder overlijdt, komt er een einde aan deze situatie en komt Bruce meer en meer in de invloedssfeer van zijn vader, een zwijgende, alcoholistische, soms agressieve en vooral onberekenbare man, naar wiens goedkeuring Bruce zijn leven lang tevergeefs zal blijven zoeken. Later blijkt de man te lijden aan manieën, depressies en paranoia schizofrenie, maar die diagnoses waren toen nog niet bekend.
Wie het werk van Springsteen kent, kent de invloed van zijn vader door de vele nummers die hij over hem schreef, maar in dit boek wordt het nog eens meer duidelijk... bijna alles wat hij deed en niet deed is terug te voeren op de angst om te worden als zijn vader en op de angst om echte, onvoorwaardelijke liefde niet waard te zijn. Hij heeft tot ver in zijn volwassen leven een grote bindingsangst, keer op keer maakt hij met destructief gedrag en vluchtgedrag zijn relaties kapot, tot hij Patti Scalva tegenkomt, zangeres van de E Street band. Zij is de enige vrouw in zijn leven die genoeg power én empathie heeft om tegengas te geven, samen met haar heeft hij drie, inmiddels bijna volwassen, kinderen. Maar ook nu blijven de depressies hem, soms jarenlang achtervolgen en drijven die hem soms naar de rand.
Gelukkig is er altijd weer de muziek. Het boek schets dat vanaf het allereerste begin, als de jonge Bruce Elvis op tv ziet en op zevenjarige leeftijd beseft dat dát is wat hij wil worden. De volgende dag sleept hij zijn moeder mee naar de winkel voor een gitaar, daar is geen geld voor, dus het wordt een huurgitaar, die de dag daarna weer terug moet, want zijn vingers passen niet om de hals. ‘s Avonds geeft hij nog wel een play-back-gitaar-concert voor de buurtkinderen en een droom is geboren. Later komen de bands, het schoolbandje The Merchants, waar hij uitgegooid word omdat hij niet kan zingen, en later The Castiles en Steel Mill. Deze laatste twee bands verwerven al snel een goede live reputatie. Maar er is ook gedoe, compromissen die gesloten moeten worden en altijd en eeuwig overleg over alles.
Tijdens een zes dagen durende terugreis van de westkust naar de Oostkust, komt Bruce, ingeklemd in de donkere laadruimte van een truck, achter een paar duizend kilo rock en roll spullen tot de conclusie dat hij maar één echt talent heeft... zijn absoute gedrevenheid om avond aan avond alles wat hij heeft in te zetten om muziek te maken zoals hij denkt dat moet. Daar wil hij álles voor doen en álles voor laten en daar passen geen compromissen en geen overlegstructuren bij. Op dat moment wordt The Boss geboren en op die basis wordt de latere E Street band gevormd… Iedereen mag inbrengen wat hij wil, maar híj heeft de uiteindelijke zeggingschap. Dat vroeg vaak een hoge prijs, de latere( gelukkig tijdelijke breuk) met de E- Street band is hier grotendeels op terug te voeren, maar het vormt ook de kern van wat hem groot maakt… alles vanuit het diepst van zijn ziel doen, zonder compromissen en met de allerlaatste druppel energie die hij in zich heeft.
Vanaf de allereerste lp Greetings van Assbury Park is er succes, al duurt het, door een zakelijk conflict met zijn manager Mike Apple nog lang, héél lang, voor er ook maar iets van geld binnen komt, pas na Born in the USA worden de zaken financieel wat beter. Wereldwijd succes valt hen ten deel. De live shows van Bruce Springsteen en the E Street band waren, en zijn, legendarisch. Na The Tunnel of Love-tour breekt Bruce met de E Street band, een gat van tien jaar waarin ieder zijns weegs gaat. Tot een jonge fan hem aanspreekt op straat en zegt dat hij hem tot zijn spijt nog nooit met de E Street band heeft zien spelen. Bruce besef dat het tijd wordt dat hij weer het allerliefst gaat doen… live spelen met de band. Déze band. Met al die mannen waar hij zo’n geschiedenis en vriendschap mee geeft. The reunion-tour is een feit en een overweldigend succes. Kort daarna vind nine-eleven plaats en schrijft Bruce The Rising, een plaat over zijn City of Ruins. Ook de platen hierna, zijn doortrokken van actualiteit en engagement, de kwaadheid spat er, vooral op Wrecking ball, een statement tegen de financiële crisis, vaak vanaf. Tegelijkertijd lijkt de gedrevenheid op het podium groter dan ooit, hun concerten, toch al bekend om hun lengte en gedrevenheid, duren de laatste tour langer dan ooit.
Het is een buitengewoon boeiend, vlot leesbaar boek geworden, vol anekdotes en rock en roll-geschiedenis, maar het is ook een persoonlijker en openhartiger relaas dan menig autobiografie die las. Er staan enkele zeer ontroerende scènes in, de oude vader die op een morgen net voordat zijn zoon zelf vader wordt, 700 kilometer rijdt om hem te zeggen dat hij het misschien toch niet helemaal goed gedaan heeft met hem. Maar ook dat over het sterfbed van de bandleden Danny Federici, waarbij enkele bandleden hun gebeden zeggen, en van de zeer geliefde Clarence Clemons, waarbij Bruce Land of Hope en dreams speelt, terwijl Clarence sterft. Ook het laatste deel, waarin hij vertelt over zijn depressies en demonen die hem het leven vaak letterlijk onmogelijk maken, grepen me naar de strot. Dat iemand zó persoonlijk durft te schrijven.
Mijn verwachtingen waar voor het lezen van dit boek hoog gespannen, maar zijn desalnietemin tóch nog overtroffen. Een absolute aanrader dus, en niet alleen voor gedoodverfde Springsteenfans.
ISBN 9789077330326 | Paperback | 528 pagina's | Uitgeverij het Spectrum | september 2016
Vertaling Rob de Ridder
© Willeke, 07 november 2016
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
