Arno Wubben
Zoektocht in Hartstocht
Bezoeken aan Rembrandtschilderijen wereldwijd
Het liefst bezoekt hij schilderijen in hun natuurlijke omgeving, in een museum waar ze al jaren thuishoren en hoogstwaarschijnlijk nooit meer weg zullen gaan. Regelmatig reist hij duizenden kilometers, om even oog in oog te staan met een schilderij, één keer maakte hij een autoreis van twee uur heen en twee uur terug voor een geschatte één minuut durende bezichtiging van een privébezit. Vaak schrijft Wubbe te voren musea aan om toegang te krijgen tot hun archieven en tot schetsen van Rembrandt die niet tentoongesteld worden. Dat mag vrijwel altijd en bevlogen curatoren gaven hem vaak meer te zien dan waar hij op gehoopt had.
Je zou als leek denken dat de schilderijen van Rembrandt vooral in grote statige musea te vinden zijn, maar tot mijn verrassing bleken er toch ook heel wat Rembrandts in oude landhuizen en krakkemikkige kleine dorpsmusea te hangen. Een keer komt Wubbe in een zaal terecht die het best als ‘rommelhok’ te omschrijven valt en er is een zeer vermakelijke scene waarin de schilderijen, vermoedelijk uit zuinigheid, of wellicht omdat er aan hun echtheid getwijfeld wordt, slechts in duisternis te zien zijn. Gelukkig is de voorzienigheid met hem en schijnt er net wat licht door de ramen, zodat zijn lange reis niet vergeefs is geweest.
Dat kleine dorpsmusea ook Rembrandts in hun collectie hebben, blijft overigens niet altijd zonder gevolgen, menigmaal vond er een vrij simpele kunstroof plaats, zoals in een museum in Kopenhagen, waar, toen de politie onderzoek deed naar de diefstal, er tot hun verbijstering geen alarm, bewegingssensoren of videocamera’s aanwezig waren en er zonder al teveel moeite een schilderij van 16 miljoen geroofd kon worden. In een museum in Boston namen twee mannen vermomd als politieagenten dertien belangrijke schilderijen mee, waaronder drie Rembrandts. Allen onverzekerd...
De schrijver heeft zichzelf ten doel gesteld met ieder schilderij van Rembrandt wat hij bezoekt op de foto te gaan om een tastbare herinnering te hebben. Vaak levert hem dat een kat en muis spel met suppoosten op. Meestal lukt het wel, een enkele keer niet, maar als het dan een buitengewoon indrukwekkende ontmoeting met het schilderij is geweest, valt daar toch nog mee te leven, zoals bij een gemiste foto van De graflegging van Christus….
De foto is niet genomen. De afdruk zou louter een momentopname zijn geweest die me alleen herinnerde aan deze dag. Wat ik nodig had, was een registratie van de indruk die ik zojuist had opgedaan. Een imprint in mijn ziel die ik voor altijd bij mij draag, waar ik op kan leunen, waar ik van kan genieten, waar ik om kan treuren.
Het mag duidelijk zijn dat de liefde voor Rembrandt van iedere bladzijde van dit boek afspat. Het is dan ook een liefdevol en informatief boek geworden, met veel achtergrondinformatie over zowel de musea als de schilderijen. Daarnaast is het ook nog eens een heel vermakelijk boek, omdat het niet alleen de schilderijen beschrijft maar ook de reizen er naar toe, die zoals bij reizen betamelijk, gevuld zijn met obstakels, onverwachte gebeurtenissen en anekdotes. Toch ligt de nadruk uiteraard op de schilderijen zelf, op het hoe en waarom Rembrandt ze schilderde zoals hij ze schilderde en op de ontroering en bewondering die de schrijver kan bevangen bij hun aanblik, ook al heeft hij er al ontelbare malen replica’s van gezien.
Het boek benadrukt dat Rembrandt een verhalenverteller is. Landschappen zijn zeer zeldzaam in zijn oeuvre, portretten schilderde hij op bestelling en om in zijn onderhoud te voorzien, maar zijn voorkeur ging vooral uit naar het schilderen van Bijbelse scènes. De wijze waarop de verhalen worden verteld, laten zien dat dát zijn passie had. Hij zocht de originaliteit op en gaf andere momenten weer dan gebruikelijk was en hij koos vooral verhalen waarbij emotie hoogtij vierde.
Al lezend bevangt je dan ook onontkoombaar de behoefte om binnen afzienbare tijd zelf weer eens een Rembrandt te gaan bewonderen. En dat was waarschijnlijk precies de bedoeling.
ISBN 9789402235593 | Paperback | 170 pagina's | Boekscout.nl | april 2017
Afmeting 16 x 24 cm
© Willeke, 30 mei 2017
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
