Uwe Timm
De ontdekking van de curryworst
Lena Brücker uit Hamburg is volgens de verteller de ontdekker van de curryworst. Hij kent mevrouw Brücker uit zijn kinderjaren en bezoekt de inmiddels blinde en bejaarde vrouw in het verzorgingstehuis omdat hij wil weten hoe zij tot de ontdekking kwam. Het is een lang verhaal, dat Lena wel wil vertellen onder de voorwaarde dat de verteller voor taart zorgt. In zeven middagen met koffie en taart vertelt zij het verhaal over de oorlog, liefde en curryworst....
Eind april 1945
Lena (40) staat In de rij voor de bioscoop en ontmoet daar de 16 jaar jongere marinesoldaat Hermann Bremer. Na de film gaat hij met haar mee naar huis en de volgende ochtend besluit hij bij Lena te blijven. (Hij moet als marineman zich melden bij een antitankeenheid en weet dat hij dat vrijwel zeker niet overleeft.) Als deserteur loopt hij het risico doodgeschoten te worden dus kan hij zich niet op straat vertonen. Op zijn sokken loopt hij door het huis zodat ook de buren niet merken dat er iemand is.
Lena gaat gewoon naar haar werk en geniet van Herman's aanwezigheid. Hij maakt dat zij het ouder worden kan vergeten.
Maar dan kapituleert Duitsland en Hitler pleegt zelfmoord. Dit zou betekenen dat Herman weggaat en Lena besluit hem nog even niet te vertellen dat de oorlog afgelopen is. Wel vertelt ze over de foto's van de concentratiekampen, wat Bremer niet gelooft. Ze vertelt over de Engelsen die in Hamburg zijn waardoor Herman denkt dat Duitsland samen met Engeland tegen Rusland verder zal vechten...
Natuurlijk komt Bremer het op een dag te weten en hij verdwijnt in het pak van Lena's man. Zijn marinekleding heeft hij bij haar achtergelaten met daarop een ruitersinsigne....Deze insigne zal nog een grote rol spelen in de ontdekking van de curryworst.
Lena vertelt het verhaal in haar tempo en laat zich niet opjutten. Het is een markante vrouw die ondanks haar vergevordere leeftijd nog zeer aanwezig is. Het is ook een bijzonder verhaal omdat vanuit Duitse kant over de oorlog wordt verteld. Over het verraad maar ook de saamhorigheid. Lena zelf vind de oorlog vreselijk en wil ook van Herman geen verhalen horen. Zij heeft het druk met zorgen voor voedsel en is daar erg vindingrijk in. Lena wordt als persoon zeer beeldend neergezet. De curryworst speelt eigenlijk nauwelijks een rol in het verhaal maar het geeft een leuke aanleiding om Lena haar verhaal te kunnen laten vertellen
ISBN 9057592867 | Paperback | 171 pagina's | Uitgeverij Podium | mei 2005
Vertaald uit het Duits door Gerrit Bussink
© Dettie, augustus 2005
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
De ontdekking van de curryworst
De verteller is geboren en getogen in Hamburg. Waar hij op het moment van vertellen is, weet ik niet, maar hij komt eens per jaar terug in zijn geboorteplaats en gaat dan altijd even langs de straat waar hij gewoond heeft, en langs de kraam van Mevrouw Bruckner. De kraam waar de curryworst volgens hem zijn oorsprong heeft. Voor hem is mevrouw Bruckner de verpersoonlijking van zijn jeugd. Ieder jaar kondigt ze aan dat ze er volgend jaar niet meer zal zijn, maar als het dan werkelijk zo is, schrikt hij toch. Gelukkig vindt hij haar in een verzorgingshuis, en omdat hij beseft dat het zijn laatste kans is, wil hij nu het verhaal van de curryworst van haar horen.
Hij krijgt meer dan dat: hij krijgt het verhaal van een eenzame, maar sterke Duitse vrouw: hoe ze alleen de touwtjes aan elkaar weet te knopen, in afwezigheid van zoon, dochter en echtgenoot. Hoe ze een marinier in huis opneemt die eigenlijk naar de laatste resten van de oorlog moest om te vechten, maar daarvoor terugschrok. Hoe ze na de oorlog niet vertelt dat het voorbij is, zodat hij blijft.. En hoe ze na haar ontslag het idee kreeg om een kraam te beginnen, om worst te verkopen. Haar ruilhandel om de nodige spullen bij elkaar te krijgen vind ik prachtig! Het ontstaan van de curryworst is bijzaak...
Mooi boek. Natuurlijk weten we wel dat ook Duitse burgers niet altijd nazi's waren, dat is wat er nog eens uit dit boek te voorschijn komt. De gewone Duitser moest ook maar zien hoe hij/zij het rooide.
ISBN 9057592867 | Paperback | 171 pagina's | Uitgeverij Podium | mei 2005
© Marjo, september 2005
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
De ontdekking van de curryworst
De verteller gaat op zoek naar de dame uit zijn jeugd, die de curryworst uitvond. Hij doet dit om een einde te maken aan al die discussies omtrent de herkomst ervan.
Op die manier belandt hij bij mevrouw Brückner, die inmiddels blind is geworden, in het bejaardentehuis en die hem met plezier het verhaal wil vertellen. Mevrouw Brückner kan erg goed vertellen, alleen heeft ze het helemaal niet over de curryworst. Terwijl ze een prachtige trui bij elkaar breit, met een heel ingewikkeld patroon en haar verhaal af en toe onderbreekt om steken te tellen, luistert de verteller van het verhaal geboeid en toch regelmatig ook ongeduldig toe. Mevrouw laat zich echter niet op stang jagen en vertelt wat zij vertellen wil.
Over haar man, die wel héél graag bij de vrouwen was, over hoe zij zich redde in de oorlog, als haar man ver weg was en hoe zij, aan het einde van de oorlog, een jonge Duitse soldaat ontmoet. Zij en Bremer brengen samen de nacht door en meer dan de nacht, waardoor Bremer een deserteur wordt die verstopt moet worden. Het is in deze moeilijke omstandigheden dat zij plezier krijgt in koken, in het toveren met de schaarste en in de schotels die zij toch nog op tafel weet te krijgen. Het is Bremer die haar over de smaak van curry vertelt, maar verder heeft hij niet veel met de ontdekking van de fameuze worst te maken. De stad capituleert, maar Lena Brückner heeft de moed niet om dit aan haar minnaar te vertellen, want dat betekent zonder enige twijfel het einde van hun tijd samen. Ze heeft immers ontdekt dat hij nog ergens een vrouw en kind heeft, wat hij haar niet vertelt. Ze houdt hem weken aan het lijntje en als de waarheid dan toch uitkomt, gaat hij er zonder een woord van afscheid vandoor.
Het verhaal is bijna afgelopen als we alsnog ontdekken hoe het nu precies zit met die curryworst. Het komt erachteraan als een weetje, even langs de neus weg, en er is maar één moment waarop de twee verhalen echt samenkomen. Dat maakt het boek licht verteerbaar, ook al gaat het opnieuw om de oorlog, om de harde omstandigheden waarin mensen moesten overleven, om de angst voor verraad en ook wel om liefde. Klassieke thema’s dus, maar die curryworst is zo’n originele rode draad, dat het geheel een wonderlijk tintje krijgt…
ISBN 9057592867 | Paperback | 171 pagina's | Uitgeverij Podium | mei 2005
© Elvira, juli 2006
Lees de reacties op het forum en/of reageer: