Umberto Eco
Baudolino
De twee zitten in een vensternis en kijken neer op het brandende Constantinopel. Zowel Nicetas als de lezer hangen daarna aan de lippen van deze kleurrijke persoon, genaamd Baudolino, die hier zijn levensgeschiedenis uit de doeken doet.
Baudolino blijkt een zoon van een boer uit een piepklein dorp in Noord-Italië. Tot dusver bestond zijn leven uit de bekende verschijnselen waar het boeren leven uit bestaat, zoals stallen uitmesten, koeien melken etc.
Op een dag verandert dat patroon radicaal als er een groot veldheer, niemand minder dan de beruchte Frederik van Barbarossa, langskomt. Baudolino verrast de veldheer zo met zijn fascinerende, bijna ongeloofwaardige en bizarre verhalen dat hij vertrouwen stelt in zijn visionaire gaven. Dat gaat zelfs zo ver dat Frederik hem aanneemt als zijn zoon. Vanaf dat moment hoort Baudolino bij Frederik en trekt mee met het leger. Hij wordt monnik en haalt Frederik over om hem te laten studeren in Parijs. De avonturen die Baudolino in al die jaren meemaakt zijn rijk van gehalte, vol religieuze sekte-achtige mythe's, uitzinnige hartstocht (voor de vrouw van Frederik, terwijl hij de gelofte van kuisheid heeft afgelegd), merkwaardig verlopende veldslagen en het allerbelangrijkste de zoektocht naar Priester Prebyter Johannes en zijn mythische rijk. Om deze zoektocht te kunnen maken, gaat Baudolino ver, heel ver, liegt alles bij elkaar, maar is zijn leven sinds hij Frederik kent niet één grote leugen?
Uiteindelijk gaan 11 mannen, ieder met zijn eigen specialisme, na de dood van Frederik echt op zoek naar dit rijk, een Xanadu waar de goede mens nog moet bestaan. Op hun tocht ontmoeten ze de meest vreemde wezens, die wel lijken weggelopen te zijn van een andere planeet. Zullen ze dit rijk van Prebyter Johannes ooit vinden?
Eco, is de Italiaanse meesterschrijver die debuteerde met het superspannende en tevens rijkgeschakeerde en vol eruditie doorspekte "In de naam van de Roos", gevolgd door "De slinger van Foucault" en "Het eiland van de vorige dag. Alle drie voorlopers en grootse werken.
Ik kan me nog goed herinneren toen dit boek in 2001 vertaald uitkwam in Nederland diverse lezers een teleurstelling bezorgde. Mij niet. Op en top Eco. Hij trekt werkelijk alle literaire registers open en schrijft een nieuw meesterwerk. Lezers hoeven niet bang te zijn dat ze met moeilijk proza in aanraking zouden komen; sterker nog, het leest heel snel, doordat de zinsbouw knap, maar niet moelijk is. O ja, laat je niet afschrikken door de eerste bladzijden, zijn eerste schrijfoefening; daar moet je even door en dan komt de bevrijding.
Het is een verhaal in een verhaal. Enerzijds bevinden we ons in Constantinopel dat in brand staat en dreigt vernietigd te worden, anders zijds vertrekt daaruit steeds de vertelling van Baudolino, die zich in Italië, Duitsland, Frankrijk en het verre Oosten afspeelt. Het knappe van Eco is hier dat hij de lezer zo in een toverban neemt, dat hij Constantinopel helemaal is vergeten en zodra hij er tientallen bladzijden naar terugkeert, denkt, "verroest dat is er ook nog". En ook in het Constantinopel gaat het verder en wordt geheimzinnig en spannend. Het meest aparte in het verhaal is de zoektocht naar het genoemde rijk, en daarbinnen de ontmoetingen met al die bizarre wezens die ze op hun weg ontmoeten. Wat mij fascineert is of Eco dit puur uit de duim heeft gezogen of dat hij dit heeft opgedoken uit mistige geschiedboeken uit een ver verleden. Ik denk het laatste.
Maar je kunt zoveel registers optrekken, als de personages niet boeien, zakt alles alles een kaartenhuis in elkaar. Geen angst, zijn personages staan als een huis en hoe apart of bizar of schijnbaar ongeloofwaardig opmerkingen of belevenissen zijn, Eco's zorgt ervoor dat je het slikt.
ISBN 904460547X | Hardcover | 472 pagina's | Uitgeverij Prometheus
© Roel, april 2007
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
