Torgny Lindgren
Het licht
Waar dat wordt nergens verteld, maar het zou Zweden kunnen zijn. Het dorp heeft een honderdtal bewoners in het begin van de vertelling. Dan komt een van de bewoners thuis met een wijfjeskonijn. Zij is zwanger maar heeft ook een vlo bij zich. En zo komt De Grote Ziekte in het dorp. Die ongetwijfeld de Pest is, maar Lindgren zegt dat niet. Ook de tijd waarin het boek speelt wordt niet duidelijk. Er zijn houten huizen, er is geen klok (iemand houdt de tijd bij met kerfjes in een stok) en ergens in het boek wordt de broek geïntroduceerd. Het speelt dus lang geleden, in een tijd zonder moderne techniek, en veel bijgelovigheid.
Toen er nog genoeg inwoners waren was er een vorm van sociale controle, was er iemand die de tijd bijhield, was er een priester die wat te zeggen had..nu de Grote Ziekte toeslaat blijven er nog zeven mensen over, waarvan drie vrouwen, en zij hebben niet zoveel te zeggen. Het moreel vervalt als de huizen leegstaan en de bezittingen van de overledenen daar zomaar liggen.
Een van hen gebruikt een koe bij gebrek aan vrouwen; een zet overal zijn merkteken op, zodat het van hem is; een graaft de doden op om ze van hun sierraden te beroven.
Een verkracht zijn dochter omdat hij nakomelingen wil.
En intussen planten de konijnen zich als konijnen voort..
Bandeloosheid heerst, er is geen orde, maar er is wel behoefte aan. Kan een nieuwkomer die zich uitgeeft als gevolmachtigde van de Koning orde brengen?
Ik kende Lindgren niet, maar hij heeft nogal aan de weg getimmerd en prijzen gewonnen. In "Het licht" schrijft hij in eenvoudige zinnen, haast zoals de personages zelf gesproken zouden kunnen hebben. Het pakt je, tegen wil en dank, want zo interessant is het allemaal niet. En toch, het gaat natuurlijk om het wezen van de mens, hebben we een vorm van beschaving in onze genen?
Zelfs het hout is niet meer wat het was: een voorbeeld van hoe Lindgren schrijft.
"En het hout was onberekenbaar en weerspannig geworden, hij kon zich niet meer op het hout verlaten, het kronkelde en trok krom en het kromp en zwol volkomen willekeurig op, het voegde zich hoe dan ook niet meer naar zijn wil, de ene dag was er op een stuk hout haast geen knoest te bekennen en de volgende dag was het helemaal bezaaid en doorboord met keiharde zwarte knoesten, terwijl hij zijn mes verruilde voor zijn beitel of alleen maar even met zijn ogen knipperde, kon het hout wat hij onder handen had, in een onmogelijk en onhandelbaar stuk brandhout veranderen. Zo was het vroeger met het hout in Kadis nooit geweest."
ISBN 9023435729 | Hardcover | 293 pagina's | De Bezige Bij | 1996
Vertaald uit het Zweeds door: Bertie van der Meij
© Marjo, juli 2006
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
