Sue Monk Kidd
Witte vleugels, zwarte vleugels
“Haar jurk is van katoen, een lichtgele kleur. Ik zit verstard toe te kijken terwijl er aan de achterkant bloed uit spruit – rode bloemen die zich plotseling openen. Ik kan de wreedheid van de slagen niet rijmen met haar zoetgevooisde jammerklachten of de schoonheid van de rozen die over het hekwerk van haar ruggengraat kronkelen. Iemand telt de slagen – is het moeder? Zes, zeven.”
Toen Sarah Grimké vier jaar oud was zag ze onbedoeld het hierboven beschreven tafereel. Het slachtoffer in kwestie was Rosetta, een oudere slavin van het gezin Grimké. De piepjonge Sarah was zo geschokt door de marteling van de vrouw dat ze een week lang niet kon praten. De rest van haar leven zou haar spraakvermogen komen en gaan. De allereerste jeugdherinnering van Sarah maakte haar anders dan haar familie. Was het deze herinnering die Sarah tot een bewonderingswaardige vrouw deed uitgroeien?
In 1803, op haar elfde verjaardag, krijgt Sarah een afschuwelijk geschenk. De tienjarige Hetty heeft een strik omgebonden gekregen en zal voortaan als persoonlijke kamenier tot haar beschikking staan. Sarah verzet zich met man en macht maar haar ouders zijn onverbiddelijk: Sarah moet Hetty als haar persoonlijke eigendom accepteren. Sarah wil geen slaaf. Sarah wil niet dat Hetty op de vloer voor haar kamer moet slapen, in afwachting van een bevel van haar jonge meesteres. Sarah beseft al vanaf haar vierde jaar dat een mens een ander mens niet kan bezitten. Slavernij is verkeerd, mensen zijn gelijk.
Sarah is lief voor Hetty en de twee meisjes worden vriendinnen. Zodra het spiedende oog van Sarahs moeder zich van hen heeft afgewend, hebben de meisjes het leuk samen. Hetty’s moeder heeft Sarah gevraagd haar dochter te bevrijden. Sarah probeert aan het verzoek te voldoen maar haar ouders nemen haar pogingen niet serieus. Dan doet Sarah iets wat in die tijd streng verboden is: ze leert Hetty lezen. Kunnen lezen is immers ook een vorm van vrijheid. Ze worden betrapt maar het gevoel van verzet is in Sarah geplant. Sarah wil meer zijn dan de rijke dochter van een gerespecteerde rechter. Ze wil zelf iets bereiken in het leven. Ze wil advocaat worden maar dat mogen vrouwen niet. Sarah komt tot de conclusie dat ook zij gevangen zit in een leven dat ze niet wil. Hetty begrijpt haar:
“Mijn lichaam is wel slaaf, maar mijn geest niet. Voor jou is het andersom.”
Jarenlang staat Sarah er alleen voor maar in haar twaalf jaar jongere zusje Angelina vindt ze een bondgenoot. Sarah en Angelina Grimké ontworstelen zich aan hun leven als rijkeluisdochters, trekken naar het noorden en zetten zich onvermoeibaar in voor de afschaffing van de slavernij en de rechten van de vrouw. Sarah en Angelina ontpoppen zich tot ware helden en nemen voor lief dat ze door velen gehaat worden. Vanuit het diepste van hun binnensten beseffen ze dat dit hun levenspad is.
In deze prachtige roman wisselen de verhalen van Hetty en Sarah elkaar af. De levensgeschiedenis van Hetty illustreert op indringende wijze het belang van Sarahs missie. Hetty is een vrije geest in een onvrij lichaam. De moeder van Sarah is geen aardige vrouw. Geen liefdevolle bazin. Haar slaven lopen er netjes bij maar ze deinst er niet voor terug om lijfstraffen toe te passen of haar slaven door anderen te laten straffen. De gewonde slaven worden vervolgens goed verzorgd. Niet uit liefde maar om geen schuldgevoelens te hoeven koesteren. Mevrouw Grimké is een slechte vrouw maar wil zich niet zo voelen. Ook worden er regelmatig gezinnen uit elkaar gerukt. Wanneer een slaaf wordt verkocht, raakt een moeder bijvoorbeeld haar kind kwijt of een man zijn geliefde vrouw. Het is krom. Het is fout. Net zo krom en fout als het (willen) bezitten van een ander mens.
Witte vleugels, zwarte vleugels is een wondermooi geschreven boek. Het verhaal is meeslepend, indringend, realistisch en aangrijpend. Toen ik het nawoord las, schoot ik vol: Sarah en Angelina Grimké hebben echt bestaan. De strijd die ze in het boek leveren, hebben ze in het echt ook gestreden. Auteur Sue Monk Kidd heeft hun verhaal en idealen zo authentiek mogelijk proberen vast te leggen en ze is daarin met vlag en wimpel geslaagd. Witte vleugels, zwarte vleugels is een prachtig boek dat ik iedereen kan aanbevelen!
ISBN 9789044344967 | Paperback | 431 pagina's | The House of Books | november 2014
Vertaald door Monique de Vré
© Annemarie, 18 december 2014
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
