Zonder mij
Philippe Claudel

Vanwege het uitmuntende succes van “Grijze Zielen” besloot uitgeverij de Bezige Bij ook het veel eerder geschreven “Zonder Mij” van Philippe Claudel op de Nederlandse markt uit te brengen. Gestoken in een prachtige verpakking zal het ongetwijfeld zijn weg naar een groot publiek hebben gevonden, aangezien je na het lezen van het inmiddels verfilmde “Grijze Zielen” alleen maar kan smachten naar nieuw werk van deze Franse auteur. Maar jammer genoeg zullen de meeste kopers van “Zonder Mij” een gevoel van hevige teleurstelling niet kunnen onderdrukken. In niets lijkt dit namelijk op het gevoelige en meeslepende meesterwerk van Claudel en lijkt pure winstbejag van de uitgever aan de wieg van deze vertaling te hebben gestaan.

De hoofdpersoon in dit verhaal heeft onlangs zijn vrouw verloren en blijft alleen achter met zijn pasgeboren dochtertje. Op het moment dat “Zonder Mij” begint is zij 21 maanden oud en voornamelijk in de nauwelijks verzorgende handen van een naar feest, drank en muziek hongerende oppas van waarschijnlijk rond de achttien jaar. Zelf werkt hij in een plaatselijk ziekenhuis, waar hij de taak heeft om de nabestaanden van overleden mensen over te halen het lichaam van hun geliefde af te staan als orgaandonor. Samen met zijn vaste collega ziet hij zichzelf als een hyena die “hun cliënten breken, verscheuren en urenlang murw laten worden” om uiteindelijk “van de levenden betere levenden te maken door de doden te ontdoen van wat ze niet meer nodig hebben”. Maar het werk staat hem steeds meer tegen, evenals zijn collega, die hij begint te haten om diens onverschilligheid en zijn dubbele moraal. Genoeg ingrediënten dus voor een behoorlijk zwartgallig boek en dat is “Zonder Mij” dan ook zeker geworden.

Waarom moet je nog verder leven als de zin van het leven je is ontnomen? Heeft het nog zin om een kind op te voeden in een wereld die bol staat van het geweld en waar de bedreigingen in de vorm van oorlog, terrorisme, vreselijke ziektes en steeds verder oprukkende armoede dagelijks de boventoon lijken te voeren? Kan je als ouder je kinderen nog wel beschermen en is je kind op school en binnen zijn of haar vriendenkring wel opgewassen tegen alle verleidingen van buitenaf? Drank, drugs, geweld: alleen het slechtste wat de mens kan voortbrengen lijken in de huidige maatschappij de normen te bepalen. Philippe Claudel weet het in en tussen de regels van dit boek aardig te verwoorden en maakt van de hoofdpersoon een depressieve en suïcidale man, die echter toch nog in staat lijkt zich aan een enkele strohalm vast te klampen. Tevens roept het boek een aantal vragen op die allemaal niet zo makkelijk te beantwoorden zijn. En juist dat is in de regel het nadeel van dit soort boeken. Het grijpt je naar de keel, zet je soms ook behoorlijk aan het denken, maar laat je uiteindelijk weer los zonder ook maar ergens een oplossing aan te dragen. Maar het is ook maar de vraag of een onderwerp als dit uiteindelijk geschikt is om als roman te worden uitgebracht, want de literatuur is per definitie niet geschikt om de vraagstukken over leven en dood met overtuiging en geruststelling te verklaren.

ISBN 9023417135 | Hardcover | 109 pagina's | De Bezige Bij | 2005

© Eric, april 2005

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

Zonder mij
Philippe Claudel

Wat een ongelooflijk sombermakend boek.
De hoofdpersoon heeft zijn vrouw verloren, en zwelgt nog in zijn verdriet. Niets boeit hem, behalve soms zijn dochtertje van 21 maanden. Maar zelfs zij is geen reden om van zijn zelfmoordplannen af te stappen. Hij ervaart de hele wereld als lelijk, de mensen als dom en egoïstisch, alles is slecht (zo'n beetje zoals zwangere vrouwen overal dikke buiken zien). Zelfs de "plastic straattoiletten, die Jean-Claude Decaux aan alle gemeentebesturen van Frankrijk heeft verkocht ter vervanging van de elegante giet- en smeedijzeren urinoirs die alleen nog maar bestaan op de antieke foto's van Marville" worden afgekraakt.

" Een paar dagen geleden was ik jarig. Ik had je (=de dochter) niets anders te bieden dan een vader vol zelfbeklag doe als hij in de spiegel kijkt een leeg en zielloos gezicht lijkt te zien. Wat moet ik je nog zeggen behalve dat ik geen kracht meer heb? Dat het me moeite kost te lopen, adem te halen en naar buiten te gaan. Dat het me pijn doet het leven in te moeten stappen.
Dat je moeder bij haar vertrek de helft van mij heeft meegenomen.Dat je zo'n mooi handje hebt, maar dat het volgens mij te klein is om mijn hand tegen te houden."


Zijn beroep is ook al niet prettig: hij heeft de taak om mensen te vertellen dat zij zojuist een geliefd persoon verloren hebben en of ze die dode dan maar ter beschikking willen stellen om organen te doneren. Toch lijkt het dat een zo'n akelig gesprek zijn leven een andere wending geeft. Of toch niet?

Gelukkig is het een dun boek, en ik zou niet aanraden dit te lezen als je somber bent. Maar het is wel ontzettend mooi geschreven.

ISBN 9023417135 | Hardcover | 109 pagina's | De Bezige Bij | 2005

© Marjo, april 2005

Lees de reacties op het forum en/of reageer: