Alles waar ik spijt van heb
Philippe Claudel

Een man, de ik-figuur, keert terug naar het dorp waar hij geboren en getogen is. Volgens de informatie van biblion voor in het boek is dat in Noord-Frankrijk, maar ik heb dat nergens uit kunnen halen. Op hetzelfde biblionbriefje las ik dat dit al een ouder boek is van Claudel dat nu pas in vertaling in verschenen. Misschien is dat het, maar het valt tegen. Het is een boek vol met clichés. Het verhaal alleen al: de man moet zijn moeder begraven die hij zestien jaar niet gezien heeft, en in de drie dagen die hij in het dorpshotel doorbrengt komen de herinneringen terug. Dan komt er nog de symboliek bij: het dorp is op zich al een vervallen boel. Je vraagt je af waarom er nog mensen wonen. En nu wordt het ook nog overstroomd, de vissen en andere kleine dieren zwemmen door de straten, en later waadt men door de modder. Het is een en al treurnis, de huizen en de weinige bewoners.

'Kijk, je ziet niet eens meer waar de rivierbedding ligt, alles is door het water uitgewist. Wat een spektakel! Daar wordt je nederig van, of niet soms?
(- )
Om in het centrum te komen - nou ja, het centrum, wat heet, als je aan de ene kant van de stad een scheet laat kun je hem aan de andere kant horen, zo groot is het niet, maar goed, om er te komen hoef je alleen maar het wichelaarspad langs het kanaal te volgen, da's heel indrukwekend, maar niet breed, en als je flink doorstapt ben je er in tien minuten, maar ben je wel doorweekt.'

Het kerkhof ligt aan de andere kant van de rivier, de doden worden met een boot naar hun laatste rustplaats gebracht. Het wordt -gelukkig- door Claudel verder niet benadrukt of uitgewerkt, maar de symboliek is duidelijk genoeg. De ik-verteller voelt zich schuldig, en de dorpspastoor wakkert dat nog eens aan door de vraag te stellen: waarom is je moeder gestorven? Natuurlijk ligt er een dramatische gebeurtenis ten grondslag aan het vertrek van de zoon. Het is nogal wat om op je zestiende je leven achter je te laten en nooit terug te komen.
Het moet gezegd worden, Caludel zegt niet meer dan wat nodig is, hij laat het aan de lezer over om zelf conclusies te trekken. Dat is dan weer heel goed. Wat ook verrassend is de begrafenismis, zoals die door de pastoor voorgeschoteld wordt.  En natuurlijk hanteert Claudel de mooie stijl die we kennen uit zijn andere boeken, maar over het geheel biedt het niets nieuws.

'Ik ben aan de andere kant van het leven beland, nu al, terwijl ik nog niet eens zo oud ben. Ik ben de drempel overgegaan naar het land waarin je over je schouder kijkt naar wat je niet meer kunt strelen, omdat je weet dat vóór je een assig einde ligt. Hoop heeft plaatsgemaakt voor  melancholie. De kleuren zijn vervaald, het gelach en de wangen ook. Ik kan alleen nog de bloemen plukken die ik vroeger vaag kon onderscheiden.'

ISBN 9789023451891 | Hardcover | 174 pagina's | De Bezige Bij | april 2010

© Marjo, 01 augustus 2010

Lees de reacties op het forum en/of reageer: