Penelope Fitzgerald
De boekhandel
Florence Green, woonachtig in het Engelse plaatsje Hardbourough, heeft Old House, een vijfhonderd jaar geleden uit aarde, stro, takken en eiken balken opgetrokken klein pand, met een bijbehorend pakhuis, op het oog om daar een boekhandel te beginnen. Het pand staat al zeven jaar leeg, het is vervallen en vochtig en bovendien huist er een klopgeest in. Toch is het in de ogen van Mrs. Green ideaal voor haar gedroomde boekwinkel. Bij het bespreken van de koop met Mr. Keble, de bankdirecteur, heeft deze echter tot haar verbazing ineens allerlei opmerkingen over het huis die er toe zouden moeten leiden dat ze afziet van de koop. Maar Florence peinst er niet over. Ze heeft er lang genoeg over nagedacht en is inmiddels vastbesloten. De koop wordt doorgezet.
Toch gaat er wel een alarmbelletje rinkelen, waarom ineens die bezwaren? Ze zouden blij moeten zijn dat er na zeven jaar eindelijk een koper voor Old House is.
Al snel komt de aap uit de mouw. Florence wordt namelijk uitgenodigd voor een feest in The Stead, het riante huis van de Generaal Bruno Gamart en zijn vrouw Violet Gamart, de beschermvrouwe van alle openbare activiteiten in Hardborough. Daar blijkt dat de afgunstige Violet uitgerekend in Old House een centrum voor kunsten had willen vestigen. Zo jammer dat Florence het plan had het huis te kopen en daar een boekwinkel te beginnen maar daar kan geen sprake van zijn. Niet nu ze nèt iemand gevonden hebben die het centrum uitstekend kan leiden... Ze kon beter uitzien naar een ander pand.Florence stelt Violet voor het voldongen feit dat ze het pand al gekocht heeft, sterker nog, ze woont er al. Violet vindt dat Florence beter het pand van de hand kan doen en dan de leegkomende winkel van de plaatselijke viswinkel te betrekken, die is veel geschikter voor Florences doel. Maar Florence zegt natuurlijk nee tegen dat absurde idee.
Wat ze niet weet is dat de verwende Violet geen nee accepteert. Het viel Violet zwaar tegen dat het 'onbeduidende vrouwtje' niet onmiddellijk akkoord was gegaan. Violet praat vervolgens met enkele hooggeplaatste bezoekers van haar feestje. Daarmee rechtstreeks afstevenend op de ondergang van de boekhandel van Florence Green.
Nietsvermoedend van het onheil dat boven haar hoofd hangt start de kleine, pittige Florence haar boekwinkel. Het gaat aanvankelijk lekker maar langzamerhand wordt de invloed van Violet Gamart voelbaar...
De schrijfster Penelope Fitzgerald groeide op in een zeer Engels, enigszins excentriek milieu. Dat milieu is in dit boek terug te vinden. De inwoners van Hardbourough waar wij kennis mee mogen maken. zijn allemaal markante figuren die ook hun eigen verhalen en eigenaardigheden hebben. Fitzgerald heeft verder een sprekende, beeldende manier van schrijven. Over Florence schrijft ze:
"Ze was klein van gestalte, tenger en taai. Van voren zag ze er nogal onbeduidend uit en van achteren al helemaal. Er werd niet veel over haar gepraat, zelfs niet in Hardborough, waar iedereen al vanuit de verte gezien werd en waar alles wat gezien werd over de tong ging."
We krijgen een beeld van Florence gepresenteerd waaruit blijkt dat ze eerlijk en bescheiden is maar geen blad voor haar mond neemt. Verder heeft ze geen pretenties. Ze kan net het hoofd boven water houden dankzij het weduwepensioen van haar te jong gestorven man. De boekwinkel is een gok die ze waagt te nemen.
De Generaal wordt zonder zijn vrouw in de buurt neergezet als een vriendelijke man die van poëzie houdt. Mr Raven is een soort reservedierenarts als er niemand anders voorhanden is. Hij schakelt regelmatig langslopende inwoners van Hardborough in als hij hulp nodig heeft bij zijn 'artsenij''.
Verder is er Milo North, hij doet iets onduidelijks bij de televisie, over hem schrijft Fitzgerald: "hij ging met weinig inspanning door het leven". Het is een man die liever met alle winden meewaait om elke vorm van problemen te vermijden. Bijzonder humoristisch is het gedeelte waarin Florence de plaatselijke, Mr. Brundish, een zeer belezen kluizenaar, om advies vraagt rond de aanschaf van Nabokovs omstreden boek Lolita. Ook hilarisch is de klopgeest die op de gekste momenten zijn aanwezigheid kenbaar maakt.
Het wel en wee rond de opzet en de voortgang van de winkel is gemoedelijk weergegeven, de plaatselijke kleine gebeurtenissen worden er besproken, iedereen weet precies al het doen en laten van de inwoners en vriendschappen bloeien op of worden verbroken. Alleen Violet heeft minder gemoedelijke plannen. De bewoners proberen Florence te waarschuwen en te helpen maar of dat enig nut heeft?
Kortom, het is een heerlijk boek. Zo'n boek dat je met een glimlach dichtslaat en nog even vasthoudt om na te genieten van de bijzondere bewoners en de fijne sfeer.
Penelope Fitzgerald (1916-2000) schreef op haar 58e haar eerste boek, een biografie; op haar 78e schreef ze haar laatste roman. Penelope drong vier maal door tot de shortlist (o.a. met De boekhandel) van de Bookerprize: eenmaal won ze. De boekhandel is haar eerste boek in Nederlandse vertaling. Wat mij betreft mogen er nog veel meer vertalingen van haar boeken verschijnen.
ISBN 9789492168009 | Paperback | 140 pagina's | Uitgeverij Karmijn | april 2015
Vertaald door Mieke Prins
© Dettie, 21 juni 2015
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
