Mensje van Keulen
Schoppenvrouw
Meteen stopt dan ook weer de associatie met Koch. Wordt dát boek gekenmerkt door morele dilemma’s en afwegingen en pogingen de ander te overtuigen ook zo te handelen, bij Paula ontbreken die dilemma’s volledig. Ze overlegt met niemand, zelfs niet met haar man, maar dumpt zonder al te veel overpeinzingen alle bewijsstukken die haar dochter in huis heeft achtergelaten in een ondergrondse container in een zijstraat van de Overtoom. Niet dat ze de daden van haar dochter goedkeurt, integendeel, maar ze schrikt het meest van het feit dat ze er niet écht van schrikt en dat ze blijkbaar haar dochter tot zulke daden in staat acht. Wat haar in paniek brengt is de gedachte dat haar dochter zelf blijkbaar kan leven met wat ze gedaan heeft.
Opvallend is dat de gebeurtenis niet het héden in beweging brengt, maar Paula in één adem terugwerpt in het verleden. Een verleden wat een stuk minder welgesteld was dan het heden waarin ze nu vertoeft. Een verleden ook waarin nadrukkelijk is uitgesproken dat ze nooit kinderen moet nemen, omdat dat haar slecht zou bekomen. Kinderen zouden haar meer verdriet dan vreugde brengen. Ze ontkomt niet aan de vraag of de aanzegger van dat nieuws, de paragnost Adami, nu zoveel jaar later alsnog gelijk krijgt. Of heeft hij met zijn voorspellingen het onheil juist over haar afgeroepen?
“Ze zeggen vaak dat je het verleden moet laten rusten. Ze zeggen ook dat schuld doet handelen. Al kan dat jaren later zijn. Uiteindelijk is alles de schuld van Adami. Ik hecht aan een zekere orde die het leven overzichtelijker maakt en die orde is verstoord.”
De confrontatie met haar verleden bepaalt haar houding weer bij de nogal obsessieve vriendschap met Charlie Weber en haar excentrieke broer Tobias, die haar hele middelbare schoolperiode bepaalde, een vriendschap die haar in een totaal andere wereld brengt. Letterlijk, vanwege de verschillende milieus, maar ook spiritueel, want broer en zus Weber leefden in een wereld waarin seances een grote rol spelen en waarbij ze regelmatig contact probeerde te maken met de geest van Oscar Wilde.
Paula, die zich vroeger zo schaamde voor haar moeder die de toiletten schoonmaakte en die alles gedaan heeft om zich uit dat milieu en uit die schaamte te ontworstelen, lijkt nu terug bij af. In plaats van de schaamte om haar moeder bevindt ze zich nu in een zee van schaamte om haar dochter.
Mensje van Keulen heeft weinig woorden nodig. Het is dan ook een dun boek geworden, maar ze weet in korte zinnen heden en verleden vlijmscherp neer te zetten en de motieven die toen speelde met het heden te verbinden. Niet voor niets ontving ze voor haar de Constantijn Huygensprijs voor haar hele oeuvre vanwege buitengewoon technisch vakmanschap. Dit boek onderstreept deze lof nogmaals.
ISBN 9789025446987 | Hardcover | 144 pagina's | Uitgeverij Atlas Contact | februari 2016
© Willeke, 12 februari 2016
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
