Marnix Peeters
De dag dat we Andy zijn arm afzaagden
‘Ik ben ontsnapt op de dag dat we Andy zijn arm afzaagden.’
Ik ben zelden een intrigerender openingszin tegengekomen. Dit roept vragen op! Het hele eerste hoofdstuk is raadselachtig. De schrijver houdt er van geheimzinnig te doen, en de vragen die hij oproept, pas veel later te beantwoorden.
De ik-figuur, waarvan we later pas vernemen dat hij Werner heet, woont op een afgelegen boerderij met de drie gezusters Crique. Andy woont daar ook, en een dier, Orzas genaamd, waarvan het ook lang onduidelijk blijft wat voor dier het is. Ze zijn min of meer onder de hoede van de zussen Jacqueline, Monica en Magdalena, die er maar vreemde opvoedingsmethoden op na houden.
Werner heeft nog wel herinneringen aan zijn vader, die hem op zijn elfde gedumpt heeft bij de zussen. En zijn moeder, zo leest hij in een krantenknipsel, heeft zelfmoord gepleegd.
‘Aan het einde, op een toon van o ja, ook dat nog, stond er dat mijn moeder vierendertig was, dat er geen aanwijsbare reden te vinden was voor haar wanhoopsdaad, dat er geen financiële of op het eerste gezicht andere zorgen waren, dat ze een man, mijn vader, en een kind van krap vijf jaar, mijzelf, achterliet, en dat ze haar fiets keurig op slot in de stalling hadden teruggevonden. Ze moet een zeer ernstige vrouw geweest zijn, heb ik altijd gedacht, als ze zich pal voor het heengaan nog bekommerde om haar rijwiel.’
Op de bewuste dag is Werner al twee jaar op de boerderij, en hij heeft het er niet echt naar zijn zin. Wortels snijden en de binnenplaats vegen, en later samen met Andy ‘kadavers aanvullen’ in de gaskelder, waar andere taken bijhoren die hem niet erg aanstaan. Hij ontdekt vreemde dingen omtrent de gezusters, en wat voor man is die Ernest-Fritz, waar men zo geheimzinnig over doet?
‘Hoe smerig vet Monica Crique was, zo akelig smal was haar oudere zus Magdalena. Onder haar dunne zomerjurk leek zij een aan elkaar genaaid knokenstelsel met een bijna doorzichtig vlies eromheen, waar men aderen en pezen kon zien liggen. Haar gezicht was ingevallen en haar jukbeenderen doken als staketsels onder haar ogen op, met bovendien donkergrijze wallen daartussen, en haar ogen waren zoals gezegd van het ellendigste zwart, men kon de iris niet van de pupil onderscheiden, zodat men in twee grote, koude bollen keek, waarachter zich gedachten afspeelden die men niet wenste te kennen.’
Op de bewuste dag vindt hij het wel goed geweest. Hij gaat ervandoor, en neemt Orzas mee. Zonder verder iets mee te nemen, trekt hij het land in. Dat hij nog niet zo ver is dat hij lang en gelukkig zal leven, is wel duidelijk. Het is de vraag of het ooit zover komt! In ieder geval leert hij de liefde kennen, maar met de dames verloopt het ook allemaal niet zo best. En Orzas, het arme beest, ook daar gaat het niet goed mee.
Tegenspoed alom, de ene rampzalige gebeurtenis na de andere, het is een zeer zwart sprookje.
‘Waarom wij per se ons verstand moeten hebben, dat ons toch maar in verwarring brengt en ons doet denken dat wij het beter weten, het is mij een raadsel, want vaak ziet men toch dat gepieker en overdreven gepeins de mens juist naar zijn noodlottig einde brengen wat later in deze vertelling op een schrikwekkende manier duidelijk zal worden, in mijn geval door mijn eigen stomme verzamelzucht, waardoor ik niet alleen mijzelf maar ook de meest dierbaren om mij heen ten val bracht - hoewel, dierbaren.’
Arme tragische Werner. Je gunt hem echt dat mooie sprookjesachtige einde, na al die ellende, die hem meer overkomt dan dat hij zelf de aanstichter is. Maar ja, of hem dat gegund wordt?
Je kan niet zeggen dat dit een echt leuk verhaal is, met al die vreselijke dingen die er gebeuren. Ook de nogal expliciete seks had niet gehoeven voor mij. Maar de verteltrant is zodanig dat ik geboeid door las. Er zitten echt mooi geschreven stukken tekst in. En die zwarte humor, ach, dat mag ik eigenlijk ook wel.
ISBN 9789085423911 | Paperback | 288 pagina's | De Bezige Bij | augustus 2012
© Marjo, 11 februari 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
