Marguerite Duras
De minnaar
Als ze op oudere leeftijd in Frankrijk is, kijkt ze terug op die tijd in Saigon, toen ze redelijk in goede doen waren. Er was geld en onroerend goed. Maar als de vader overleden is, en de oudere broer gokverslaafd blijkt, is het hele familiekapitaal er snel doorheen. De moeder is dol op die zoon, en blind voor zijn fouten. In alles geeft ze hem zijn zin, zelfs als hij het jongere broertje altijd maar blijft terroriseren, doet ze daar niets aan. Het gezin komt in armoedige omstandigheden te verkeren.
De dochter is intussen 15, ze gaat naar een staatspension en bezoekt het Franse gymnasium. Haar moeder kijkt nauwelijks naar haar om, ze loopt er op die bewuste dag dat ze de Chinees ontmoet, op weg naar school, bij als een kindhoer. Hij spreekt haar aan, en ze beseft dat dit een kans is om een wat luxer leven te kunnen leiden. Hij heeft duidelijk geld, zij niet. Maar zij heeft een uiterlijk waar hij voor valt... Zij en de 12 jaar oudere Chinees krijgen een verhouding. Iedere dag haalt en brengt hij haar van en naar school, haar familie weet van niets. Denkt ze. Maar het is al snel uitgelekt. De moeder sluit er bewust haar ogen voor. Als later de Chinees het gezin mee uit eten neemt, wordt hij compleet genegeerd, hij mag betalen... hij op zijn beurt zou willen trouwen met het blanke meisje, maar zijn vader verbiedt het hem. Racisme: blank met gekleurd, het is uit den boze!
En dan besluit haar moeder terug te gaan naar Frankrijk. Ze moet de Chinees achterlaten. Altijd heeft ze beweerd niet van hem te houden, dat ze hem alleen voor het geld accepteerde, maar nu weet ze het niet meer... Ze zal nooit meer terugkeren.
Hetgeen ik van het verhaal verteld heb, staat in chronologische volgorde. Dat is in het boek absoluut niet het geval. Duras springt van de hak op de tak en weer terug. Je moet moeite doen om haar te volgen. Haar zinnen kunnen soms lang zijn, en dan weer uit een of een paar woorden bestaan. Ook maakt ze soms haar zinnen niet af, of ze van verandert van constructie terwijl de zin loopt. "Hij herinnert eraan dat de grote stukken vlees die zijn voor hem, dat hij niet zoveel mag eten" (een pluim voor de vertaler!) Evenzo kan ze ineens van ik-persoon veranderen in een derde persoon, binnen hetzelfde item. En ineens begint ze over een paar vrouwen te vertellen, een pagina lang. Vrouwen die je niet eerder tegenkwam, en ook daarna niet meer. Wat voor rol hebben ze? Geen idee. En van wie is dat zoontje waar ze het over heeft? Het lijkt nu een enorme puinhoop dit boek, en dat is het ook. En toch: Het is mooi. Het is de moeite waard. Bovendien dun genoeg om na de eerste lezing nog eens rustig over te lezen...
ISBN 9789041330437 | Pocket | 149 pagina's | Singel Pockets | 1998
Vertaald door Marianne Kaas
© Marjo, augustus 2006
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
