Maartje Wortel
Half mens
Ik-verteller Elsa is een Nederlands meisje, met haar ouders verhuisd naar Los Angeles, waar ze haar droom een groot schaatser te worden wel kan vergeten. Ondanks haar moeders waarschuwingen (stil protest) fietst ze - als een Nederlandse - door de stad, en op een dag wordt ze aangereden door een taxi. Het is niet goed, ze weet het meteen, en gelaten laat ze zich vervoeren naar het ziekenhuis, waar haar been afgezet moet worden.
Onder de omstanders staat een man.
’Naast me was een lange slanke man komen staan, slungelig eigenlijk. Hij hield zijn handen in zijn zakken en keek naar me alsof hij iets op straat had gevonden waarvan hij niet wist wat het was, zoals je kijkt voordat je iets omtrapt met je voet om te bepalen wat het is. Ik zag een deel van zijn gezicht, zijn haar, zijn voorhoofd, zijn ogen. Hij boog een beetje naar voren, hij wilde niets missen, niets van mij, niets van dit moment. Hij zag er niet bang of geschrokken uit. Als ik een woord zou moeten vinden voor hoe hij mij aankeek dan zeg ik: gelukzalig.’
Liggend op de grond, zwaar gewond, hulpeloos en bang is Elsa, maar van deze man wordt ze rustig. Ze krijgt via deze onbekende een onvermoede kracht, waardoor ze hetgeen dat volgt haast stoïcijns ondergaat. En nee, dit wordt geen zweverig verhaal over wonderen en zo.
Het is een verhaal over zielen die elkaar herkennen.
De ander is Michael Poloni, de man die in de taxi vervoerd werd. Hij verplaatst zich altijd door middel van taxi’s, lopen in Los Angeles? Geen sprake van. (Dit levert verderop in het boek nog een leuke scène op). Michael moet zijn psychiater vertellen wie hij is:
‘Ik ben een lange, van origine Mexicaanse man. Ik ben geboren in de maand augustus. Ik weet veel, maar ik weet niet of ik daar iets aan heb. (-) Het voelt alsof ik altijd op zoek ben naar iets, misschien ben ik het zelf. Ik weet dat er veel verschil zit tussen wat de mensen zien en wie ik ben. (-) Ik weet dat er veel mensen zijn die beweren dat ze alles begrijpen. Ik hoop niet voor hen maar voor mezelf dat het waar is. Ik probeer zelf ook mijn best te doen om alles te begrijpen.’
‘Ik wil graag horen wat je ziet als je naar binnen kijkt.’
Een seconde was het stil.
‘Een half mens,’ zei Michael.’
Het lot brengt deze twee mensen, allebei op zoek naar iets, een doel, iets om voor te leven, bij elkaar. Kunnen twee halve mensen één hele worden?
Het is een vreemd verhaal, waarin Elsa een ik-rol krijgt toebedeeld. Zij is de kern waar alles om draait. We beleven haar leven, waarover ze vertelt op een droge haast cynische toon.
Michael wordt neergezet in een hij-perspectief, en hoewel dat meer afstand zou moeten scheppen is dat niet zo. Hij neemt de beslissingen.
Het boek zit erg knap in elkaar. Het verhaal van Michael loopt als het ware achter dat van Elsa aan, en haalt haar in. En dan is er nog die derde persoon die een kader om de twee hoofdpersonen vormt: James Dillard die vertelt over de twee rechtszaken waarbij hij jurylid is. Via hem begrijpt de lezer meer over de feiten.
Maar het waarom blijft vaag. En de gevolgen mag je ook zelf verzinnen.
Het is een emotieloos, maar zeker niet humorloos verhaal over emoties: Elsa en Michael zijn gevoelsmensen, maar kunnen er niet mee overweg. Of de oplossing die zij kiezen een goede is, mag de lezer zelf uitmaken.
Maartje Wortel (1982, Eemnes) debuteerde met een verhalenbundel ‘Dit is jouw huis’. Onderhavige boek is haar eerste roman.
ISBN 9789023464396 | Paperback | 192 pagina's | De Bezige Bij | september 2011
© Marjo, 01 juli 2014
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
