Het uur van Zimmerman
Karolien Berkvens

Loet Zimmerman loopt al tegen de zeventig als hij afscheid neemt van het Roggeveen Lyceum. Ooit begon hij als docent wiskunde, maar hij wist zich geen raad met het zootje ongeregeld dat voor zijn neus verscheen. Heel naïef was hij er van uitgegaan dat de kinderen die hij zou leren om te gaan met allerlei wiskundige berekeningen daar net als hij hevig in geïnteresseerd waren.
Gelukkig voor hem kwam hij al snel in contact met een heel andere invulling van zijn carrière: roosters maken. Het vulde zijn leven zodanig dat hij de perikelen op school waarmee hij zijdelings toch te maken kreeg op de koop toe nam. Hij wilde dan ook geen pontificaal afscheid en was blij met het voorstel van de rector het maar te combineren met de jaarafsluiting. Best tevreden met zijn cadeau, een puzzel waar het hele schoolteam opstond, verliet hij de school voor de laatste keer, en wandelde naar huis.

'Hij blijft gewoon doen wat hij al jaren doet. De wekker om zes uur negenenvijftig, gordijnen openen, bed opmaken, een lauwwarme douche, washand en zeep. Haren kammen, tanden poetsen, een keer in de week nagels knippen. Op zondag een bad. Trouw blijven aan je schema, dat is verdergaan, denkt hij met hernieuwde energie. Om kwart over zeven kleedt hij zich aan. Telt de knoopjes van zijn overhemd, haalt een lapje langs de punten van zijn schoenen. Dan knikt hij Lucy toe. Ze staat op het nachtkastje.'

Maar wanneer volgens de rector de tijd van het grote genieten zou aanbreken, neemt het leven van de gepensioneerde roostermaker een zodanige wending dat getallen en tijd geen uitweg meer bieden. Onderweg naar huis wordt hij namelijk overvallen door een jongen met haast zwarte ogen, die hem uitscheldt en berooft. Het voorval verbijstert Zimmerman. Hetgeen hij voor ogen had: zoveel uur aan de puzzel werken, zoveel tijd aan opruimen besteden, het strakke patroon dat hij voor zichzelf op zou stellen nu alle tijd van hem zelf is – geen school, geen vrouw – wordt volledig  te niet gedaan. Hij komt nergens meer toe, heeft angstaanvallen en herinneringen waar hij mee klaar dacht te zijn: het ongeluk waar zijn vrouw bij om het leven kwam, zit hem opnieuw danig dwars.

Er is een zoon, Daniël, met wie hij niet zo’n goede verhouding heeft. Zijn zoon lijkt (te)veel op zijn overleden vrouw en is geen man van cijfers en tijd, zoals Loet dat is. Maar Daniël is wel de enige die er nu voor hem is. Al geeft hij net als de politie aan dat hij geen geloof hecht aan het idee dat Loet heeft: dat de overvaller, die immers ook zijn papieren en sleutels meenam, hem achtervolgt. 

Als lezer weten we evenmin of het echt is: ziet Loet de jongen echt of is het een spiegeling? Is hij die donkere schaduw of is ook dat maar een waanidee? Wat wel zeker is, is dat de angst echt is. En die angst brengt Zimmerman tot een daad waarvan we de afloop niet kennen.

Karolien Berkvens beschrijft de aftakeling van haar hoofdpersoon heel duidelijk. Een man die zijn hele leven strak en rechtlijnig dacht, kan niet omgaan met iets vaags en abstracts als angst. Zoals hij als kind omging met angst: onder het bed wegkruipen, dat is immers niet meer mogelijk. En als er ook niemand in zijn omgeving is die hem kan sturen, is er geen andere ontknoping mogelijk dan die de schrijfster schetst. Of eigenlijk niet schetst.

Deze debutante gebruikt een kort en krachtige stijl, met poëtische inslag en droge humor. Het leest lekker vlot, en het feit dat ze dingen durft weg te laten getuigt van moed. Een tweede roman wordt met belangstelling tegemoet gezien!

Karolien Berkvens (1986) heeft in Amsterdam theaterwetenschappen gestuurd en woont en werkt nu in Berlijn.

ISBN 9789048821556 | Paperback | 144 pagina's | Lebowski Publishers | september 2015

© Marjo, 27 december 2015

Lees de reacties op het forum en/of reageer: