Jeffrey Eugenides
Middlesex
Deze openingszin geeft meteen aan waar het boek over gaat: hermafroditisme.
De 'ik' is Calliope Stefanides, later Cal, de verteller van het verhaal. Geboren als meisje ontdekt zij in haar pubertijd dat zij manlijke genen heeft. Het verklaart veel. Daarom kreeg zij geen borsten, daarom werd zij niet ongesteld. Werd ze daarom verliefd op haar klasgenote?
Maar voor we zover in het verhaal zijn maken we eerst kennis met Cal's grootouders, Lefty en Desdemona, die na de Turkse bezetting (ca. 1920) uit Griekenland wegvluchten om in Amerika een nieuw bestaan op te bouwen. De vlucht komt goed uit want zij hebben een meer dan nauwe familieband en in het Griekse dorpje zou een huwelijk tussen deze twee niet toegestaan zijn. In Amerika blijft deze familieband geheim. Wat zij niet weten is dat met hen een afwijking in chromosomen meereist.
Ze trekken in bij familie van Desdemona. Het is een zwaar leven in Amerika, het is een constante strijd om het bestaan. Lefty laat zich in met louche zaken tijdens de drooglegging, en begint later een snackbar met Griekse gerechten. Financieel gaat het hen dan wel dan niet voor de wind.
Ze krijgen twee kinderen. Desdemona, inmiddels op de hoogte van de gevaren voor het nageslacht bij een huwelijk tussen familieleden, is enorm blij dat ze twee gezonde kinderen ter wereld brengt. Wat zij niet weet is dat de afwijkende chromosomen doorgegeven zijn aan Milton, hun zoon.
Milton groeit op met zijn nichtje Tessie en wordt later hopeloos verliefd op haar, dit blijkt wederzijds en zij trouwen. Het gaat hen voor de wind, Milton bouwt een van de grootste hotdog-ketens van Amerika op. Uit dit huwelijk wordt een zoon en dochter Calliope geboren. Tot Desdemona's vreugde zijn beiden ook kerngezond. Calliope heeft een heerlijke jeugd, haar moeder is als een vriendin en met haar vriendinnen giechelt ze wat af. Maar dan breekt de pubertijd aan...
Al haar vriendinnen krijgen borsten, worden ongesteld, hebben het over vriendjes maar zij voelt zich heel anders. Ze krijgt wel haargroei maar ook op haar bovenlip! Tijdens gymnastiek kleedt ze zich stiekem aan en uit zodat niemand haar nog onontwikkelde lichaam ziet. Ze simuleert dat ze ongesteld is geworden..
Als Calliope een nieuw meisje in haar klas krijgt valt ze als een blok voor haar. In gedachte noemt ze haar het object. Ze mag mee naar het buitenhuis van het object en daar versiert de broer haar en ze gaat bedwelmd door wiet en drank met hem naar bed. Daarna is ze totaal van slag. Het object is woedend maar later blijkt waarom, zij is ook verliefd op Calliope en ze krijgen een relatie. Het object denkt alleen aan zichzelf en merkt dan ook niet dat Calliope anders gebouwd is dan zij. Pas als Calliope een ongeluk krijgt en in het ziekenhuis belandt wordt haar afwijking ontdekt.
Uiteindelijk belandt ze bij dokter Luce, een specialist in dit soort afwijkingen. Het blijkt dat Calliope ook een zeer klein manlijk geslacht heeft, maar plast als een vrouw. Dokter Luce onderzoekt haar grondig en gebruikt haar om geld voor onderzoeken los te peuteren. Ze krijgt een diepgaand psychologisch onderzoek en de conclusie is dat Calliope in wezen een meisje is. Een operatie en medicijnen kunnen van haar een échte vrouw maken. Wat hij niet vertelt is dat Calliope manlijke genen heeft. Dit verzwijgt hij omdat hij beroemd is geworden door zijn theorie dat iemands genderidentiteit niet alleen door geslachtskenmerken worden bepaald maar vooral door de opvoeding (en dus niet door de genen). Bij toeval leest Calliope de waarheid en vlucht weg.
Vanaf die tijd gaat Calliope als man genaamd Cal door het leven. Hij keert na de dood van Milton terug naar huis en omdat hij de confrontatie met zijn familie en kennissen als man nog niet aandurft blijft hij tijdens de begrafenis thuis met Desdemona. Zij vertelt hem dan eindelijk de waarheid over haar huwelijk omdat ze zich vreselijk schuldig voelt.
Zijn leven als hermafrodiet blijft moeilijk. Hij neemt een baan waardoor hij nooit lang op dezelfde plek moet blijven en seksueel durft hij zich niet te binden, totdat...
Je zou het niet zeggen maar dit is in het kort het verhaal. Over het leven van Desdemona en Lefty wordt uitgebreid verteld en zijn vaak hilarisch. Schitterend is het verhaal over Lefty's handelspraktijken tijdens de drooglegging evenals de toestanden in de snackbar. Ook een verhaal over Desdemona die genoodzaakt is om te gaan werken is prachtig.
Tevens wordt de jeugd en het latere leven van Tessie en Milton uitgebreid behandeld. Tussen deze verhalen door wordt summier verwezen naar de afwijking.
Het verhaal van Calliope/Cal is serieus maar erg mooi.
Het is een enorm dik boek, eigenlijk een familiesage, maar zeer de moeite van het lezen waard.
ISBN 9025410324 | Paperback | 631 pagina's | Uitgeverij Contact | oktober 2002
© Dettie, oktober 2005
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
