Zeven pogingen om een geliefde te wekken
Ineke Riem

Dit boek is een van de drie debuten die genomineerd zijn voor de Academica Literatuurprijs 2014. Deze keer zijn het drie verhalenbundels die overigens erg verschillen van elkaar.

In deze verhalenbundel Zeven pogingen om een geliefde te wekken maken we kennis met Lioba Hoogenboom, woonachtig in Oudering, een klein dorpje op het eiland Voorne-Putten.
Lioba is daar het buitenbeentje, de vreemde eend in de bijt. Gehuld in haar eigengemaakte grootse jurken zorgt ze constant voor veel bekijks. Lioba krijgt nergens aansluiting zoals ook blijkt op de dag waarop ze zou meehelpen met de verkoop van kleding op de jaarlijkse rommelmarkt. De al aanwezige meiden sturen haar weg, vier mensen in de kraam is teveel...
Lioba droomt van een modeopleiding of een plek op de kunstacademie. Ze is enorm creatief, maakt jurken van papier, is dag en nacht bezig met haar creaties, eens zal het haar lukken dat ze opgemerkt wordt. Ze heeft opnieuw een kunstacademie benaderd en wacht vol spanning op het antwoord.

Maar deze keer móést het genoeg zijn. Lioba kon het dorp waar ze slechts één vriend had gehad niet meer verdragen. Ze werd er doodziek van dat iedereen haar nastaarde alsof ze van een ander eiland kwam, of nog erger: uit de stad.

Als ze na de nederlaag op de rommelmarkt ook nog eens de zoveelste afwijzing voor de kunstacademie krijgt loopt ze naar het gors bij de Haringvliet en daar gaat 'de mislukte modeontwerpster' op de bodem van een oude sloep liggen die al decennia in ongebruik is.

Het was geen bewuste keuze om in de boot te blijven liggen; het gebeurde omdat er niets anders gebeurde. Lioba verstopt zich in de hoeken van haar dromerige lichaam. [...] vele uren gingen voorbij, maar gaandeweg vervloog het besef van tijd. Ook het besef van plaats verdween uiteindelijk in een non-descript vacuüm.

In deze 'slaaptoestand' wordt Lioba de volgende dag gevonden en naar haar huis gedragen, het huis dat ze deelt met haar inmiddels zeer bezorgde grootvader.

Het nieuws over de 'slapende' Lioba verspreidt zich, zoals het in een klein dorp altijd gebeurt, heel snel. Het bijzondere is echter dat het slapende meisje allerlei gevoelens bij de dorpelingen oproept. Zoals:
- De huisarts die droomt van een fantastisch seksleven met een vrouw en, dankzij Lioba, zijn bijzondere verzameling boeken in een ander licht gaat zien en zich ontdoet van hun wurgende aanwezigheid.
- De grootvader van Lioba die zo op Willy Nelson lijkt en zijn muziek ineens dankzij het slapende meisje met andere oren beluistert.
- De inbreker die overdag nauwelijks wat durft te zeggen maar 's nachts huizen binnendringt om de mensen beter te leren kennen. Hij weet daardoor bijvoorbeeld welk warm hart er achter het afstandelijke masker van de zorgvuldig opgemaakte Sri Lankaanse Arina, verzorgster en schoonheisdsspecialiste, schuilgaat.
Hij wil, net als enkele andere in het boek voorkomende dorpelingen, eveneens Lioba wekken en neemt daarvoor voor het eerst iets mee tijdens zijn inbraak.
- De heel oude Neeltje Wiekhart die al jaren vol weemoed terugkijkt op de perfecte maar onmogelijke relatie die zij ooit had en nu opbloeit dankzij de vele bijzondere gebeurtenissen rond Lioba.

Kortom, in de hele sprookjesachtige vertelling rond het slapende meisje haakt alles en iedereen in elkaar. In elk verhaal maken we kennis met een bewoner die zo zijn eigen geheimen heeft, maar dankzij de slapende Lioba worden dingen eindelijk erkend, bekend of uitgesproken. Het lijkt alsof de slapende Lioba mensen wakkerschudt. Het is alsof Lioba zorg draagt voor een grote geestelijke schoonmaak bij haar mede dorpsbewoners. Zij gaan elkaar met andere ogen zien, ze komen als het ware tot leven, gooien oude dingen die hun dwarszaten weg of gooien het roer van hun leven om.
Het eind is ook bijzonder, het is niet zoals in Doornroosje een prins die het meisje wakkerkust, maar verrassend is het wel.

Het boek zit heel knap in elkaar, elke keer weet Ineke Riem een nieuw uniek personage toe te voegen die op zijn of haar beurt weer van invloed is op de ontwikkelingen van de mensen in het dorp en Lioba. Niet alle personages zijn even sterk weergegeven en soms kabbelt het verhaal rond iemand een beetje voort, maar Neeltje Wiekhart, de inbreker, de huisarts en natuurlijk Lioba zelf staan in m'n geheugen gegrift.
Ik denk dat dit boek een grote kans op de Academica Literatuurprijs maakt.

ISBN 9789029586221 | Paperback | 206 pagina's | De Arbeiderspers | april 2013

© Dettie, 11 september 2014

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

Zeven pogingen om een geliefde te wekken
Ineke Riem

Oudering is een fictief dorpje op Voorne-Putten, een dorp waar iedereen elkaar kent, maar tegelijk niemand iets van de ander af weet. Op die ene uitzondering na. Dat is niet Lioba, om wie het draait in dit verhaal. Ze is zwaar teleurgesteld als ze opnieuw een afwijzing krijgt, en dus haar droom om modeontwerpster niet waar kan maken. Ze vinden dat ze  ‘teveel met zichzelf bezig’ is  en haar ontwerpen zijn ‘te cliché en voorspelbaar’.

‘Men kwam overigens niet voor de rommel, want dat werd elk jaar minder, maar voor de ijsjes van Pleuny Looij, de oliebollen van de zussen Lena Clara en Clara Lena, de bloemstukken en gehaakte spreien van de ijverige leden van de vrouwenvereniging, de goudvissen en peperkoeken van Durk van Krijn van ’t Lage Pitje, de accordeonmelodieën van Ons Genoegen en de roddels van Sien Tuk.’

De brief krijgt ze op de dag van de hierboven beschreven jaarmarkt, op de dag dat ze er ook opnieuw mee geconfronteerd wordt dat men haar in het dorp ook niet echt moet. Nou, ze wil zelf ook weg, maar als er geen academie is die haar wil hoe moet dat dan?

Ze dwaalt door het riet van de Haringvliet, en gaat liggen in een verlaten boot. De volgende dag vindt men haar. Ze lijkt te slapen maar is niet wakker te krijgen. Diverse dorpelingen doen een poging, waaronder de dorpsdokter die niets kan uitrichten. Haar opa bij wie ze woont, verzorgt haar, met de hulp van een verpleegster. En zo ligt ze daar, terwijl niemand weet wat er aan de hand is, en niemand een idee heeft hoe haar wakker te krijgen.

Om haar heen gaat het leven in het dorp door, verteld in hoofdstukken die steeds over een andere persoon gaan. De dokter die zich onbegrepen voelt, met een aparte verzameling boeken; de verpleegster, die stiekem verliefd was, ooit, maar de hoop heeft opgegeven. De bejaarde dame wiens museum Lioba draaiende hield, met een geheim van jaren her. En daarnaast nog een boer, een jonge archeoloog en zijn ouders, drie roddelzieke bemoeizuchtige dames, en de persoon die bijna alles weet van bijna iedereen. De laatste, de inbreker, gaat in de nacht huizen binnen en kent geheimen. Het is niet zijn gewoonte om iets mee te nemen en de eerste keer dat hij dat doet heeft grote gevolgen voor meerdere personen, waaronder Lioba.

Het verhaal draait als een sprookje rond het meisje, maar is in feite een tekening van een dorp, dat gebukt gaat onder een ietwat conservatieve mentaliteit. Absurde schetsen met een twist van humor omlijsten het bekrompen leven, waar een enkeling tot zijn verrassing aan weet te ontkomen.
De schrijfstijl is aangepast aan deze sfeer, is ook ingetogen, gedragen en doet wat ouderwets aan. Toch leest het als een trein, ook al is het wennen aan de indeling: de verhalen rond de dokter, de verpleegster, de oude dame en de inbreker lijken afzonderlijke verhalen, maar er zitten veel raakpunten in die de lezer al snel ontdekt. Dan valt alles op zijn plaats en wil je alleen nog maar weten wie het slapende meisje kan wekken.

Hopelijk bestaat een dorp als Oudering niet echt, want ik zou er niet willen wonen, maar schrijfster Ineke Riem (1980) weet waar ze over schrijft: ze bracht haar jeugd door op de Zuid-Hollandse eilanden, studeerde Nederlands in Groningen en Londen en een jaar Beeld en Taal aan de Rietveld Academie in Amsterdam. Haar debuut won reeds de Dioraphte Jongerenliteratuur Prijs. 

ISBN 9789029586221 | Paperback | 208 pagina's | De Arbeiderspers | april 2013

© Marjo, 23 juli 2014

Lees de reacties op het forum en/of reageer: