Hugo Hartung
Wij wonderkinderen
R. vertelt. Over zijn jonge jaren, zijn vriendschap met Bruno, de liefde voor Wera, en dat alles in de jaren tussen de twee wereldoorlogen in. Het verhaal speelt zich af in Duitsland.
R. is intellectueel, romantisch, en houdt zich liefst afzijdig. Dat is makkelijker. Doordat hij zich afzet tegen Bruno, de jongen die wel degelijk heel bewust kiest voor de Partij, voel je zijn afkeer van het nazisme, maar hij spreekt zich niet echt uit.
Hij vertelt zijn verhaal achteraf. Hij gaat een artikel schrijven over Bruno, over diens vallen en opstaan, over zijn gedraai en gekonkel. Over zijn amoureuze escapades, waarin hij zich al net zo makkelijk wentelde als in de maatschappelijke toestand. Bruno staat model voor de Nazi, de opportunist, de draaier. Hij wil bekend zijn, vereerd worden, aanzien hebben.
Terwijl R. vertelt over hun leven, beginnend in 1912, leest hij de dagboeken van Bruno, waaruit hij ook citeert. En er zijn de flashbacks, waarin hij zijn kant van hetzelfde verhaal vertelt of lacunes aanvult.
Natuurlijk is R. een even onbetrouwbare verteller als hij beweert dat Bruno is. Je proeft in zijn woorden enige jaloezie, maar ook een mate van bewondering: die Bruno doet het toch allemaal maar, terwijl hij zelf eigenlijk maar laf is!
Niettemin geeft zijn verhaal een beeld van de tijd. Terwijl R. - omdat hij niet van de Partij is - zijn ondergang tegemoet gaat, is Bruno een rijzende ster. Aan het einde van de oorlog lijkt het omgekeerde het geval. Maar Bruno blijft een opportunist, en R. kijkt opnieuw met enige jaloezie toe hoe de man het opnieuw voor elkaar krijgt.
Het duurt even voor je in het verhaal zit, maar na een tijdje gaat het boeien en wil je weten hoe dit verder gaat. Het is geen boek over oorlog, het is een roman over twee vrienden die ieder een eigen weg in slaan. Over de keuzes in het leven.
Geen woord over jodenvervolging. Hitler komt alleen voor als de man die Bruno bewondert. Geen strijd, wel honger en armoe.
Zoals de ondertitel aangeeft, is het een roman. Geen aanklacht. Geen historisch verantwoord verhaal. Het zit vol humor, is lichtvoetig van toon, ook als het slechte tijden beschrijft. Als je de geschiedenis kent, weet je wat je leest. Als je de achtergrond kent, dan heeft dit boek een extra lading. Moet je het zonder stellen dan lees je een roman, die toevallig in een tijd speelt die voor sommigen een goede, voor anderen een minder goede tijd was.
ISBN 9789059363717 | Hardcover | 240 pagina's | Uitgeverij Cossee | november 2012
Vertaald uit het Duits door Janneke Panders Eerste druk 1957
© Marjo, 27 september 2015
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
