Vertrokken
Henri Coulonges

In augustus 1944 waren er voor het eerst geallieerde luchtaanvallen op Dresden, in totaal drie keer, en steeds gericht op plekken die belangrijk waren voor de industrie, fabrieken en de haven. Niemand had durven denken dat de bedoeling van de geallieerden zou zijn om zo veel mogelijk schade en slachtoffers te veroorzaken en zo het Duitse moreel te breken. De slachtoffers zouden vooral onschuldige burgers zijn, mensen die misschien wel, maar heel vaak ook niet ook maar enig idee hadden van wat er allemaal gaande was in het Duitse Rijk. Er vielen 25.000 slachtoffers, 30.000 gewonden, en de oude stad was verwoest. Op deze plek laat Henri Coulonges zijn roman beginnen, met de twaalfjarige vriendinnen Johanna en Hella, die voor het eerst zonder begeleiding naar een circus mochten.

Die avond, als het luchtalarm afgaat, gaan Johanna en Hella met vele anderen de schuilkelders in en denken ze na een periode schuilen wel weer gewoon naar huis zullen kunnen gaan waar ze natuurlijk naar toe willen. Nadat ze getuige is geweest van velerlei verschrikkingen bereikt Johanna haar huis. Ze is alleen nog maar gericht op het vinden van haar moeder en haar oudere zus. Er wacht haar nog meer ellende: haar zus is omgekomen en haar moeder dwaalt verdwaasd rond, totaal in shock.

Onderweg naar huis heeft Johanna de man Kerbratt ontmoet die haar een briefje met een adres erop had gegeven, voor als ze onderdak zocht. Daar moeten ze heen, weet ze nu. Er is geen andere oplossing. Ze weet haar moeder mee te krijgen, naar een plek buiten de stad, waar ze een korte perioden blijven en nieuwe ervaringen voor haar weg gelegd zijn. Voor haar moeder blijkt het geen goede plek te zijn. Kerbratt stuurt hen naar Praag. Daar zit een bevriende arts, die volgens hem in staat is de verdoofde Leni uit haar apathie te krijgen. 

Het is een verhaal over een jong meisje wiens vertrouwde wereldje verdwenen is, over haar weerbaarheid, over haar onvermoede kracht en doorzettingsvermogen, maar ook over haar twijfels en vertwijfeling over haar moeder, die haar overgebleven dochter niet meer ziet staan. Verbijsterende ervaringen voor een meisje, zo jong nog, die beslissingen moet nemen die je zo’n kind niet kunt laten nemen. Ze krijgt wel hulp, maar ze is er niet altijd van overtuigd dat die geboden adviezen goed zijn. Het is hààr leven. Hààr moeder. Ze kunnen wel zoveel zeggen...

Soms neigt het verhaal wat veel naar melodrama, maar als je je bedenkt dat het verhaal vertelt wordt bezien vanuit een twaalfjarig meisje, valt het ook wel weer mee.  Het begon met Dresden ten tijde van het bombardement en eindigt in Praag ten tijde van de capitulatie die gepaard gaat de verwarring van een land zonder leiding: vluchtende Duitsers,  executies door burgers, en in het geval van Praag: de komst van de Russen en de Amerikanen.
Henri Coulonges wilde laten zien hoe onschuldige Duitsers slachtoffer werden van het naziregime. Duitse burgers hadden veelal nauwelijks een idee van wat er zich afspeelde in de rest van het groeiende Duitse Rijk. Een dramatisch verhaal,  over de gevolgen van een oorlog.

Henri Coulonges (1936) is het pseudoniem van Marc-Antoine de Dampierre. Hij is journalist en schreef dit boek al in 1979. Zijn schrijversdebuut uit 1975 was meteen een succes en zijn tweede roman werd een klassieker in Frankrijk en Engeland.

ISBN 9789046818633 | Hardcover | 480 pagina's | Nieuw Amsterdam | februari 2015
Vertaald uit het Frans door Geertrui Marks en Lia Tuijtelaars

© Marjo, 25 april 2015

Lees de reacties op het forum en/of reageer: