Georges Duhamel
Civilisatie 1914-1917
Arts aan het front van WO 1
Georges Duhamel
De arts is Georges Duhamel, die een verslag doet zijn van ervaringen, waarbij hij in de huid kruipt van verplegers, brancardiers of medepatiënt. Op die manier vertelt hij het verhaal van de slachtoffers. Slachtoffers die - zoals Wouter van Raamsdonk in zijn nawoord aanhaalt - de echte helden van de oorlog zijn.
Tanks, vlammenwerpers en gifgas waren nieuwe wapens, en zij veroorzaakten verwondingen die gruwelijker waren dan ooit: afgerukte ledematen, uitstulpende organen. Artsen en verplegers stonden machteloos bij de bedden van de jonge mannen. Zij hadden niet genoeg medische kennis, geen apparatuur en geen medicijnen. Duhamels ervaringen worden hartverscheurende verhalen.
Daar is het verhaal van Luitenant Dauche. De man heeft een granaatscherf in zijn hoofd, maar heeft er geen weet van dat hij niet lang te leven heeft. Hij is en blijft optimistisch en kijkt uit naar zijn ontslag. De ik-figuur, zijn kamergenoot, heeft een minder gevaarlijke wond die langzaam geneest. Hij is bevriend geraakt met Dauche maar als hij hoort wat diens lot zal zijn, krijgt hij het erg moeilijk. Hij mag niets laten blijken, en moet het optimisme van zijn vriend juist versterken, maar hij ziet het zwaard boven diens hoofd akelig heen en weer gaan. Daardoor is hij degene die de doodsstrijd levert, in de plaats van de stervende zelf.
En Cousin, de man met nog maar één been, die enthousiast toekomstplannen blijft maken, alsof hij niet weet hoe zwaargewond hij is.
Het verhaal over discipline, meesterlijk verteld: de hoofdpersoon moet vier dagen in het cachot. Niet omdat hij zelf iets verkeerd gedaan heeft, maar omdat er een administratieve fout is gemaakt. Maar een voorval maakt hem duidelijk wat discipline inhoudt:
'U moet er altijd aan denken dat u voor alles soldaat bent. Door het uniform te gaan dragen bent u verantwoordelijkheid gaan dragen. De wetenschappelijke onafhankelijkheid moet wijken voor het feit dat een algemene methode noodzakelijk is. De persoonlijke kennis en ervaring moeten zich aan de discipline onderwerpen.'
Het systeem is belangrijker dan de mens, anders kan een oorlog niet gevoerd worden.
In deze verhalen maakt het onderwerp, de eerste wereldoorlog, het meest indruk, maar tegelijk ervaart de lezer dat het heel goed geschreven verhalen zijn.
Georges Duhamel is schrijver gebleven, op zoek dus naar een andersoortig boek!
ISBN 9789029564298 | Hardcover | 203 pagina's | De Arbeiderspers | februari 2007
'Civilisation 1914-1917' In 1918 oorspronkelijk uitgegeven onder de naam Denis Th
© Marjo, 06 februari 2010
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
