De sarcofaag
uit het leven van een Amsterdamse rechter-commissaris
Fan Eberhard

Als Daniël Dumarin betrokken raakt bij de zaak tegen twee Marokkaanse broers, komt zijn verleden boven. Het huis waarin hij na de dood van zijn vader opgroeide is voor hem als een sarcofaag: zijn moeder wilde niets veranderen in het huis: geen stoel of tafel mocht van zijn plek, geen schilderij werd verhangen, het is alsof de tijd stil is blijven staan. Maar dat is het enige dat zijn moeder niet stilzet: de klokken. En zo verloopt de tijd normaal in een huis waar alles is gebleven zoals het ooit was. En zijn vader was altijd aanwezig op de momenten dat zijn moeder haar opvoedende taak vervulde: ‘Jongen, je vader wil zoiets niet.’

‘Mijn ouderlijk huis begon op een sarcofaag te lijken. Ik leerde het begrip kennen in de eerste klas van de middelbare school bij de geschiedenis van Egypte. Een sarcofaag is een stenen grafkist, waarin de overleden farao omringd door kostbare gebruiksvoorwerpen en sieraden op zijn tocht naar de eeuwigheid gezelschap werd gehouden door zijn weduwe, kinderen en slaven, soms in het echt, soms gesymboliseerd door poppen.’

Als geen ander kent hij het begrip ‘onschuldschuld’. Natuurlijk kon hij niets aan de situatie veranderen, hij moest mee in het leven dat zijn moeder wilde leiden. Zou hij iets anders willen, dan was er een schuldgevoel. Hij kon haar niet alleen laten. Toen het eindexamen naderde, wist hij dat al zijn plannen om elders te gaan studeren op fantasie berusten.

Daniël ontwikkelt een eigen morele code: thuis is alles wat zijn moeders verdriet vergroot, moreel fout en andersom. Zakgeld vragen is fout, want zijn moeder kan niet overleggen met zijn vader. Dus haalt hij het uit haar portemonnee.

De liefde was eveneens een probleem. Van een vriendinnetje zou zijn moeder ook verdrietig worden. De relatie met Wolf gebeurt in het geniep. Na een dramatisch voorval slaagt Daniël er in om zijn opleiding te voltooien. Hij is rechter commissaris te Amsterdam. In deze hoedanigheid betreedt hij het huis van het Marokkaanse gezin. Het overvalt hem: ook dit huis is een sarcofaag.
Hij voelt een verwantschap met de twee broers Bouzarouch, en waarschijnlijk komt het daardoor dat hij zich terughoudend opstelt. Of, zoals hij zegt tegen Renata van Noordt, de officier van justitie: hij fungeert als advocaat van de duivel. De zaak loopt danig uit de hand, en het feit dat er een beginnende romance ontstaat tussen Daniël en Renata maakt het allemaal niet gemakkelijker.

Dit verhaal is een misdaadroman, die speelt in Amsterdam: een duidelijk verhaal over hoe vooroordelen werken, hoe dingen vreselijk uit de hand kunnen lopen, met begrip voor deze Marokkaanse jongeren, die in een sarcofaag opgroeien. Het is meer een whydunnit dan een whodunnit, met een magisch-realistisch tintje, vanwege de vele toevalligheden. Of is het niet toevallig, is het een lotsbestemming?

Fan Eberhard (1947) werkte lange tijd in verschillende functies op de rechtbank te Amsterdam, de laatste tien jaar als kinderrechter. Voor die tijd woonde en werkte hij als sociaal advocaat in de Staatsliedenbuurt. De sarcofaag is zijn debuut.

ISBN 9789492241139 | Paperback | 268 pagina's | Uitgeverij Magonia | oktober 2016

© Marjo, 20 mei 2017

Lees de reacties op het forum en/of reageer: