Titia
Een onbezonnen reis naar het land van de vijand
Eefje Rammeloo

Naarmate Eefje Rammeloo meer te weten komt over de geschiedenis van haar oma, wordt ze steeds nieuwsgieriger. Pas na haar oma’s dood komt ze in het bezit van papieren en foto’s en is ze in staat het verhaal te reconstrueren. Ze maakt er een lopend verhaal van, voor de leesbaarheid, maar de feiten kloppen grotendeels. Ze las er boeken voor, en reisde door Duitsland. Want waarom besloot de oma van Eefje om in 1942, ten tijde van de oorlog, naar Duitsland te reizen? Wat had ze te zoeken in het land van de bezetter? Was ze Duitsgezind, wilde ze dat Duitsland Nederland overheerste?

Titia was een jonge vrouw met dromen. Ze groeide op in Nieuwendam, een dorp aan de andere kant van het IJ, dat geannexeerd werd door de grote stad, maar nog lange tijd dorps bleef. Zij is de oudste dochter in een gezin van elf kinderen. Katholiek met alles er op en eraan, en met een vader die hoofdonderwijzer is en daardoor een voorbeeld moet stellen. Zijn kinderen evenzo.
Haar vader vind het meer dan genoeg als zijn dochter ook voor de klas gaat staan, maar Titia is niet tevreden met de kweekschool. Dan zou ze zonder salaris voor de klas staan, geen haar op haar hoofd die daar aan dacht! Ze zocht en vond een baan als gouvernante. In Brussel. Maar de man des huizes is nog strenger dan haar vader, ze blijft er nog geen drie maanden. Dan volgt een baan als telegrafiste bij de PTT. En zo leert ze Toni kennen, die telegrafiste is in Hamburg.

Terwijl de oorlog het gewone leven steeds meer beheerst - Joden verdwijnen, vluchtelingen arriveren; er ontstaan tekorten en er zijn bombardementen - groeit Titia’s ontevredenheid. Ze wil niet haar hele leven telegrafiste blijven. En Toni, met wie ze het heel goed kan vinden, nodigt haar uit: kom naar Hamburg. Als ze ook nog twee Duitse militairen leert kennen, Kurt en Helmut, is de volgende stap snel gezet: ze verhuist naar Duitsland en zoekt er werk. En de liefde.

Helmut, die Titia’s echtgenoot wordt - ook al niet zonder slag of stoot, Titia begeeft zich zelfs naar het kantoor waar Hitler zetelt! - is geen nazi. Hij doet alles om weg te blijven bij de gevechten. Maar hij is en blijft Duits. Als Duitsland de oorlog verliest wil Titia, dan al met twee kinderen, naar Nederland terug, en daar wachten op Helmut, die in een krijgsgevangenenkamp in Frankrijk zit.
En zoals Titia als Nederlandse met argusogen bekeken wordt in Duitsland - is ze een spionne? - zo bekijkt men haar man in Nederland eveneens met wantrouwen.

Het is een verhaal over een Nederlandse, een ondernemende vrouw, in het land van de agressor, maar ook het verhaal van een jong gezin dat het door hun Duitse achtergrond moeilijk heeft. Een familieverhaal over de oorlogstijd vanuit een enigszins andere hoek.

Eefje Rammeloo (Geleen, 1979), momenteel China-correspondent voor verschillende media en voordien onder meer werkzaam als redacteur buitenland van de NOS.

ISBN 9789059365087 | Paperback | 265 pagina's | Uitgeverij Cossee | augustus 2014
Met bibliografie.

© Marjo, 10 juni 2015

Lees de reacties op het forum en/of reageer: