Delphine de Vigan
Ondergrondse uren
Mathilde is weduwe, moeder van drie kinderen en tot voor kort tevreden met haar werk en leven. Echter sinds ze één keer een iets andere mening had dan haar directe baas in een bespreking, is hij haar stelselmatig aan het wegtreiteren. Van gewaardeerd assistente en collega wiens mening er toe deed heeft haar baas haar de laatste maanden geen project meer toegewezen en werd alles wat zij deed constant afgekeurd. Als zij op zijn aandringen een dag vrij heeft genomen blijkt er op die dag een personeelsfeest te zijn geweest. Haar collega's durven haar niet meer om raad te vragen. Mathilde gaat er langzamerhand kapot aan, maar een waarzegster heeft gezegd dat op 20 mei een man in haar leven zou komen die een keerpunt zou betekenen, die haar zou redden.
"Een paar dagen later, toen ze op haar maandafschrift haar uitgaven rood onderstreepte, was ze er zeker van dat ze die honderdvijftig euro gewoon had weggegooid, punt uit, en dat de 20e mei haar gestolen kon worden, en ook alle andere dagen; ze kon het tempo toch niet meer bijbenen. De datum van 20 mei is blijven hangen als een vage belofte, boven een zee van leegte."
Thibault is noodhulparts die net zijn relatie met Lila beëindigd heeft. Hij hield van haar maar zij bleef afstandelijk, ze liet hem toe in haar leven en daar was alles mee gezegd, geen hartelijkheid, blijk van genegenheid, niets. Thibault ging er langzamerhand onderdoor aan en moest de relatie wel beëindigen wilde hij er niet aan onderdoor gaan. De beslissing was zwaar en al meerdere keren genomen maar nu heeft hij eindelijk écht een streep onder de relatie gezet. Ook nu reageert ze koel, ze bedankt hem voor alles en dat is het. Thibault zelf heeft het er erg moeilijk mee. Telkens als zijn mobiel gaat hoopt hij dat zij het is, maar steeds is het een oproep om hulp van iemand die ziek is of in nood verkeert.
Beiden zijn doodmoe van hun innerlijke strijd, beiden zouden ze het liefst in bed kruipen en dagen willen slapen. Beiden willen ze troost, armen om zich heen, iemand waar ze bij kunnen uithuilen en schuilen. Beiden voelen ze zich wanhopig en eenzaam. Beiden wonen in Parijs.
De lezer volgt Mathilde en Thibault in hun dagelijkse beslommeringen. Mathilde die al acht jaar steeds dezelfde route aflegt met de metro naar haar werk. Die de ene vernedering na de andere moet doorstaan. De moedeloosheid van haar, hoe kan ze hier uit komen? Neem nooit ontslag raadt de bond haar aan. Nooit zelf ontslag nemen! Die dag, 20 mei, waar ze toch ondanks haar ongeloof lichtelijk naar toe geleefd heeft begint nog rampzaliger dan de andere dagen. De man is er wel maar in heel andere vorm dan zij verwacht had, toch kan hij haar redder zijn.
Thibault rijdt die dag zoals altijd zijn ronde door Parijs. Hoopt nog steeds op een telefoontje van Lila. Overdenkt zijn aankomst in Parijs en zijn latere carrière als noodhulparts. Hij bezoekt eenzame, zieke, doorgedraaide mensen, zoals altijd. In de metro ziet hij een vrouw.
"Iets in hem zei hem dat zij beiden, die vrouw en hij, getroffen waren door eenzelfde uitputting, een zelfvervreemding waardoor je lichaam naar de grond werd gezogen. Iets zei hem dat ze veel gemeen hadden, wat een dwaze en kinderachtige gedachte was. Hij sloeg de ogen neer."
Als je depressief bent dan vrolijk je van dit boek niet op. Het verhaal is beklemmend en vrij troosteloos. Beide mensen proberen overeind te blijven en vechten zich door gebeurtenissen en situaties heen maar met enorm veel moeite. Je verwacht steeds dat ze in elkaar zullen klappen, het zullen gaan opgeven. Deze twee mensen zijn de personificaties van veel mensen die dagelijks worstelen met hun bestaan. Het verhaal toont dat eigenbelang altijd voor gaat, dat dingen heel hoog moeten oplopen wil er eindelijk ingegrepen worden of hulp geboden worden, dat mensen zelden voor de zwakkere kiezen en eerlijkheid er niet toe doet.
Je ergert je aan Mathilde, zoek een andere baan mens, denk je. Laat je niet zo behandelen! Maar ja ze heeft wel kinderen, zonder werk kan ze niet en bovendien wil ze haar baas niet laten winnen, ondanks alles. Haar kinderen voelen haar gemoedstoestand haarfijn aan, ze proberen zelfs te helpen maar de enige die Mathilde kan helpen is zijzelf.
Het verhaal van de arts is iets minder troosteloos maar door de schrijfstijl en het woordgebruik van de schrijfster voelt zijn leven ook verstikkend en beklemmend aan.
Het is een oneindig triest verhaal met heel af en toe een smal reepje zon voor beiden, maar een zonnige, onbewolkte dag komt niet voor in hun leven. Misschien geeft het boek juist door die triestheid wel die impact die het nu levert. Wie herkent het niet? Iedereen kent zware, donkere tijden en dat heeft de schrijfster subliem weergegeven.
Het boek biedt geen oplossing, het geeft alleen twee levens weer van mensen in een grote stad, die elkaar mogelijk passeren zelfs kunnen spreken maar ook al hollend en dravend naar allerlei verplichtingen met een hoofd vol zorgen, eeuwig vreemden voor elkaar kunnen blijven.
Heftig maar mooi boek.
ISBN 9789046807248 | Paperback | 270 pagina's | Nieuw Amsterdam | juni 2010
Oorspronkelijke titel Les heures souterraines, vertaald door Djamilla Bekkour
© Dettie, 10 augustus 2010
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
