David Pefko
Levi Andreas
Twee mensen, Rosa en Levi Andreas, zijn hun leven aan het ontvluchten.
Rosa studeerde psychologie maar nadat moeder een fles gootsteenontstopper had leeggedronken heeft ze de studie beëindigd en is ze gaan werken in een stomerij in Amsterdam Oud-Zuid. Haar geliefde broer is toentertijd onmiddellijk vertrokken naar Amerika, ze heeft nauwelijks contact meer met hem, vader is apatisch achtergebleven na de dood van zijn vrouw.
Rosa leeft in een vacuüm. Overdag strijkt ze overhemden, 's avonds zit ze op de bank en eet diepvriesmaaltijden. Dag in dag uit. In de weekenden blijft ze in bed. Ze wil niets, het belangrijkste is dat haar hoofd leeg is en blijft.
Levi Andreas is precies het tegenovergestelde, maar ook hij vlucht... in leugens. Zijn hele leven is opgebouwd rond leugens. Aan zijn vriendin vertelt hij dat hij makelaar is. Hij leeft op grote voet, alleen het beste is goed genoeg. Naderhand als hij bij zijn vriendin weg is, gaat hij reizen en laat een spoor van onbetaalde rekeningen en opgelichte hotelgasten achter.
Rosa vindt een klein briefje tussen de overhemden. Dat briefje komt uit een overhemd van nr 217, het klantnummer van Levi Anreas. Het briefje intrigeert Rosa zo dat ze het niet uit haar hoofd kan zetten. Ze schrijft Levi terug via het overhemd en zo komen de twee in contact. Er ontstaat een correspondentie tussen die twee, in zijn brieven is Levi misschien nog wel het meest eerlijk.
Door het leugenachtige leven van Levi wordt Rosa langzamerhand wakkergeschud. Ze ontwaakt uit haar lethargie. Ze beseft dat ze dingen naar haar hand kan zetten. Niet apathisch hoeft toe te zien maar iets kan gaan ondernemen.
Ondertussen gebeurt ook het een en ander op de stomerij, daar spelen zich thrillerachtige taferelen af. Daardoor wordt de zaak zoals hij is, gesloten en blijft Rosa met een leuk bedrag achter. Ze besluit Levi achterna te reizen...
Dit is in het kort de strekking van het verhaal. Maar in een boek van 376 pagina's gebeurt natuurlijk veel meer.
Het verhaal wordt afwisselend vertelt door Rosa en Levi. Elk hoofdstuk dat Rosa vertelt wordt aanvankelijk aangegeven met een afbeelding van een strijkboutje. Dit strijkboutje verdwijnt naarmate Rosa meer loskomt van de stomerij. De hoofdstukken verteld door Levi hebben allemaal een titel, zoals: Het ergste wat er bestaat is willen deugen of Ik wil niet dat iemand mijn wc onderpiest en Things Have Changed. Ook deze titels verdwijnen na verloop van tijd. Uiteindelijk blijven er twee mensen over die op zoek zijn naar zichzelf, de waarheid, rust in hun hoofd en lijf.
Het deel dat Rosa haar broer Nathan eindelijk terugziet is ontroerend en bevrijdend, eindelijk wordt de dood van moeder besproken, bovendien is Nathan in feite een spiegel voor Rosa. Hij lijkt in alles op haar en door hem beseft ze eveneens dat zij kan kiezen hoe ze leeft. Ze moet niets maar ze kan alles. Dat doet haar ook besluiten Levi achterna te reizen, de man die ze nooit gezien heeft, ze volgt hem naar het einde van de wereld.
Het boeiende is natuurlijk om te achterhalen wat Rosa en Levi beweegt te leven en te handelen zoals zij doen. Beiden zijn enorm eenzaam, Rosa gewoonweg omdat ze niemand kent en ook geen contact wil. Levi omdat hij steeds moet vluchten vanwege schuldeisers. Toch beleven ze beiden er ook een soort genoegen aan. Op dat moment is het goed, later verandert dat in iets wat misschien voor dát moment weer goed is. Rosa bevrijdt zichzelf langzamerhand en Levi...? Levi blijft ondanks zijn groei Levi, ongrijpbaar, vluchtig, misschien wel heel vluchtig.
Persoonlijk vind ik het een ijzersterk debuut. Misschien had het thrillerachtige verhaal rond de stomerij minder uitgebreid gekund, het leidde af van Rosa en Levi, maar in zijn totaal is het een boeiend, mooi opgebouwd verhaal dat je na lezing niet onmiddellijk loslaat. Ook dit debuut mag van mij onmiddellijk op de shortlist van de Academis debutantenprijs.
ISBN 9789028241336 | Paperback | 376 pagina's | Uitgeverij Van Oorschot | november 2009
© Dettie, 13 april 2010
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Levi Andreas
‘Eigenlijk wilde ik helemaal niemand helpen, over iemands problemen nadenken, misschien wilde ik vooral niet meer over mezelf na hoeven denken’
Ze gaat werken in een stomerij, de hele dag overhemden strijken, en het bevalt haar wonderwel:
‘De eerste keer dat ik aan het strijken was, leek het alsof alles opeens stil was geworden in mijn hoofd.’
Ze heeft ook wel het een en ander meegemaakt: haar moeder heeft zelfmoord gepleegd, haar jongere broer is daarna vertrokken naar Amerika, en haar vader is in zijn schulp gekropen.
Ze heeft geen vrienden en vriendinnen meer, haar wereld draait om de overhemden en de collega’s.
Dan vindt ze een briefje in een overhemdzakje: ‘Ik denk dat ik niet goed weet of ik dit alles zo leuk vind, en ik denk dat ik het niet ga volhouden,wordt dit mijn dood of zal ik moeten vluchten?’
Rosa vat het op als een noodkreet, en het briefje laat haar niet los. Als ze later nog meer schrijfsels vindt in hetzelfde handschrift, komt ze er achter dat de schrijver ene Levi Andreas is. En ze probeert iets: ze schrijft een briefje terug, en stopt dat bij een gestreken overhemd.
Zo ontstaat een briefwisseling met Levi, een jongeman die de lezer intussen al kent. Om en om met de hoofdstukken over Rosa, waar een strijkijzertje boven staat, lezen we stukjes tekst waarvan we later lezen dat het stukjes zijn uit de zwarte opschrijfboekjes, die Rosa vindt, als ze op zoek gaat naar Levi. Uit de verhalen die hij opschrijft, over zijn gesjacher, zijn 22-jarige vriendin maken we op dat ook hij dolende is. Ook zijn achtergrond is niet doorsnee, al is dat geen excuus.
Omdat Rosa’s omstandigheden het toelaten, reist ze Levi achterna. Gedreven door nieuwsgierigheid, naar Levi en naar zichzelf. En zo lezen we een roadnovel: een reis naar het einde van de wereld. Een reis naar hun eigen ‘ik’.
Zullen ze elkaar ooit nog eens echt ontmoeten? Of: belangrijker: zullen ze ontdekken wie ze zijn, en wat ze met hun leven moeten?
De figuur Levi, die we alleen maar leren kennen uit tekstjes in boekjes, en wat anderen over hem vertellen, wie is hij?
Ik vind het leuk om hem te zien als een fantasie van Rosa, een beeld waaraan ze zich tijdens haar zoektocht naar zichzelf vasthoudt. Het geeft de roman een magisch tintje, en daar houd ik wel van. Maar ik heb geen idee of de schrijver wil dat het zo gelezen wordt!
ISBN 9789028241336 | Paperback | 376 pagina's | Uitgeverij Van Oorschot | november 2009
© Marjo, 06 juli 2011