Cecilie Enger
De kunst van het geven
‘Wat heeft het woord ‘geven’ veel betekenissen! En al die vormen en uitdrukkingen waar het in voorkomt: aangeven, afgeven, meegeven, nageven, overgeven. Iets uitgeven, ergens gehoor of lucht aan geven. In de kunst: een concert geven. Of een moeder die de borst geeft, een hond die pootjes geeft en een tiener die nergens om geeft. De pijn die zich gewonnen geeft. De mens die het opgeeft. [...]
Moeder die geschenken geeft.’
Aan de hand van cadeaulijsten het leven van je familie reconstrueren: wat apart!
Het zou niet mogelijk geweest zijn als de moeder van de schrijfster niet jaarlijks zulke lijsten had gemaakt en bovendien had bewaard. Maar Cecilie Enger vond ze bij het opruimen van het ouderlijk huis, op een moment dat reflectie voor haar belangrijk is: haar moeder is opgenomen in een verpleeghuis, ze dementeert.
Terwijl haar moeder steeds verder wegglijdt in de vergetelheid, staat voor Cecilie dat verleden juist weer duidelijk open. Ieder cadeau brengt herinneringen terug: aan een situatie in het gezin, aan een familielid, aan bepaalde omstandigheden die van buitenaf invloed hadden op het gezin.
‘Sommige cadeaus op de lijst zijn erfstukken van oudere familieleden van moeder.
Ze nam de tijd voor de voorbereidingen en had altijd een reden om een bepaald cadeau aan de ontvanger te schenken.
Dit krijg je omdat ik van je hou; mijn ouders kochten het in de jaren twintig op hun huwelijksreis in Italië. Dit geef ik je omdat je mijn dochter bent en het is afkomstig van Johannes, de broer van mijn oma, die zich er in de Californische goudmijnen voor heeft afgebeuld.’
Natuurlijk is het ook een gegeven waarmee een Nederlandse auteur geen boek had kunnen vullen op deze manier, wij kennen de traditie van cadeaus geven niet op een zelfde manier. Aan de andere kant heb ik geen idee of ieder Noors gezin er zo’n festijn van maakt als de familie Enger.
Niettemin is het heel bijzonder om op deze manier over het leven van dit Noors gezin te lezen. Het biedt een persoonlijk inkijkje, maar afscheid nemen van je ouders, dat is universeel.
De moeder van dit gezin begint al vroeg in het jaar, en noteert alles. Ook wat ze gekregen hebben!
Daar omheen is er het verhaal van nu: hoe de moeder achteruit gaat en steeds minder weet.
Over hoe er niet meer dan een schim overblijft van een zorgzame, attente moeder, die zo betrokken was bij de minder bedeelden, zich zorgen maakte over de verloedering, en zich vaak ook activistisch opstelde. Soms tot ergernis van haar gezin.
Uit het verhaal spreekt een liefde voor deze schim, en het is een verwerking van het verleden, van het naderende afscheid. Mooi en integer.
De Noorse Cecilie Enger (1963) is journalist en auteur van romans en kinderboeken. In 2013 brak Enger definitief door met De kunst van het geven. Haar werk werd onder andere bekroond met de Nota Bene Boekenprijs, de Amalie Skram-prijs en de Boekhandelsprijs.
ISBN 9789048820764 | Paperback | 256 pagina's | The House of Books | november 2014
Vertaald uit het Noors door Lucy Pijttersen
© Marjo, 02 februari 2015
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
