Barry Unsworth

Toon alleen recensies op Leestafel van Barry Unsworth in de categorie:
Barry Unsworth op internet:

 

Zinnespel Zinnespel


Een zinnespel of moraliteit is de benaming voor een middeleeuws toneelstuk uitgevoerd in de volkstaal. (Wikipedia: Kenmerkend voor de moraliteit is het optreden van allegorische personages, die de verpersoonlijking zijn van (on)deugden, en een didactische strekking, dat wil zeggen met het doel een morele les te leren. De moraliteit is niet per se religieus van aard. Het genre kwam voor in Engeland, Frankrijk en Nederland. Het bekendste voorbeeld is het Nederlandstalige Elcerlijc. )

Dit verhaal speelt in de veertiende eeuw. In Engeland trekt een groep toneelspelers rond, die zich vooral bezighouden met het opvoeren van mysteriestukken, verhalen uit de Bijbel.
Op de dag dat een van de spelers is overleden, ontmoeten ze de verteller: Nicholas Barber. Hij is geestelijke, maar dat beroep bleek niet zo bij hem te passen. Hij is in de fout gegaan, en tenslotte weggelopen uit zijn bisdom. Dat betekent dat hij voortvluchtig is, want dat is strafbaar. Hij grijpt zijn kans: de spelers hebben een man minder, en waarom zou hij dat gat niet opvullen? Zo komt het dat Nicholas gaat toneelspelen. Onderweg naar Durham leert hij de gebaren, teksten, en andere noodzakelijke dingen. Intussen ligt de dode man tussen de spullen op de kar, gelukkig is het een koude winter!

De groep heeft nauwelijks geld, en ze willen de overledene netjes begraven. Een ander probleem: waar dan, wordt opgelost als ze klokken horen luiden en een kasteel zien liggen in de verte. Daar ligt een stadje,  daar gaan ze heen. Hun aankomst is niet goed getimed, want het stadje  blijkt opgeschud door de moord op een twaalfjarige jongen. Een moord met een twijfelachtige afloop: er is een vrouw achter tralies gezet, zij kan niet spreken, ze zou de jongen beroofd hebben, want een monnik vond zijn beurs in haar huis. 

De begrafenis vindt plaats en kost hen hun laatste duit; hun mysteriespel trekt nauwelijks kijkers. Dan komt Martin met de oplossing voor hun problemen: ze zullen een zinnespel opvoeren: het verhaal van de moord vertellen. Maar om dat goed te kunnen doen moeten ze meer weten. Ze gaan op onderzoek uit. Hun detectivewerk brengt hen in grote problemen..

Barry Unsworth geeft zijn personages een geloofwaardig karakter, het zijn mensen van hun tijd. De enige vrouw in het gezelschap naar wie pas geluisterd wordt als ze er niet omheen kunnen is de vrouwelijke, waarschijnlijk homoseksuele jongen, die de vrouwenrollen voor zijn rekening neemt. Martin, de leider van de groep, die met zijn charisma de anderen zover weet te krijgen dat ze doen wat hij voorstelt. En natuurlijk Nicholas, die zoveel ouder lijkt te zijn, maar pas 23 is.

Tegen de achtergrond van het middeleeuwse leven wordt een spannend detectiveverhaal verteld, dat de normen en waarde uit die tijd bloot legt. Het zinnespel wordt geboren. Een toneelstuk dat werkt als een rechtszaak, het is een prachtig gegeven. Teksten die aangepast worden naar gelang de reacties vanuit het publiek; het improviseren als een van de spelers ineens een ingeving krijgt. Toneelspelen was wel anders dan het nu is...


ISBN 9789052263465 | Hardcover | 205 pagina's | Uitgeverij De Geus | 1996
Vertaald uit het Engels door Mireille Vroege

© Marjo, 28 juli 2011


Lees de reacties op het forum en/of reageer: