Op zoek
Amy Bloom

De joodse Lillian Leyb verliest haar man, ouders en dochtertje Sophie dankzij een willekeurige inval van Russische 'politiemannen'. Haar familie is op gruwelijke wijze omgebracht, haar dochtertje, die ze gauw verstopt heeft, is verdwenen. Lilian zoekt haar eindeloos maar Sophie is en blijft weg. Nu ze alles is kwijtgeraakt is de stap om te emigreren naar Amerika niet te groot, ze kan bij nicht Frida wonen, die heeft ruimte voor familie en dierbare vrienden... Het is 1924.

Eenmaal in Amerika blijkt dat die ruimte gedeeld moet worden, met Judith en enkele mannen die tegen betaling een slaapplek hebben in het huis van haar nicht. Frieda zelf slaapt in de keuken, op twee tegen elkaar geschoven stoelen. De 3 vrouwen verdienen de kost met naaiwerk tegen stukloon.
Het motto van Lillian is 'As me muz, ken men' (Als je moet kun je het ook). Zo bluft ze zichzelf in een baan bij Reuben en Meyer Burnstein, de grote bazen van het Jiddische theater aan de Lower East Side in New York. Al snel is ze de minnares van vader Reuben, krijgt een eigen appartement en heeft het goed. Maar dan komt Raisele naar Amerika en die vertelt dat Sophie nog in leven is... in Siberië.

Lillian zal en moet terug naar Rusland om haar dochter te zoeken maar heeft geen geld. De Burnsteins willen niet dat ze weggaat, zeggen dat Raisele liegt omdat zij Lillians plaats wil innemen. Vader en zoon willen haar ook niet aan geld helpen om de reis te kunnen maken.
Alleen Yaakov, de goede vriend van Reuben Bernstein helpt haar via zijn contacten op weg. Maar veel hulp kan hij niet geven, voor Lillian is het echter genoeg om op reis te gaan. Ze kan door bemiddeling van Yaakov onder de hoede van een spoorwegman als verstekeling per trein naar Seattle reizen, maar de spoorwegman stelt daar wel wat tegenover...

Met eindeloze wilskracht en doorzettingsvermogen worstelt Lillian zich door Noord-Amerika richting Alaska om daar de oversteek te maken via de Beringstraat naar Rusland. Haar reis is vol ontberingen. Ze wordt onder de hoede genomen door Gumdrop, een zwart hoertje, ze raakt betrokken bij moord, ze ontmoet John, een einzelgänger die ontdooit als hij met Lillian in contact komt, hij zal veel voor Lillian gaan betekenen.
Ze bezit niets op een paar kledingstukken en enkele giften van mensen na. De reis gaat voort en voort, het laatste stuk naar de Beringstraat zelfs te voet door het desolate gebied langs de Telegraph Trail.
Bereikt ze Siberië? Zal ze Sophie vinden?

In een interview vertelt Amy Bloom dat haar idee ontstond door een volkslegende uit Alaska. ‘Toen ik eenmaal in Alaska was voor research, bleek dat eigenlijk niemand zeker kon weten dat die vrouw inderdaad naar Rusland liep, omdat ze geen woord Engels sprak."
Het verhaal is dramatisch maar wordt niet dramatisch gebracht, eerder nuchter.
Lillian is nadat ze haar familie kwijtgeraakt is ook nauwelijks meer te raken, ze neemt alles zoals het komt en doet alles wat moet gebeuren, haar motto is haar richtlijn.
Het aparte is dat over de mensen die uit Lillians leven verdwijnen kort en krachtig de verdere levensloop vertelt wordt.
Deze personages staan als een huis. Vooral Gumdrop en Yaakov zal je niet snel vergeten. Het is het fascinerende verhaal over een moedige vrouw en moeder. Indrukwekkend!

ISBN 9789046803066 | Pocket | 236 pagina's | Nieuw Amsterdam | 2008

© Dettie, april 2008

Lees de reacties op het forum en/of reageer: