De duivenhoudsters
Alice Hoffman

Dit is het verhaal over wat er gebeurt na de val van Jeruzalem in het jaar 70 na Christus. Een aantal vrijheidsstrijders verschanst zich in het fort Masada, terwijl de Romeinen proberen hen te overmeesteren. Want zij kunnen het zich natuurlijk niet veroorloven dat een groep joden onoverwonnen blijft: het zou de vonk voor verzet aan kunnen wakkeren onder de gevangenen en slaven.

Maar het is wèl Alice Hoffman die dit boek schrijft: het zijn vrouwen die de hoofdrol spelen, terwijl de strijd zich op de achtergrond afspeelt. Alle vier de vrouwen werken in de duivenhokken, en alle vier hebben ze een eigen leven met geheimen uit het verleden.

Jaël is de roodharige dochter van een Sicariër, een sluipmoordenaar. Haar vader geeft zijn dochter de schuld van de dood van zijn vrouw, een echt prettig leven heeft ze niet bij hem. Gelukkig is er een broer die zijn zus wel waardeert. Ook hij is sluipmoordenaar, opgeleid door zijn vader. Toen zij vluchtten uit Jeruzalem waren ze in gezelschap van een echtpaar en hun twee zoontjes. Jaël wordt verliefd op de man, die wel oren heeft naar een tweede vrouw. Daar is de eerste vrouw niet blij mee, zeker niet als haar eigen kinderen ziek worden en ze door heeft dat Jaël zwanger is.
Een andere vrouw is Rivka, die een persoonlijk drama heeft overleefd, en met haar twee kleinzoons in Masada woont. Haar schoonzoon is in de kazerne, laat zich niet zien. Als Jaël verstoten wordt door haar vader komt ze bij Rivka wonen. Daar wordt het kind geboren, waar de vrouw van de leider van Masada, zelf onvruchtbaar, haar oog op laat vallen. Gelukkig is er de derde vrouw, Sjira. Zij is een kruidenvrouw, die verstand heeft van magische trucjes en wiens hulp onontbeerlijk lijkt. Zij heeft twee al volwassen dochters, van wie er een verliefd wordt op Jaëls broer, en de ander ook voor de liefde haar familie achterlaat.
De vierde vrouw is Aziza, Sjira’s dochter, die een heel bijzonder verleden heeft. Dat verleden haalt haar in, en ze moet een eigen weg kiezen. Dat moeten alle vier de vrouwen overigens…

Alice Hoffman heeft er voor gekozen de verhalen in aparte delen te vertellen. Zo leert de lezer de vrouwen apart kennen, terwijl het verhaal dat zij delen doorloopt. Dat is even verwarrend: als ineens het verhaal van Jaël eindigt en er een ander begint, ben je even de weg kwijt. Maar bij het derde verhaal weet je hoe het in elkaar zit.
Dat verhaal is meeslepend: je leert vier sterke vrouwen kennen, die individueel maar vooral ook samen zich teweerstellen tegen de mannenwereld. Niet alleen tegen de vijand, de Romein, maar ook tegen het eigen volk met soms benauwende regels en gewoontes. Het is een roman over geloof en bijgeloof; over leven en dood, over tegenslagen en hoop.

Uit het nawoord blijkt dat er inderdaad een groep joden was die zich in Masada verdedigden tegen de Romeinen; Flavius Josephus beschreef de belegering, en maakte speciale melding van twee vrouwen en vijf kinderen. Ook de afloop werd beschreven.

Alice Hoffman wilde het verhaal van de vrouwen vertellen, omdat die in de cultuur van toen geen recht van spreken hadden, laat staan dat hun geschiedenis werd opgeschreven. Het is haar gelukt een ingrijpend en ontroerend verhaal te vertellen, vol symboliek en magie, tegen een overtuigend historische achtergrond. Dat ze jarenlang onderzoek heeft gedaan om het verhaal zo echt mogelijk te maken is te merken: ze maakt gewag van specifieke details, en verwerkt artefacten in het verhaal, die zij terugvond in het museum aldaar.
Met een vrageninterview, en leesclubvragen.

ISBN 9789022960912 | Paperback | 528 pagina's | Uitgeverij Orlando | oktober 2012
Vertaald uit het Engels door Emmy van Beest en Jacqueline Ruitenberg

© Marjo, 30 december 2012

Lees de reacties op het forum en/of reageer: