Richard Farr

Toon alleen recensies op Leestafel van Richard Farr in de categorie:
Richard Farr op internet:

 

Keizers van het ijs Keizers van het ijs


Het waargebeurde verhaal van de jongste deelnemer aan een catastrofale expeditie


Neem nou topsporters: we weten dat de eer en triomf die zij behalen de nodige kruim gekost heeft. Zij hebben hun hoogtepunten te danken aan hard werk en afzien, en wij buitenstaanders en leken waarderen dat en gunnen hen de eer. Maar staan we er ooit bij stil dat ontdekkingsreizigers hun roem ook niet in de schoot geworpen kregen? Een ontdekkingreis, denken we, is vooral een romantisch avontuur. Die twee zaken voeren de boventoon, en natuurlijk zal het niet altijd makkelijk zijn geweest, maar het is toch vooral leuk? Nou, wie dat denkt, moet dit boek maar eens lezen.

Richard Farr vertelt het verhaal van poolreizigers die proberen de Zuidpool te bereiken. In het voorwoord legt hij uit dat het verhaal dat we gaan lezen een bewerking is van het verhaal van de Engelsman Apsley Cherry-Garrard. Deze ging als jongeman van 23 jaar, net afgestudeerd, mee op de laatste expeditie van Robert Falcon Scott.
Scott was er niet alleen op uit om als eerste op de Zuidpool te staan, hij was eerst en vooral ook geïnteresseerd in allerlei wetenschappelijk onderzoek. De bioloog Bill Wilson bijvoorbeeld ging mee omdat hij eieren van de keizerpinguïn wilde bestuderen. Onvolwassen wezens zouden de kenmerken van hun volwassen voorlopers laten zien, en zo zou hij kunnen bewijzen dat pinguïns zich ontwikkeld hadden uit voorlopers die niet konden vliegen, dat ze dus tussen de dinosauriër en de albatros in zaten. Om die reden trokken Wilson, Birdie en Cherry in een nevenexpeditie naar de plek waar de keizerspinguïn zich bevond.
De expeditie van Scott met de Terra Nova vormt de omlijsting van het verhaal over die barre tocht. Lezend over de ontberingen van deze drie mannen lopen de rillingen over je lijf. Je kunt nauwelijks begrijpen hoe het geweest moet zijn, temperaturen van meer dan 40 beneden nul... het is onvoorstelbaar, werkelijk on-voor-stel-baar, dat mensen dat konden doorstaan.
Bedenk wel dat deze reis plaatsvond nog voor de Eerste Wereldoorlog. Er was bijvoorbeeld geen telecommunicatie, of ondersteuning vanuit de lucht.

"Inmiddels waren onze slaapzakken er hetzelfde aan toe als onze finnesko's (=schoenen van rendiervacht) , alleen waren ze groter en was het daarom erger. Omdat de lucht 's nachts te koud was om in te ademen, sliepen - als dat het er juiste woord voor zou zijn! - we met onze slaapzakken strak over ons hoofd. Meer vocht bij elke keer inademen, meer ijs, meer gewicht. Als we de slaapzakken vervolgens hadden opgerold en op de slee hadden gelegd, werden ze stijf bevroren. Elke avond moesten we ons met moeite met een paar centimeter tegelijk in die grote slakkenhuizen worstelen, hevig schoppend en bibberend, totdat er genoeg ijs gesmolten was om ze weer soepel te maken."


Kun je je dat voorstellen? Nee toch...
En er was niet alleen het gevaar voor bevroren ledematen, er waren ook nog de dieren. Pinguïns waren niet gevaarlijk, die waren totaal argeloos en liepen zo in de handen van de expeditieleden die de dieren soms slachtten en aten. Maar de orka's, dat was een ander verhaal. Die zwommen onder het ijs, en wisten soms door te breken voor de mannen er erg in hadden. En het ijs zelf, ook bepaald geen mooie gladde vlakte...

Het is een pittige tekst voor de jongere lezer, maar voor iemand die echt geïnteresseerd is, is het wel te doen. Het is geen fictie, dat wordt meteen duidelijk gemaakt. Ik vind dat Farr er wel in geslaagd is om de informatie, hoe moeilijk soms ook, op een duidelijke manier te vertellen. Er zijn kaartjes, foto's en extra uitleg indien nodig. Er is dat voorwoord en aan het eind vind je nog wat opmerkingen, en een chronologisch overzicht.
Een uitdaging voor de geïnteresseerde lezer, dat is het, maar zeer de moeite waard!


ISBN 9789026126086 | Hardcover | 192 pagina's | Uitgeverij De Fontein | april 2009
Vertaald door Jeske Nielissen

© Marjo, 17 april 2009


Lees de reacties op het forum en/of reageer: