David Scherpenhuizen
In de schaduw van de bevrijding
Joop Scherpenhuizen is de vader van de schrijver van dit boek. Net als de opa is de vader Duits gezind, want hij heeft een hekel aan de communisten en steunt dus de strijd van de Duitsers tegen het Rode Leger. Maar tegelijk vindt hij dat het Duitse leger niets in Nederland te zoeken heeft, en het verzet heeft een goede kracht aan hem.
Een wereld zoals de wereld altijd al was: een wirwar met van alles en nog wat. Maar helaas ook een wereld waarin mensen lijnrecht tegenover elkaar komen te staan en mensen de dupe zijn van ideeën van anderen die zich gesteund weten door hogerhand.
In 1944 wordt het gezin van Louis opgepakt. Ondanks waarschuwingen konden zij niet geloven in de slechtheid die de maatschappij ontwrichtte. En Rudi moet naar een Duits internaat, vanwaar hij zich bij de SS-troepen zal voegen. Joops vrienden zijn verdwenen.
Joop ziet met verbijstering de wereld op hem heen veranderen. Zijn vader wordt gearresteerd. Hij heeft met een dronken kop een Duitser geslagen. Joops moeder en Joop zelf zorgen er voor dat hun man en vader verzorgd wordt, maar de hardhandige verhoren kunnen zij niet voorkomen. Gelukkig keert het tij, en hij wordt vrijgelaten.
Tegen het einde van de oorlog vallen er bommen op Maastricht. Met een vriendje loopt Joop langs de kisten, op zoek naar de jongen met wie ze vaak voetbalden. De aanblik van al die doden raakt hem diep. Zoals ook de verbijstering om het gedrag van de zogenaamde goede burgers die vrouwen kaalscheren en onteren. Er is voedselschaarste, en het recht van de sterkste blijkt sterker dan al die mooie voornemens over een mooie, nieuwe samenleving.
Joops ouders worden opgepakt, dit keer omdat zij Duitsgezind zouden zijn geweest. Ervaren hoe dan kinderen als hijzelf en zijn broertjes en zusjes met de nek aangekeken worden, zelfs door meneer pastoor, is verschrikkelijk.
En zo begint het verhaal: Joop zit met een revolver in zijn handen, met achtenveertig kogels. Die zal hij gebruiken om wraak te nemen. Voor Louis, voor Rudi, voor zijn ouders.
Het is het verhaal van een gewone Hollandse, nou vooruit, Limburgse, jongen, die zijn dromen wreed verscheurd ziet worden door de oorlog. Hij ziet de waanzin om zich heen, de wandaden van niet alleen Duitsers, maar ook van mensen die je dacht te kunnen vertrouwen. Hij ziet hoe eerst zijn vader, maar later hij zelf ook, voor de keuze komt te staan om het leven te wagen in verzet tegen de overheersing, waarbij ze dan hun familie in gevaar brengen. Een jong mens moet sowieso keuzes leren maken, maar in tijden van oorlog verworden deze keuzes tot dilemma’s.
Feiten uit de Tweede Wereldoorlog kent de jeugd van tegenwoordig wel, maar lezen over een leeftijdgenoot lijkt me zeer verhelderend. Het is een verhaal over het leven van alledag, geen heldenverhaal. Een aanrader dus, temeer omdat het vlot leest.
ISBN 9789461851475 | Hardcover | 282 pagina's | Uitgeverij Village | april 2016
Leeftijd vanaf 12 jaar
© Marjo, 10 september 2016
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
