José Fernanda

Toon alleen recensies op Leestafel van José Fernanda in de categorie:
José Fernanda op internet:
 

Weerloos Weerloos


Nanny, geboren in 1950, is het derde kind in een gezin van zes. Haar ouders zijn keurige katholieke mensen die niet aan geboortebeperking doen. Vader is een respectabele politieman en moeder bestiert het huishouden. Voor de buitenwereld oogt het gezin gelukkig en tevreden maar helaas is de werkelijkheid minder rooskleurig.

Nanny is nog maar zes wanneer ze beseft dat haar ouders haar als een noodzakelijke last zien. Kinderen horen er nu eenmaal bij maar dat wil niet zeggen dat haar verwekkers zich ook als ouders gedragen of van hun kinderen houden. Moeder brengt haar tijd voornamelijk met oudste dochter Els door en vader bekommert zich helemaal niet om zijn kroost. Wie toch aandacht van vader krijgt is de klos want vader slaat. Alleen als er vrienden van vader en moeder op visite zijn, is het gezellig in huis. Dan vloeit de drank rijkelijk en zijn er hapjes in overvloed. Helaas houden niet alle “vrienden” hun handen thuis en Nanny ondergaat het misbruik gelaten. Ze weet dat ze maar beter kan zwijgen.

De kleine Nanny groeit op tot een opstandig en onverschillig kind en regelmatig regenen de klappen van vader op haar neer. De mishandelingen eindigen steevast in de hal waar vader op zijn ineengedoken dochter intrapt. Moeder grijpt niet in maar verzucht dat Nanny een heel moeilijk kind is. Soms is Nanny  zo toegetakeld dat anderen haar verwondingen zien. Niemand grijpt in, vader is immers een keurige politieman. Nanny wordt meerdere malen op het hart gedrukt liever tegen haar vader te zijn.

Nanny heeft nauwelijks contact met haar broers en zussen, ook al wonen ze in hetzelfde huis. Het is ieder voor zich. De verwaarlozing en de mishandelingen duren onverminderd voort en Nanny groeit op tot een boze tiener. Ze sluit vriendschap met een groepje jonge criminelen. Het zijn dan misschien geen keurige jongens maar ze behandelen Nanny goed en ze bloeit op in hun gezelschap. Nanny wil graag naar de kunstacademie maar dat zien haar ouders absoluut niet zitten. Toch zet Nanny alles op alles om haar doel te bereiken. Ze heeft echter niet geleerd hoe ze vooruit moet komen in het leven en ze blinkt ook niet uit in het onderhouden van sociale contacten. Hoe moet een tienermeisje zich moederziel alleen staande houden? Nanny maakt verkeerde keuzes, er is immers niemand die haar op andere gedachten kan en wil brengen.

Het zal niemand verbazen dat Nanny uiteindelijk de verkeerde man trouwde. Haar kleurloze echtgenoot probeerde haar in een keurslijf te dwingen maar Nanny worstelde zich steeds los. Door het misbruik, het gebrek aan opvoeding en de hunkering naar liefde hield Nanny er een promiscue seksleven op na waar ze het kwaad niet van inzag. Nanny was niet in staat om een emotionele verbintenis met iemand aan te gaan wat veranderde toen ze moeder werd. Haar twee dochtertjes maakten haar zielsgelukkig maar haar huwelijk wankelde. Toen niet alleen haar vader maar ook haar man over losse handjes bleek te beschikken, besefte Nanny dat ze nog een lange weg te gaan had.

Sommige egodocumenten zijn vooral interessant voor de schrijver zelf maar dit boek heeft iets. Het verhaal heeft me geraakt en de schrijfstijl bevalt me. De geschiedenis van Nanny is de geschiedenis van José Fernanda, de schrijfster van dit boek. Het leven van Nanny wordt geschetst in korte, pakkende hoofdstukken - die elk een specifieke gebeurtenis of periode omvatten - waardoor het verhaal blijft boeien. De afstandelijke schrijfstijl is tegelijkertijd persoonlijk en indringend. José Fernanda schrijft heel eerlijk en open waarbij ze niet uit is op medelijden en zichzelf niet ontziet. Het verhaal is niet geromantiseerd.

In Weerloos worden de gevolgen van kindermishandeling heel treffend beschreven. Daarnaast maakt de schrijfster met haar verhaal duidelijk dat de afwerende reacties van de omgeving maken dat een kind het vertrouwen in zijn medemens verliest. Mensen die de andere kant op kijken zijn in feite medeplichtig, zij houden de mishandelingen in stand. Een kind leert dan dat het nooit een beroep op een ander kan doen en raakt in een isolement. Het is niet verwonderlijk dat zo’n kind vervolgens opgroeit tot een onevenwichtige volwassene.

Het verhaal van Nanny is hartverscheurend maar Weerloos is ook een verhaal over kracht. José Fernanda is een doorzetter en de boodschap die ze met dit boek uit wil dragen is dat je nooit op moet geven. Ze heeft uiteindelijk toch aan de kunstacademie gestudeerd en is nu galeriehoudster in Amsterdam. Chapeau José!


ISBN 9789491567520 | Paperback | 224 pagina's | Uitgeverij De Kring | januari 2014

© Annemarie, 23 januari 2014


Lees de reacties op het forum en/of reageer: