Paul Theroux
De grote spoorwegcarrousel
Deze Theroux lezen, was voor mij naast hem zitten tijdens zijn treinreis door Azië, waarbij hij onder meer Turkije, Iran, Afghanistan, Pakistan, India, Sri Lanka, Birma, Maleisië, Zuid-Vietnam, de toenmalige Sovjet-Unie en Japan doorkruist met onder andere de ultrasnelle treinen in Japan, de Oriënt-Express en de Transsiberië Express.
Het is ongelooflijk hoe gedetailleerd Theroux de weersomstandigheden, de scènes op de perrons, de omgeving waargenomen heeft vanuit het raam van de trein, maar met name de gedragingen van en de gesprekken met zijn medereizigers heeft opgeschreven. Slechts op één plek in het boek vertelt hij dat hij aantekeningen maakt van een gebeurtenis die hij net heeft meegemaakt, maar dan nog is het echt heel verbazingwekkend hoe minutieus hij dat verwoordt bijvoorbeeld in dialogen die er zijn gevoerd, alsof het geschreven fictie is in een prachtige roman.
Daarnaast zijn de beschreven scènes soms hilarisch en toverde ze een glimlach op mijn gezicht of zat ik hardop te schaterlachen. Dat laatste deed ik zeker toen Theroux, zoals hij zelf benoemt, hét doorsneegesprek van de Amerikaan in India beschreef: De Amerikaan en zijn Darmen.
Nadat hij een aantal sprekers aan het woord heeft gelaten met verhalen die we als lezer zelf kennen van mensen die als hoogtepunt van hun vakantieverhaal vertellen over de gevolgen van het 'slechte' eten dat zij hebben genuttigd, besluit Theroux:
Elke keer dat het onderwerp weer ter sprake kwam, had ik de spreker bij zijn handgeweven hemd willen pakken om hem door elkaar te schudden en te zeggen: 'Nou moet je eens even luisteren! Er is helemaal niets aan de hand met je darmen!'
Doordat Theroux zo inzoomt op de omgeving van zijn reis en de personen die hij daarbij vluchtig ontmoet, had ik echt het gevoel dat ik met hem mee ben gereisd, want wie ziet de volgende man nou niet voor zich als je dit leest:
Er kwam een boeddhistische monnik voorbij, hij glimlachte breed. Het was een dikke man en hij droeg zijn paraplu als de fasces, een Romeinse senator in een oranje toga.
Of deze taferelen van het wassen van kleding, waargenomen uit het raam van de trein in de diverse landen:
Azië wast 's ochtends met een opgewekt schuimend zeepgeweld... Pakistani's meppen met stokken op drijfnatte kleren. Indiërs proberen keien te breken door er met hun natte dhoti's op de slaan, grijnzende Ceylonezen wringen hun lungi's uit. In Boven-Birma hurken vrouwen in samenzweerderige groepjes naast borrelende beekjes en meppen met brede houten spanen op hun wasgoed...
en zo gaat het maar door.
Kortom het is een heel mooi reisverhaal dat, zoals eerder gezegd, leest als een roman. De details van zijn beschrijvingen zijn erg indringend. Daarnaast maakt hij ons ook nog deelgenoot van zijn gevoelens tijdens de reis, waardoor je als lezer het gevoel krijgt als 'vriend' met hem mee te reizen. Voor wie dit boek dus nog niet gelezen heeft, stap als 'vriend' in, samen met Theroux, op De grote spoorweg carrousel.
Paul Theroux' leven bestaat uit reizen en schrijven. Hij wordt bestempeld als een 'monument van de reisliteratuur' en geroemd als 'buitengewoon scherp waarnemer'. Zijn oeuvre bevat titels als China per trein, De oude Patagonië-expres, De Zuilen van Hercules en Hotel Honolulu.
ISBN 9789046704806 | Paperback | 352 pagina's | Olympus|Atlas Contact | maart 2015
Vertaling: Cor Korema
© Ria, 27 augustus 2015
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
