Piloot van goed en kwaad
Joost Conijn

 
Eind mei 2010 vliegt Joost Conijn met een hoofd vol goede raadgevingen in zijn zelfgebouwde vliegtuig het avontuur tegemoet. Vriend Ward reist het eerste gedeelte mee.
Het begint ‘goed’, boven Nederland moeten ze een noodlanding maken, lekke krukas-oliekeerring. Gelukkig is er op de plek van landing iemand die het mankement snel kan repareren en de reis wordt voortgezet, richting Brasschaat, België. Op bijna elk vliegveld in Europa bekijken mensen het vliegtuig en allemaal helpen ze Joost met goede raad en reparaties. De borging van de propeller wordt gewijzigd zodat ze daar geen last mee krijgen. De luchtstroom over de motor moet anders en er wordt een nieuw schot in de uitlaat gemaakt. Na een week gaat de reis weer verder, over de Pyreneeën op naar vliegveld Torremocha de Jiloca in Spanje. Ook hier moet er weer een verandering aan het vliegtuig gemaakt worden. Eerder mogen ze niet vertrekken. Na de laatste stop bij Granada wordt de oversteek een feit.

’We verlaten Spanje en vliegen een eind de zee op. Wanneer de bergtoppen door de bewolking aan de overkant van de Straat van Gibraltar heen prikken wagen we de sprong naar Afrika ‘Good flight and switch to 121,200, zegt de dame van de luchtverkeersleiding. Thank you, good day, antwoord ik, en draai de radiofrequentie van het Afrikaanse continent in.’

Ze nemen afscheid van Europa, dat gaat heel formeel, en landen in Tanger waar ze via een illegale transactie de codes van de vliegvelden waar ze mogen landen krijgen.
Via Casablanca waar ze ter plekke een vliegplan maken, zet de reis zich voort naar Essaouria Airport en na een uitstapje naar de plaatselijke, gesloten, supermarché gaat het richting Agadir...

Een man uit de toren komt naar ons toe: ‘Give me your map,’zegt hij tegen Ward. Hij vouwt hem volledig uit op de vleugel en wijst naar de potloodlijn die de route aangeeft. ‘Wie heeft gezegd dat jullie zo moesten vliegen? Er is een groot probleem: jullie vlogen veel te dicht langs het paleis van de koning. En dit: noem je dit een kaart? Hij komt uit 1972! Wars en ik weten geen uitweg, hij zal gelijk hebben. ‘Vertel het tegen niemand, alleen ik heb het gezien. Jullie hebben geluk, er zat verder niemand achter de radar.’

Ward moet terug naar Nederland, Joost zal het verder alleen moeten doen. Iedereen die Joost op de Marokkaanse vliegvelden tegenkomt is aardig tegen hem. Hassan bijvoorbeeld neemt hem mee naar huis waar hij kan blijven eten en slapen.  Een meisje brengt Joost naar een benzinestation waar hij zijn jerrycans kan vullen. Kennelijk spreekt de reis van Joost tot hun verbeelding. In Dakhla kijkt hij naar de halve finale van de WK ‘De eer van de Nederlandse overwinning straalt op mij af.’
Nadat  bleek dat de motor te heet werd moet de vlucht naar Mauretanië gestaakt worden. Joost keert terug naar Dakhla en het duurt hem veel te lang voor hij weer kan vertrekken ondanks de vriendelijkheid van de mensen. Hij verzameld moed voor zijn vlucht over de Sahara. En dan vliegt hij eindelijk boven de woestijn…


‘Ik vlieg in een wolk van angst, mijn adem houd ik in.’[…]
‘In een woestijn is er niemand.  Je stijgt op uit een stad en met de laatst huizen laat je het leven achter je. Leven is in verbinding staan met het leven, helemaal alleen ben je al een beetje dood. Wanneer je gaat landen word je opnieuw geboren.'

Groot is zijn opluchting als er weer tekenen van leven te zien zijn. Hij landt veilig en wel in Nouadhibou, Mauretanië. Daar voegt vriend Henno zich bij Joost, hij vliegt een stuk met hem mee. Joost maakt een reis van West naar Oost  Afrika via Mauretanië naar Maili, Niger, Tsjaad, Soedan, Oeagda om te eindigen in Kenia. Helaas maakt Henno weinig van de reis mee, hij wordt al snel doodziek, malaria, en moet weer terug naar Nederland om uit te zieken.
In Oeganda wordt Joost gearresteerd en gevangen genomen. Hij belandt in een stinkende cel vol rommel. 'Ik moet doen wat ik anders ook zou doen, bedenk ik, en dat is slapen. En niet denken. [...] Urenlang lig ik heel stil. Ik houd mijn adem in. Mijn gedachten hebben drie hoofden nodig.'
Op borgtocht komt hij na twee dagen weer vrij. Het is voornamelijk de vraag hoe een klein vliegtuigje ongezien het land heeft kunnen binnendringen dat de gemoederen zo verhit heeft.

Het hele verhaal is prettig, in mooie taal, zonder sentiment of sensatie, verteld. De reis was zoals hij was. Het is een verslag van de dingen die Joost Conijn gezien en meegemaakt heeft. Er staan veel foto's in het boek zoals bijvoorbeeld een foto van een krantenartikel over het ongezien landen in Oeganda, en het 'Release on bond' formulier. Ook zijn er veel schitterende luchtfoto's te bewonderen evenals de foto genomen in Tsjaad waar Joost in de verkeerstoren onder een muskietennet slaapt. Ook de foto van zijn verlopen visum waarin hij heel duidelijk de datum veranderd heeft. 'ik heb het niet onzichtbaar proberen te doen, maar zo duidelijk dat ik het nooit gedaan zou kunnen hebben. De official begreep dat.'


Het bijzondere van het verhaal is dat Joost gewoon overal op af gaat. 'Het verschil tussen vooruitblikken en terugkijken is overwonnen angst. De angst verdampt wanneer je op het gevaar afgaat,' is wat hij daar zelf over te zeggen heeft...

ISBN 9789023474425 | Paperback | 208 pagina's | De Bezige Bij | september 2012

© Dettie, 07 oktober 2012

Lees de reacties op het forum en/of reageer: