Anne Wesseling
Bij de dromers van dromen
Anne Wesseling
Mevrouw zou dus een rondreis door Ierland gaan maken met een viool. 'Wat een leuk idee,' zei iedereen. 'Wat ga je precies doen?'
'Ik ga eerst muzieklessen nemen,' vertelde ik. 'En daarna ga ik rondreizen. In kleine dorpjes de pubs in, op zoek naar ouwe mannen die nog van die vergeten melodietjes kennen die ik dan kan leren.'
Anne Wesseling heeft een paar jaar klassieke vioollessen gevolgd. Maar klassiek viool spelen is heel wat anders dan traditionele muziek zoals de Ierse muziek is. Anne was verteld dat als je Ierse muziek wilt leren spelen je er heel veel naar moet luisteren. En dan vooral naar de grote spelers Kevin Burke, Martin Hayes en Tommy Peoples. Al eerder had ze geprobeerd Ierse muziek te spelen op haar altviool maar de ziel in haar spelen bleef maar ontbreken. Twintig jaar later probeert ze het nog een keer en neemt enkele fiddle-lessen bij Gill Newlyn in Kenmare, maar toen puntje bij paaltje kwam durfde ze niet in de pub te spelen. Eenmaal weer thuis kan ze zichzelf wel voor haar hoofd slaan.
Kon ik het erbij laten zitten?
Nee. Klagen over je eigen gebrek aan ruggengraat moet je niet meer doen, als je de veertig al voorbij bent. Boek dan een ticket, regel een huurauto. Kom een keer terug, neem er de tijd voor, en doe het dan góéd. Een week later stuurde ik Gill vanuit Nederland een mailtje, of ik begin oktober terug kon komen.
'Of course, darling!'
Anne huurt een viool met stalen snaren want traditionele muziek spelen op een altviool is op dat moment te lastig. En dan begint haar muziekavontuur. Ze vraagt zich af wat er nu zo bijzonder aan Ierse muziek is. Is het omdat het uit de tijd stamt dat muziek nog bij het dagelijks leven hoorde, voordat muziek industrie werd? En zo filosofeert ze heel wat af.
Haar lerares Gill leert haar dat Ierse muziek dansmuziek is, alles draait bij de jigs, reels en polka om ritme. En dát is wat Anne moet leren, het ritme.
En ze moet leren spelen op het gehoor. Bladmuziek is er wel maar dat werkt niet. Het valt Anne vies tegen. Het onderscheid maken tussen jigs en reels is lastig, de tunes naspelen lukt haar wel maar ze onthouden is, tot haar eigen verbazing, heel wat anders. Ze lijken allemaal zo op elkaar, of toch niet?
Ierse muziek is een gesprekje, klassieke muziek is een podium, zei Gill toen ik haar ernaar vroeg. [...]
Het draait niet om ego's. Het gaat om traditie. En om het ritme. Had ik dat al verteld dat alles om ritme draait? Je kunt best een noot verkeerd spelen. Of vals spelen. Dat merkt niemand. Maar als je het rítme niet goed hebt, valt het iedereen op.
De strijkstok wordt op een heel andere manier gebruikt bij het spelen van Ierse muziek. Ook dat was voor Anne erg wennen.
Alles draait om ritme, ritme, ritme. Niet om mooi spelen of perfect spelen. Er moet beweging in de muziek komen. En dan na een flinke oefentijd is het zo ver. Die avond zal ze spelen in de pub. 'En deze keer geen smoesjes', zegt Gill... en Anne... heeft het verschrikkelijk naar haar zin!
Ondertussen geniet ze ook erg van Ierland zelf. Ze maakt ritjes rond Kenmare en ontmoet mensen die haar altijd wel wat interessants weten te melden.
Na haar lessen bij Gill te hebben beëindigd, zwerft Anne verder door het zuidwesten van Ierland. In veel plaatsjes die ze bezoekt, zoekt ze de pubs op waar live muziek gespeeld wordt. Ze heeft geleerd hoe te handelen als ze mee wil spelen en merkt dat Ierse muziek inderdaad om ritme draait. De Ieren dansen op deze muziek en zingen en klappen mee. Ze hoort de prachtige Ierse (volks)verhalen waar ook weer muziek over is gemaakt. De grote Ierse hongersnood komt vaak voor in de teksten maar ook de al dan niet beantwoordde liefde.
Ze ontmoet heel opmerkelijke mensen die ze nooit meer zal vergeten en luistert en leert, en luistert en leert, en luistert en leert.
Het hele boek ademt een sfeer uit van plezier in dat leren ook al is het moeilijker dan gedacht. Het laat zien dat muziek grenzen overschrijdt en mensen tot elkaar brengt. Ongeacht welke taal je ook spreekt, muziek maken kun je altijd, overal, samen doen.
Door dit boek ga je van de Ierse muziek, het land en de aardige mensen houden want Anne Wesseling weet op een heel onderhoudende manier over haar ervaringen en bijzondere ontmoetingen te vertellen.
Ik schreef dit boek zoals je een Iers wijsje leert. Eerst luisterde ik. Daarna neuriede ik. Ik speelde met variaties het wijsje in mijn hoofd, terwijl ik op het strand of in het park liep, of in pannen roerde of op de bank voor de televisie hing. Daarna speelde ik de noten die ik zeker wist. Daarna vulde ik het in, noot voor noot, frase voor frase. Als ik het niet meer wist, concentreerde ik me op iets kleins, en probeerde dát goed te krijgen.[...]
Als ik het niet meer wist dacht ik aan Gill, en hoe ze zei: 'Hou toch op te streven naar perfectie. Je bent aan het léren. Just play!'
Zie ook de website van Anne Wesseling voor meer informatie over de afgelegde route, de muziek etc.
ISBN 9789045020549 | Paperback | 252 pagina's | Uitgeverij Atlas Contact | juni 2012
© Dettie, 04 augustus 2012
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
