Theodore Dalrymple
De filantroop Testament van een seriemoordenaar
Testament van een seriemoordenaar
Graham Underwood, een loketbeambte van de dienst huisvesting, heeft tweeëntwintig van zijn cliënten vermoord omdat hij iets wilde doen voor de mensheid, namelijk een deel ervan bevrijden van een nutteloos bestaan. De mensen die hij heeft afgemaakt, zijn in zijn ogen parasieten, die niets menselijks meer hebben. Het enige wat ze doen, is voor de televisie hangen, roken en zuipen. Ze leven aan de onderkant van de samenleving, en dat is hun eigen schuld. Immers, ze kiezen er zelf voor om tabak te kopen in plaats van fatsoenlijk eten.
Het boek gaat over de verantwoording van die moorden: Underwood wil aantonen dat de zogenaamd fatsoenlijke mensen, die nog nooit iemand hebben gedood, vele malen immoreler handelen dan hij. Ze eten vlees uit de bio-industrie zonder ooit een kijkje te nemen bij die dieren en hun leefomstandigheden, ze gebruiken goederen die afkomstig zijn uit landen waar de arbeidsomstandigheden onmenselijk zijn, ze dumpen tabak in arme landen omdat daar geen anti-rookmaatregelen van kracht zijn en ze consumeren veel te veel terwijl het grootste deel van de mensheid nauwelijks genoeg heeft om te overleven.
Voor de dood hoeven mensen niet bang te zijn. Sterven doet altijd een beetje pijn, dus wat maakt het uit of je gedood wordt of sterft aan een ziekte of een ongeluk. Dood is verder niets anders dan de afwezigheid van bewustzijn, dus de slachtoffers zijn op geen enkele wijze benadeeld. Integendeel, hun is een verder nutteloos en parasitair leven bespaard. Overigens, dat Underwood veroordeeld is voor de moorden is onterecht. Een mens verandert voortdurend, alle cellen worden steeds vervangen, alle moleculen zijn in beweging, dus de mens die voor de rechter staat is een andere dan degene die de moorden heeft gepleegd. Je kunt letterlijk niet tweemaal in dezelfde rivier stappen.
Het getuigt van weinig medeleven om mensen in gevangenissen op te sluiten: wraak is de belangrijkste beweegreden hiervoor. Daarom is het niet zo erg dat Underwood de moorden ook uit wraak heeft gepleegd. Hij zag die mensen maar voor zijn loket verschijnen, allerlei eisen stellen en daarvoor helemaal niets doen.
Dit is ongeveer de toon die in het hele boek wordt voortgezet. Het is onaangenaam om te lezen. Dalrymple, pseudoniem voor Antony Daniels, heeft als psychiater gewerkt in achterstandswijken en heeft dus te maken gehad met de door Underwood zo gehate onderklasse. Uiteraard is De Filantroop ironisch bedoeld, zodat we mogen hopen dat Dalrymple niet werkelijk van mening is dat werklozen in achterstandswijken maar afgemaakt moeten worden. Hij zal de bedoeling hebben gehad om te provoceren en wellicht om een discussie los te maken.
Dalrymple is een columnist en uit sommige van zijn stukken (die op internet te vinden zijn) blijkt dat hij van mening is dat de sociale voorzieningen juist funest zijn geweest voor de mensen in de achterstandswijken (die hij 'onderklasse' noemt). Sociale steun motiveert hen namelijk niet tot acties, zoals onderwijs volgen en werk zoeken. Een overduidelijk rechts standpunt dus, dat voorbijgaat aan het feit dat mensen in werkelijkheid geen gelijke kansen hebben.
De satire is niet goed geslaagd: het motief van moorden is te zwaar aangezet en de verdediging is te fragmentarisch. De argumenten die Underwood gebruikt, zijn deels met elkaar in tegenspraak: als je het al gerechtvaardigd vindt om tweeëntwintig mensen af te maken, hoef je niet ook nog eens te vertellen dat je voor de rechter een ander mens bent. Zo is het hele verhaal op te vatten als een allegaartje van simplistische borrelpraat-onderwerpen. Ook het noemen van talloze filosofen en schrijvers brengt het boek niet op een hoger plan.
Volgens de achterflap moet het boek worden opgevat als een pastiche op de polemiek. Nou, het mag zo zijn dat Dalrymple zijn verhaal zo heeft bedoeld, maar dan is het wel een slechte, niet-leuke pastiche.
ISBN 9046802566 | Paperback | 175 pagina's | Nieuw Amsterdam | 2007
© PetraO, oktober 2007
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
