Yvonne van den Hurk
Hormonologen
Yvonne van den Hurk
Yvonne van den Hurk is een veelzijdige vrouw. Ze was als actrice onder meer te zien in de televisieprogramma's Bloedverwanten (Eva van den Ven), en Pleidooi (Pam Wesseling). Ze maakte een succesvolle toneelbewerking van Een nagelaten bekentenis van Marcellus Emants en schreef de toneelstukken Chopin? en Frau Bach. Hormonologen is alweer haar vierde theatervoorstelling.
In dit boek vertelt ze over de totstandkoming van Hormonologen.
Het idee ontstond doordat een goede vriendin een flinke depressie kreeg.
'Na een lang medisch traject werd duidelijk dat ze leed aan vroege symptomen van de overgang. Ik wist buiten opvliegers en het einde van de menstruatie, helemaal niets van psychische en fysieke verschijnselen die de overgang met zich mee kan brengen. Ik vond haar verhaal schrijnend maar het was voor mij ook een eyeopener. Niet alleen bij mezelf maar ook in mijn omgeving bleek er weinig kennis over de menopauze te bestaan. Ik nam me voor dat de overgang mij niet op de manier zou overvallen als dat bij mijn vriendin het geval was geweest, maar ik wilde ook niet dat deze levensfase als een zwaard van Damocles boven mijn hoofd zou hangen.
Er een voorstelling over maken zou een goeie en een intensieve manier zijn om mij in het onderwerp te verdiepen.'
Toch was het vrij bizar dat de theatervoorstelling moeilijk verkoopbaar bleek. De theaters huiverden, 'wat is dat nou voor onderwerp?' werd er gezegd, 'dat spreekt toch totaal niet tot de verbeelding?' Ook was het lastig om vrouwen te vinden die over de overgang geïnterviewd wilden worden.
'Het intrigeerde me wel, deze terughoudendheid. Waarom worden andere hormoongebonden veranderingen, zoals puberteit en zwangerschap, wél te uit en te na besproken, maar geldt dat niet voor de overgang? Het antwoord ligt voor de hand: onze maatschappij is vooral gericht op jeugd, op jongeren, op presteren en succesvol zijn. Ouder worden, niet meer vruchtbaar zijn, is niet sexy. Het kan zelfs een beetje beangstigend zijn[...].
Damesbladen als Libelle, Margriet en Esta waren totaal niet geïnteresseerd want... de overgang verkoopt niet!Inmiddels blijkt de voorstelling een enorm succes en maakt zij heftige reacties los.
(Bijzonder feit is dat veel vrouwen mopperen dat ze die overgang óók nog eens krijgen na jarenlang menstrueren en eventueel kinderen baren. Maar... vroeger werden vrouwen niet eens zo oud, ze maakten de overgang gewoon niet mee. Het is dankzij onze goede voeding en medische zorg dat vrouwen nu wel in de overgang komen, domweg omdat ze nu langer leven.)
Yvonne van den Hurk heeft veel vrouwen geïnterviewd en vertelt in dit boek hoe de gesprekken konden leiden naar een scène in de voorstelling. Enkele scènes zijn ook te lezen in dit boek. De plotselinge onzekerheid die kan toeslaan, de somberheid, het zich ineens angstig of minderwaardig kunnen voelen of zichzelf niet meer herkennen vanwege het plotselinge korte lontje dat ze hebben etc.
Oudere mensen zoals haar moeder reageerden afwerend, de overgang daar had je het gewoon niet over. Ook al liep je rond met een rood hoofd, je had het over de aanbiedingen bij de Gruyter of over de kinderen maar niet over de overgang.
Om er zeker van te zijn dat ze in het theater de juiste informatie gaf had ze een goed contact met een overgangsconsulente. Ook deze gesprekken zijn in dit boek te lezen en ze geven een heldere uitleg over wat er in je lijf de hand is als je in de overgang komt.
Persoonlijk word ik niet echt vrolijk van dit boek. Het persoonlijke verhaal van de vriendin die aanleiding gaf tot de theatervoorstelling is in mijn ogen ronduit deprimerend. Bij andere verhalen zoals die over de treinconductrice vroeg ik me af wat het toevoegt. De conductrice, altijd een toonbeeld van geduld en vriendelijkheid gaat door het lint als iemand haar enorm neerbuigend behandeld. Typisch de overgang volgens Yvonne van den Hurk. Maar ik zou eerder 'Heel terecht!' zeggen, in de overgang of niet. Het enige punt is dat de conductrice een bloedvlek in haar kleding heeft omdat ze zo heftig menstrueert dankzij die overgang. Ook bij het verhaal over de vrouwen die stopten met hormonen slikken toen ze in de zeventig waren en daardoor alsnog in de overgang kwamen vroeg ik me af of dat er iets toe deed? Of is dat verhaal om te vertellen dat je alleen maar de overgang uitstelt als je hormonen slikt?
Voor mij waren de meest prettige stukken in het boek die van de overgangsconsulente. Kort, helder en duidelijk wordt uitgelegd wat er allemaal in een vrouwenlijf gebeurt in deze periode.
Ook het verhaal over 'Marianne' was prettig. 'Marianne' is eigenlijk de uiteindelijke oplossing om door de overgang heen te komen. 'Marinane' staat voor een vrouw die naar je luistert, je troost, opbeurt en even haar armen om je heen slaat waardoor je er weer tegen kunt.
In het boek is alles wel heel serieus en heftig. De broodnodige humor ontbreekt. Alleen de tekeningen van Peter van Straaten hebben humor en hooguit kun je plezier beleven aan de vrouw die een opvlieger gebruikt om te gaan mediteren, ze is dan toch al lekker warm! Van mij hadden meer van dit soort positieve verhalen in dit boek gemogen.
De overgang is vaak al ontwrichtend genoeg en zoals er in dit boek over geschreven wordt, wordt dit ook nog eens benadrukt. Daar zit je denkelijk niet op te wachten als je er middenin zit.
Voor vrouwen in de overgang kan dit boek een eye-opener zijn, het is inderdaad taboedoorbrekend, maar ik denk dat de theatervoorstelling meer zal aanspreken omdat je dan de mimiek en de gebaren, de reacties en de golf van herkenning erbij ziet of hoort, maar dat is een puur persoonlijke mening.
Bekijk daarom vooral het interview met Yvonne van den Hurk dat Hella van der Wijst met haar hield in het programma De Wandeling. Daarin vertelt Yvonne op een heldere manier over dit boek en de overgang. Ook zijn enkele fragmenten uit de theatervoorstelling te zien, wat voor mij heel anders overkomt dan alleen de droge tekst.
ISBN 9789029578448 | Paperback | 160 pagina's | De Arbeiderspers | november 2011
Ook als digitaal- en luisterboek te koop.
© Dettie, 06 maart 2012
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
