Robert Verkaik
Jihadi John
Robert Verkaik
De originele Engelse ondertitel luidt: the making of a terrorist.
Deze titel dekt de lading van de inhoud van dit boek beter dan wat de Nederlandse vertaling zegt. De Britse journalist Robert Verkaik stelt zichzelf en zijn lezer de vraag hoe het zo ver heeft kunnen komen dat een ‘timide en bescheiden’ jongeman tot de gruweldaden komt waardoor we Mohammed Emwazi hebben leren kennen. Totdat zijn identiteit bekend werd was de jongeman bekend onder de bijnaam Jihadi John. Hij was de gemaskerde beul die in 2014 te zien was op de video’s die wereldwijd bekeken konden worden en waarop Britse gevangenen onthoofd werden.
Pas nadat zijn identiteit duidelijk werd, ontdekte Robert Verkaik dat hij de jongen kende. Hij had hem in 2010 geïnterviewd over zijn leven als moslimjongere in de Britse hoofdstad.
‘Ik herinner me Emwazi als een intelligente jongeman in jeans, sportschoenen, sweatshirt en overjas. Ik was aan de vroege kant en bestelde koffie terwijl ik op hem wachtte. (-) De man die de zaak binnenkwam had een baard en liep met een nauwelijks verholen paradepas die niet bij zijn bescheiden houding pasten.’
In het gesprek vertelde hij ‘er absoluut van overtuigd te zijn dat hij het onschuldige slachtoffer was van een meedogenloze politiestaat die zijn leven had verwoest.’ Hij had heel vervelende ervaringen achter de rug met de MI5 die hem zomaar oppakte en blootstelde aan ondervragingen. Ook werd zijn laptop zonder reden afgenomen. Nadat de ouders van zijn vriendin door de politie ondervraagd werden, verboden zij hun dochter verdere omgang met Mohammed. Emwazi vertrok naar Koeweit, waar zij familie vandaan kwam, om daar een bruid te zoeken. Daar werd het meisje van zijn keuze eveneens benaderd door de politie, met hetzelfde resultaat.
Verkaik had een interview met de jongeman omdat het zijn bedoeling was een artikel te publiceren over de dubieuze methoden die de Britse contraspionagedienst MI5 gebruikte om moslims in Groot-Brittannië te rekruteren als spionnen, infiltranten en tipgevers. Zij werden flink onder druk gezet, hetgeen de jongeren vaak beleefden als ‘geterroriseerd’ worden. Doordat Verkaik een andere baan kreeg ging de artikelreeks niet door. Hij zal zich altijd blijven af vragen of het leven van Emwazi anders verlopen zou zijn als de MI5 door deze terechtwijzing anders zou gaan handelen. Of was er meer aan de hand waardoor deze jongeman zich ontwikkelde tot een harde terrorist? Verkaik schetst zijn achtergrond, en die van andere jihadisten in een poging te achterhalen hoe zij radicaliseerden.
Letterlijk betekent jihadisme: het streven naar het realiseren van een bepaald doel; alles wat ertoe leidt dat het individu en/of de samenleving er beter van worden, is jihad. De negatieve betekenis die wij er aan toe kennen is in tegenspraak met wat de koran er zelf van vindt: islamisten beschouwen terreurgroepen niet als jihad, maar als terroristen. Terroristen die bestraft moeten worden.
Uit het verhaal blijkt dat de Britse jongeren die vertrekken naar Syrië, nauwelijks kennis hebben van de islam. Hun motieven hebben niets met godsdienst te maken. Is de behandeling door de Britse geheime dienst misschien schuldig aan hun radicalisering? Zijn het de slechte omstandigheden, het feit dat ze nauwelijks uitzicht hebben op een goede toekomst die hebben in de handen drijven van de IS? Hoe komt het dat zij een reis ondernemen die in de meeste gevallen tot de dood zal leiden? Want in Syrië worden ze vaak gebruikt als kanonnenvoer.
Verkaik vertelt over de achtergrond van de oorlog, over de MI5, maar vooral probeert hij aan te tonen dat het beleid van de anti-terrorismepolitiek faalt. Is het niet beter de omstandigheden van - Britse - kansloze jongeren aan te pakken, in plaats van hen op hun huid te zitten?
ISBN 9789401908238 | Paperback | 320 pagina's | Omniboek | mei 2016
© Marjo, 26 oktober 2016
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
