Dido Michielsen
Moscow Times
Het Russische avontuur van Derk Sauer en Ellen Verbeek
Het Russische avontuur begint voor Derk Sauer en Ellen Verbeek in de tijd van Michail Gorbatsjov. De door hem gebezigde woorden zoals glasnost (openheid) en perestrojka (hervorming) brachten een onomkeerbaar proces op gang. Het hermetische Rusland opende zijn deuren. Wat voorheen onmogelijk was, kon nu wel. De contacten met het Westen verliepen steeds meer ontspannen. Ook in de Russische kranten verschenen artikelen die een steeds vrijere toon aansloegen.
Derk Sauer en zijn vrouw Ellen Verbeek hadden het toentertijd helemaal voor elkaar. Beiden waren goedbetaalde journalisten, ze woonden in een prachtig pand in de P.C. Hooftstraat dat liefdevol was ingericht door Ellen en ze hadden een zoontje, Tom, die net één jaar oud was. Toen vroeg VNU, de werkgever van Derk, of hij bereid was Moscow Magazine, een Engelstalig blad over het leven, de cultuur en politiek in Moskou, op te zetten. Het zou de eerste glossy in Sovjet-Unie zijn en het eerste onafhankelijke tijdschrift dat zichzelf dus moest zien te bedruipen. Derk zag het gelijk helemaal zitten, maar... het betekende wel verhuizen naar Moskou waar toentertijd weinig te beleven viel en nauwelijks iets te koop was. Heel wat anders dan het bruisende, rijke Amsterdam. Wilde Ellen dat wel? Ellen wilde gelukkig wel.
Het was dus nogal wat om te vertrekken naar een land dat ze niet kenden en waar ze de taal niet van spraken. Toch was de uitdaging enorm, bovendien dachten Ellen en Derk in 1990 dat het maar voor een paar jaar zou zijn. Hoe anders zou het lopen...
We lezen hoe de beginperiode een tijd van sappelen is. De Russen wisten absoluut niets van adverteren, distributie, abonnementen, betalingssysteem, marketingplan etc. Een goede drukpers was er niet en computers waren nog vrij onbekend. Telefoonlijnen en elektriciteit functioneerden heel gebrekkig of helemaal niet. Gelukkig nam Derk Annemarie van Gaal aan als zijn assistent, ze bleek iemand die keihard werkte, ze kreeg alles wat ze wilden voor elkaar en gaf nooit op. Ze was de ideale zakenpartner voor Derk. Derk genoot, hij bruiste van energie, hij vond de hele onderneming geweldig.
Ellen daarentegen was in die eerste Moskouse maanden bepaald niet happy. Uit nood leerde ze wel razendsnel Russisch en ze spreekt het dan ook vloeiend. Pas toen ze weer kon gaan werken kon ze haar draai in haar nieuwe woonplaats vinden.
Daarna volgt een leven dat bijna niet te geloven is. In 1992 blijkt dat Moscow Magazine niet rendabel is, wel is er interesse voor een krant. The Moscow Guardian, de Engelstalige nieuwsbrief die Derk uitgeeft, is namelijk behoorlijk geliefd aan het worden. VNU wil niet aan een krant beginnen en daarom besluit de ondernemende Derk gewoon zijn eigen uitgeverij op te starten! The Independent Media is geboren evenals de krant The Moscow Times waarvan 6 maart 1992 de eerste editie verschijnt. Het contract met VNU wordt beëindigd.
Toch draaien ze in 1994 nog met verlies, er moet wat gebeuren... Het starten van een glossy voor vrouwen, de Russische Cosmopolitan, onder leiding van Ellen is een gouden greep. Ellen laat artikelen verschijnen over 'hoe kom ik van mijn man af' ze schrijft over seks waarmee ze een behoorlijk groot taboe doorbrak. Ze geeft kleding en make-up adviezen en laat vrouwen zien dat zij ook wat betekenen. Ze wordt aanbeden door de Russische vrouwen, ze krijgt stapels brieven waarin ze bedankt wordt of om raad gevraagd wordt.
We lezen dat het vanaf die tijd alleen nog maar bergopwaarts gaat met de uitgeverij, er verschijnen meerdere tijdschriften, o.a. de Playboy, en meerdere kranten. De uitgeverij groeit uit tot een internationaal multimediabedrijf en wordt zelfs marktleider in Rusland. Het is ze gelukt! Ze waagden de enorme stap en ze zijn er geweldig doorheen gerold. Zelfs een akelige tijd waarbij Derk met de dood bedreigd wordt en Ellen nauwelijks meer kan ademhalen van de spanning wordt uiteindelijk nog een succesverhaal. In die tijd ontdekt Ellen de heilzame werking van yoga en dat leidt weer tot een nieuw succesvol yogamagazine.
Ook de veranderende Russische maatschappij, aanvankelijk het vrijere Rusland onder Jeltsin en daarna de invloed van de steeds strakkere hand van Poetin is mooi weergegeven in dit boek. Het is duidelijk dat de schrijfster zich flink verdiept heeft in het leven in Rusland, met name Moskou.
In 2005 startte Derk Sauer de uitgeverij ‘Nieuw Amsterdam’ en in 2010 nam hij samen met een investeringsmaatschappij NRC Handelsblad en nrc.next van PCM Uitgevers over. NRC was jeugdsentiment, zijn vader las die krant... Na alle successen en het feit dat de kinderen de deur uit gaan is het misschien tijd om weer richting Nederland te verhuizen dachten ze, maar ze zijn nog niet klaar in Rusland ontdekten ze. Nieuwe uitdagingen boden zich aan...
Het lijkt een sprookje en dat is het natuurlijk in feite ook. Derk en Ellen blijken ook privé elkaar uitstekend aan te vullen. Derk, nuchter, wars van glitter en glamour, small-talk en feestjes die hij soms toch moet bijwonen en de emotionelere Ellen die de meest glamoureuze vrouw van Rusland wordt.
Het is bijna grappig om te lezen hoe nuchter Derk is. Pogingen tot omkopen, doodsbedreiging, het laat hem allemaal koud, sterker nog, hij stapt er op af en vraagt wat ze ermee willen bereiken, wat ze nou eigenlijk willen? Het werkt altijd, en zo niet dan is het pech hebben volgens Derk die stellig in het lot geloofd.
Om tot een goed beeld te komen wat betreft Derk en Ellen heeft Dido Michelsen veel gesprekken gevoerd met vrienden, familie, bekenden en werknemers van het stel. Ook kreeg ze van het echtpaar zelf alle informatie die ze wenste. Het resultaat is dit enorm inspirerende, stimulerende boek over een uniek stel mensen met lef, creativiteit en vooral doorzettingsvermogen! Een boek dat leest als een spannende en meeslepende roman.
ISBN 9789046814727 | Paperback | 383 pagina's | Nieuw Amsterdam | mei 2013
© Dettie, 15 mei 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
