Just Enschedé
Rock & Roll cabaret
Mijn jaren met Bram Vermeulen en Freek de Jonge
Just Enschedé
Neerlands hoop in bange dagen, bestaande uit Freek de Jonge en Bram Vermeulen, was in de jaren zeventig revolutionair in de theaterwereld.
Rock & Roll cabaret als tegengas tegen het gezapig cabaret van die jaren met hoedjes, petjes, pruiken en grapjes. Alles was dát was wilden zij niet zijn. Het was gericht tégen het establishment en tégen alle heilige huisje van die tijd.
Just Enschedé was de manager van het duo en schreef dit boek als terugkijk op die roerige periode.
Het drietal kende elkaar via het Amsterdamse studentencorps waar Bram psychologie studeerde, Just rechten en Freek culturele antropologie en Nederlands, maar uiteindelijk niets. Bram was in die tijd bovendien een begenadigd volleyballer die in het Nederlands team speelde.
Tijdens een lustrum van het studentencorps wordt een studentcabaret in elkaar gezet en zo begon het. Bram was vanaf het begin van de muziek, Freek van de teksten en het cabaret en Justus de regelaar en manager.
Het verschil tussen Bram en Freek had niet groter kunnen zijn. Freek was de doorgewinterde provinciaal uit een domineesgezin die ogenschijnlijk eindeloos kon luieren en lanterfanten, die zoals hij zelf altijd zei, door Bram wakker werd gekust. Bram was de gestudeerde hyperactieve topsporter, die mateloos was in alles en altijd tot het uiterste ging in en met alles.
Hun twee stemmen vormden samen met de teksten van Freek en de muziek van Bram de basis van Neerlands Hoop.
Al snel komt het succes, al stuiten ze op de nodige tegenstand in de bestaande, wat brave, wereld van het cabaret van die jaren, waar ze zich in de pers niet al te vleiend over uitlieten.
Maar het publiek, met name studenten en het progressieve deel van de bevolking vindt het prachtig. Ze zagen iets wat ze nog nooit gezien hadden; Rock en Roll cabaret, geëngageerd en niet bang voor heilige huisjes. Neerlands Hoop zette de deuren van gezapige theaterwereld in een wijde zwaai open om eens flink wat stof af te blazen;
“Afstand bewaren tot het cabaret. Theater, daarop stond het kompas.
Cabaret was barkrukken en hoofddeksels. Theater, zo leerden wij snel, was doeken en friezen, trekken en poten, volgspots en black-outs.
Theater kwam tot leven in een geheimzinnige spanningsboog die publiek en artiest samen gevangen hield.
Theater kende wetten die zich niet ongestraft lieten overtreden. De wetten van het cabaret waren er juist om overtreden te worden.
Freek noemde zichzelf geen cabaretier, maar komiek. Als hij het c-woord gebruikte, dan nog steeds op zijn Engels.
Bram maakte er een k-woord van káábáárett. Duits met een scheut Johnny the Selfkicker”
Het boek geeft een leuke inkijk in de jaren van Neerlands Hoop en in de onderlinge verhoudingen. Soms zijn de anekdotes iets te triviaal om opgetekend te worden, soms geven ze ook een goede inkijk in de persoonlijkheid van de beide heren.
Je ziet ook langzaam de verwijdering ontstaan.
Ze worden zelf deel van het establishment waar ze zich altijd zo tegen verzette en, niet onbelangrijk, Freek wil zijn vleugels uitslaan en alleen verder.
Het zwaartepunt van Neerlands Hoop ligt volgens Just Enschede al jaren bij Freek en niet bij Bram. Bovendien is de dwingende ambitie weg, alles wat ze bereiken wilde is bereikt. Er zit sleet op de liefde, er komen steeds meer spanningen en de symbiose van het begin, met alle bijbehorende gezelligheid, is weg. Het komt tot een breuk. Pijnlijk om te lezen is dat er van de jongensvriendschap en het hechtte driemanschap wat ze ooit vormde, weinig meer over is.
De schrijver lijkt meer uiteindelijk meer bewondering voor en loyaliteit te hebben met Freek dan met Bram, al blijft er wel contact tussen de heren. Altijd apart, nooit meer met zijn drieën tegelijkertijd.
Maar de geschiedenis is geschreven en de theaterwereld is na de stormachtige jaren van Neerlands Hoop nooit meer hetzelfde.
ISBN 9789046817889 | Paperback | 176 pagina's | Nieuw Amsterdam | augustus 2014
© Willeke, 08 september 2014
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
