Maarten van Rossem
Kapitalisme zonder grenzen
Opkomst en ondergang van het marktfundamentalisme
Maarten van Rossem
Dat je geen econoom hoeft te zijn om te verhelderen hoe de financiële sector op wereldschaal voor een aanzienlijk deel feitelijk failliet ging, bewijst van Rossem met zijn door hem kenmerkende nuchtere analyse in ‘Kapitalisme zonder remmen’.
Toen in 1980 Reagan in Amerika tot president werd gekozen, betekende dit een radicale breuk met het verleden. Onder invloed van het gedachtegoed van met name Milton Friedman vond er een belangrijke deregulering van de financiële markten plaats, al gebied de waarheid te zeggen dat dit proces al voor een deel plaats vond onder het regime van zijn democratische voorganger Jimmy Carter. Friedman was een sterke voorstander van de vrije markt en vond praktisch iedere regelgeving overbodig, omdat de markt bij onvolkomenheden zichzelf automatisch zou corrigeren. Deze gedachte heeft drie decennia hoogtij gevierd totdat in 2007 het hiermee opgebouwde financiële kaartenhuis in elkaar stortte.
Het einde van de koude oorlog in 1989 en twee jaar later de ondergang van de Sovjetunie gaf nog eens duidelijk het gelijk van de vrije markt gedachte aan, en werd het 'Ware Model voor de ganse wereld, in de jaren negentig gevormd door de Verenigde Staten.
In deze zogenaamde Nieuwe Economie stegen de aandelenkoersen tot ongekende hoogten, en deze op grotendeels dotcoms geënte bubble, waarvan veel fondsen nog nooit een cent winst hadden gemaakt, veranderden in maart 2000 plotseling in dotbombs en daarmee was het afgelopen met de exuberante koersen.
Alsof er niets geleerd was, was er vervolgens in het volgende decennium een nog veel grotere bubble in de maak. Deze crisis was gebaseerd op de waangedachte ‘geld kost niks en de huizenprijzen zullen eeuwig stijgen’. Absolute onzin natuurlijk die de wereld uiteindelijk in een mondiale kredietcrisis zou storten.
De Verenigde Staten blijken dus niet echt het Ware Model en in zijn epiloog geeft van Rossem aan dat het West-Europese Rijnlands model met zijn sociaal-economische arrangementen het er aanzienlijk beter heeft afgebracht.
Maarten van Rossems betoog is zeer verhelderend en geeft in bondige formuleringen aan wat zich in de laatste dertig jaar in de financiële sector afspeelde. Dit boek vormt een groot contrast met de economiepagina's waarop de eenvoudige krantenlezer als het over dit soort zaken gaat met een hoop blabla het bos ingestuurd wordt.
ISBN 9789046809440 | Paperback | 128 pagina's | Nieuw Amsterdam | mei 2011
© Cavendish, 12 juni 2011
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
