Jonathan Phillips
In naam van God
Jonathan Philips.
Kruistochten, het roept bij ons allemaal wel een beeld op van ridders en fanatieke gelovigen in de middeleeuwen die ten strijde trokken tegen "het kwaad van de islam". Door de eeuwen heen hebben deze tochten altijd enorm tot de verbeelding gesproken, en Jonathan Phillips schreef er een boek over.
Want wat beweegt mensen, kinderen soms zelfs, om ten strijde te trekken, duizenden kilometers, jarenlang soms, terwijl strijd, ziektes, honger en uitputting honderdduizenden doden maakte.
Phillips probeert die vragen te beantwoorden, maar hij schets vooral de wereld waarin dat allemaal gebeurde, en waar de zaken vaak wat minder zwart-wit lagen dan wij altijd dachten. De motieven van de kruistochten gingen niet altijd alleen maar over geloof, maar vaak ook gewoon over macht.
De Paus die het allemaal in gang zette, Urbanus de tweede, had behalve wellicht integere bedoelingen ook gewoon iets nodig om zijn streng verdeelde rijk bij elkaar te houden, en van een beetje oorlogspropaganda met verdraaiing van feiten was hij niet vies. Er werd niet altijd even zachtaardig omgesprongen met de christenen in het beloofde land maar van systematische mishandeling van christenen door moslims was al tientallen jaren geen sprake. Terwijl dat toch in eerste instantie de aanleiding was voor de hele onderneming. En zo gaat het eigenlijk de hele geschiedenis door. Er zijn complotten, er is verraad, soms strijden christenen met christenen, soms moslims met moslims, soms sluiten christenen allianties met moslims en andersom, er waren kruistochten tegen de Katharen, die dus helemaal geen moslims waren maar die als ketters werden gezien en dus ook maar uitgeroeid moesten worden, er was de belegering van Constantinopel, die niet eens een kruistocht was maar een deal om Prins Alexius de macht in zijn stad terug te geven in ruil voor geld en steun voor andere kruistochten.
Kortom, zoals zo vaak blijkt is de geschiedenis minder rechtlijnig dan gedacht.
Phillips gebruikte voor dit boek kronieken, liederen, preken, reisdagboeken en brieven waardoor er vaak een verhaal in een verhaal ontstaat, waarin we personages, koningen en heersers met al hun intriges, liefdes, overspel en verraad kunnen volgen. Het is soms net een soapserie die middeleeuwen, en daardoor is het boek zéér leesbaar. Geen saaie droge stof maar bijvoorbeeld het verhaal van de belegering van Jeruzalem die hopeloos leek maar lukte doordat een krijgsheer met diaree, ik verzin die niet, zich afzonderde en daardoor hout zag waarmee stormrammen gebouw konden worden en de muren van de stad alsnog vielen. Verhalen over vuurproeven, duels tussen vermeend overspelige rivalen, een priester die omdat hij geen toestemming tot een huwelijk gaf ingesmeerd werd met honing waarna er bijeen op hem werden losgelaten, een feministische koningin in de middeleeuwen, de nodige intriges, het onvermijdelijke verraad, en dan natuurlijk nog alle veldslagen en belegeringen. En de bijbehorende helden natuurlijk, mensen als Richard Leeuwenhart en Saladin die door de eeuwen heen bijna mythische figuren zijn geworden. Kortom verhalen om van te smullen, waardoor dit boek bijna leest als een roman terwijl het van kaft tot kaft vol zit met geschiedkundige informatie.
Het is een dikke pil enige interesse is het onderwerp is dus wel vereist, en een niet al te tere ziel ook, want er komen heel wat veldslagen, martelingen, onthoofdingen, brandmerken en geselingen voorbij, maar mocht je in het bezit zijn van beide, dan is dit boek een aanrader. Vooral voor de geschiedenisleraren onder ons... íedere leerling verdient tenslotte een geschiedenisleraar die dít soort verhalen vertelt!
ISBN 9789078230052 | Paperback | 464 pagina's | Nieuw Amsterdam | november 2009
© Willeke, 27 februari 2010
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
