Johan Op de Beeck

Toon alleen recensies op Leestafel van Johan Op de Beeck in de categorie:
Johan Op de Beeck op internet:
 

Waterloo Waterloo


De laatste 100 dagen van Napoleon
Johan Op de Beeck

In Waterloo versloegen Britse soldaten, het Pruisische leger van Blücher en de Nederlandse troepen van de Prins van Oranje onder het bevel van de Britse hertog van Wellington op 18 juni 1815 definitief het leger van de Franse keizer Napoleon.
Een tour de force, dat was Waterloo, zowel voor de keizer als voor de hertog van Wellington. Een tour de force was het voor Johan Op de Beeck om in dit lijvige boek over de laatste beroemde veldslag te vertellen.
Napoleon zelf zei het:

‘De echte waarheden, mijn beste, zijn moeilijk te vinden in de geschiedenis,’ vertelde hij in 1816 in een lange monoloog tegen Las Cases (i.e. zijn biograaf). ‘Er bestaan zoveel waarheden! De historische waarheid die men zo graag inroept en die iedereen goed uitkomt, is niet meer dan een woord: ze bestaat niet op het ogenblik van de gebeurtenissen, in de hitte van tegengestelde passies. En indien men het er later toch over eens wordt, is dat omdat de belanghebbenden en betrokkenen er niet meer zijn. Wat is dan die historische waarheid, voor het meerendeel van de tijd? Niets meer dan een afgesproken fabel, zoals ooit iemand zei.’


Zo vertelt Op de Beeck dat heden ten dage nog steeds fabels verkondigd worden in de Engelse geschiedenisboeken, namelijk dat de hertog de overwinning bij Waterloo op zijn naam kan schrijven. Op het moment dat we dat lezen, weten wij als lezer al beter.
Wat maakte dat Waterloo het einde betekende van Napoleon Bonaparte? Allerlei oorzaken zijn er, en tegelijk is niets 100% zeker, zoals onder andere:
Het terrein waar de strijd zich afspeelde was klein, en Wellington kende het terrein, waardoor hij zijn leger zo strategisch mogelijk op kon stellen.
De geringe omvang van het terrein zorgde er voor dat de cavalerie nauwelijks uit de voeten kon, en de cavalerie was Napoleons grootste wapen.
Terwijl de strijd gaande was, kwamen het Pruisische leger op zetten, hetgeen niet alleen versterking betekende voor de geallieerden; het zaaide ook verwarring onder de Franse soldaten.
Maarschalk Ney, die Napoleons zijflank vormde, leed al snel een nederlaag, en Napoleon zelf? Het leek wel of hij er geen vertrouwen meer in had.

‘Hij stond daar onbeweeglijk, de armen gekruist op de borst, en keek in de richting van Waterloo.’


Johan Op de Beeck baseert zijn verhaal op militaire verlagen, brieven en vraaggesprekken met betrokkenen (opgetekend door anderen natuurlijk). Hij wil iets doen aan de omissie van andere geschiedschijvers, die het nauwelijks hebben gehad over de betekenis van de Nederlanden, specifiek het land dat later België zou worden.
En hij probeert niet alleen een militaire veldslag te beschrijven, maar ook uit te zoeken wat er de betekenis van is geweest. Al zullen we natuurlijk nooit weten hoe Europa er uit zou hebben gezien, als Napoleon in het zadel was blijven zitten.
Hij begint met een inleiding: de Franse Revolutie, gecombineerd met het verhaal van de soldaat Bonaparte, en leidt ons via andere veldslagen naar De Grote Veldslag: Waterloo.
Waterloo, het dorp waar de strijd zich niet eens afspeelde, waar slechts enkele Britse legers gestationeerd waren, werd beroemd doordat de Hertog van Wellington het beter vond klinken, zeg maar  Britser, dan ‘Mont-Saint-Jean’ of ‘La Belle Alliance’.

De tour de force van Johan Op de Beeck leest als een trein, als een spannend jongensboek. De vele details, al die namen, je neemt ze gretig in je op. Het enige moment dat je even af zou willen haken is als beschreven wordt hoe het slagveld er uit zag nadat de strijd gedaan was. De gruwel die de vele gewonden te wachten stond, de plunderaars, die nog minder om een mensenleven gaven dat de bevelhebbers. De arme paarden. De vele mensenlevens die het gekost heeft.
Een veelomvattend boek, dat niet alleen voor liefhebbers van geschiedenis geschreven is, maar voor iedereen die iets wil begrijpen van het leven in het begin van de negentiende eeuw.


ISBN 9789022328545 | Paperback | 432 pagina's | Uitgeverij Manteau | oktober 2013
Met bibliografie, foto's, register en vooral: overzichtelijke tekeningen van de Slag bij Waterloo, verlopend in de tijd

© Marjo, 05 november 2013


Lees de reacties op het forum en/of reageer: