Catherine Merridale
Ivans Oorlog
leven en dood in het rode leger,1939-1945
De aanval van Duitsland op Rusland kwam volkomen onverwacht voor de Russen, omdat Stalin met Hitler een niet aanvalsgedrag (Molotov-Ribbentroppact ) had gesloten. Op 22 juni 1941 valt Duitsland dan toch de Sovjet-Unie binnen, en na een half jaar had het Rode Leger al het ongelofelijke aantal van 4,5 miljoen man verloren en waren er nog eens tussen de 2 en 3 miljoen krijgsgevangen genomen.
De Sovjetsoldaat was volstrekt niet uitgerust voor zijn taak qua opleiding, uitrusting en materieel. Al ze al een geweer hadden, was er praktisch geen mogelijkheid om er mee te oefenen en bestond er een schrijnend gebrek aan munitie.
De Russen bezaten wel 15.000 tanks tegenover 3300 Duitse tanks en 8000 vliegtuigen tegenover 2700, maar de kwaliteit was inferieur. Bovendien had Stalin vanwege zijn paranoia een groot deel van de officieren wegens een vermeend gebrek aan loyaliteit geliquideerd of ontslagen, zodat er van leiding nauwelijks sprake was.
De tactiek van de Russen bestond er voornamelijk uit een zo groot mogelijke troepenmacht, uiteindelijk 30 miljoen mannen en vrouwen, op de been te brengen. De overmacht aan manschappen kon echter niet verhinderen, door de slechte organisatie en het verouderde materieel, dat de Duitsers binnen een jaar opgerukt waren tot aan Leningrad, Moskou en Stalingrad.
Een groot deel van de Russische wapenindustrie werd naar het oosten verplaatst waar in een hoog tempo massale hoeveelheden tanks T-34 werden geproduceerd. De Sovjets beschikte uiteindelijk over grote hoeveelheden van deze superieure tanks, maar ondanks deze tanks en een massale overmacht aan troepen hadden de Sovjets meer dan acht maal dodelijke slachtoffers te betreuren dan de Duitsers, die ten slotte op hun grondgebied werden teruggedrongen. Tijdens het oprukken naar Berlijn vonden uit wraak talloze verkrachtingen en andere wreedheden plaats.
De waanzin van deze oorlog, met als gevolg het diepe persoonlijke leed van talloze miljoenen mensen, wordt door intensief archiefonderzoek, sinds kort toegankelijk, en interviews met overlevenden op indringende wijze door Catherine Merridale uit de doeken gedaan. Ik zal nooit vergeten hoe zij beschrijft dat de oorlogsinvaliden in de Sovjet Unie uit het straatbeeld worden verbannen naar één of ander eiland, omdat zij niet passen in het heroïsche beeld van de overwinnaars op de fascisten. Kortom een zeer indringend boek waarin beschreven wordt wat oorlog werkelijk betekent.
ISBN 9046802108 | Paperback | 464 pagina's | Nieuw Amsterdam | maart 2007
Oorspronkelijke titel Ivan's War. The Red Army 1939-45 Vertaling Henk Moerdijk
© Cavendish, juli 2007
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
